آموزشی منفی کردن فعل‌ها در زبان ترکی استانبولی

[RPR"]

منفی کردن افعال در زبان ترکی استانبولی امکان اشاره به معنی کاملا برعکس فعل یا عدم توانایی در اجرای عمل را نشان می‌دهد. در زبان ترکی همه‌ی افعال در همه زمان‌ها با اضافه کردن پسوند منفی‌ساز به فعل امر منفی می‌شوند، اما پسوند منفی در زمان‌های مختلف کمی با هم متفاوت هستند به همین دلیل نحوه منفی کردن افعال در زمان‌های متفاوت را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.

 

[RPR"]

پسوند منفی‌ساز زمان حال ساده​

در زمان حال ساده برای منفی کردن، پسوندهای منفی mı/mi/mu/mü را به فعل امر (ریشه‌ی فعل) اضافه می‌کنیم و بعد از آن پسوند زمان حال ساده‌ی " yor " را می‌نویسیم. جدول زیر نحوه درست استفاده از این پسوندها را با توجه به آخرین حرف صدادار واژه نشان می‌دهد:

 

[RPR"]

پسوند منفی زمان حال ساده​	آخرین حرف صدادار کلمه​
mı​	a-ı​
mi​	e-i​
mu​	o-u​
mü​	ö-ü​

 

[RPR"]

Gitmiyor​

نمی‌رود

Çalışmıyor​

کار نمی‌کند

Uyumuyor​

نمی‌خوابد

Yürümüyor​

راه نمی‌رود

برای ساخت منفی زمان حال ساده این فرمول را در نظر بگیریم.
ضمایر شخصی متصل+ yor + پسوند منفی mı/mü/mu/mü + فعل امر (ریشه فعل)

 

[RPR"]

توجه
همانطور که می‌دانید در زمان حال ساده باید حرف صدادار "a" و "e" را از آخر فعل‌های امر حذف کنیم بعد هر آن چه که باقی می‌ماند را به عنوان ریشه‌ی فعل در نظر بگیریم و پسوند اضافه کنیم. البته این تغییرات فقط در حالت مثبت فعل انجام می‌شود و حالت منفی شامل حذف حرف a و e نمی‌شود.
برای مثال در فعل Bekle باید حرف e حذف شود و ریشه را bekl در نظر بگیریم، و با اضافه کردن iyor ( طبق تقسیم بندی حروف صدادار)
فعل bekliyor به معنای منتظر می‌ماند را می‌سازیم. اما در حالت منفی e از آخر فعل حذف نمی‌شود و فعل "منتظر نمی‌ماند" به شکل beklemiyor ساخته می‌شود.​

 

[RPR"]

منفی کردن سایر زمان‌ها​

همه‌ی زمان‌ها به جز زمان حال ساده و زمان گسترده، با ma یا me منفی می‌شود.
ضمایر شخصی متصل + پسوند زمان آینده/گذشته/روایت + پسوند منفی ma/me + فعل امر (بن فعل)

 

[RPR"]

Gitmeyecek​

نخواهد رفت

Gitmedi​

نرفت

Gitmemiş​

نرفته

 

[RPR"]

منفی کردن زمان گسترده​

در زمان گسترده دو نوع پسوند برای منفی کردن داریم. یکی پسوند ma/me که پیشتر با آن‌ها آشنا شدیم و دیگری maz/ mez است که برای ضمیرهای شخصی sen/o/siz/onlar می‌آید. یعنی نمی‌توانیم پسوند منفی maz یا mez را برای ضمایر اول شخص مفرد یا جمع بیاوریم، همانطور پسوند منفی ma/me را برای ضمیرهای sen ,o ,siz ,onlar قابل استفاده نیست. جدول زیر نحوه درست استفاده از این پسوندها را نشان می‌دهد:

 

[RPR"]

ضمایر متصل ​	پسوند منفی​	فعل امر​	ضمیر شخصی​
m​	ma​	al​	Ben​
yız / yiz​	me​	git​	Biz​

 

[RPR"]

Ben asla yalan söylemem
من هرگز دروغ نمی‌گویم.

Ben hafta sonları çalışmam
من آخر هفته‌ها کار نمی‌کنم.