طراحی مهارت‌های نور و سایه: حجم و بعد

[روژان]

نور و سایه فراتر از یک ابزار بصری‌اند؛ آن‌ها زبان تصویرند. اگر به درستی و آگاهانه استفاده شوند، نه تنها باعث خلق فرم و فضا می‌شوند، بلکه احساسات، مفاهیم و حتی روایت را نیز منتقل می‌کنند.
هر طراح باید توانایی "دیدن نور" و "درک سایه" را پرورش دهد.​

 

[روژان]

ایجاد حجم و بُعد

منظور از "ایجاد حجم و بُعد"، تبدیل یک فرم دوبعدی (روی کاغذ یا صفحه‌ی نمایش) به تصویری با ظاهر سه‌بعدی است.
این کار با استفاده از نور و سایه انجام می‌شود، به‌طوری‌که نور بخش‌هایی از سوژه را روشن کرده و سایه بخش‌های دیگر را تیره‌تر نشان می‌دهد.

 

[روژان]

با تعیین منبع نور (مثلاً از بالا یا کنار)، طراح مشخص می‌کند کدام سطح از جسم روشن و کدام بخش در سایه قرار گیرد.
این تضاد نوری باعث می‌شود چشم انسان عمق و حجم را درک کند.

 

[روژان]

انواع نورپردازی برای ایجاد حجم:

نور مستقیم (Direct Light):

باعث ایجاد سایه‌های قوی و کنتراست بالا می‌شود.
مناسب برای نمایش فرم‌های واضح.

---

نور نرم (Soft Light):

لبه‌های سایه‌ها نرم‌تر و ملایم‌تر است. حس لطافت و نرمی ایجاد می‌کند.

---

نور چندجهته:

معمولاً در فضای باز یا نور طبیعی.
سایه‌های متعددی ایجاد می‌شود که حجم را متعادل‌تر نمایش می‌دهد.

 

[روژان]

نور مستقیم
(Direct Light)​

نور مستقیم نوری است که مستقیماً از منبع نوری به سوژه برخورد می‌کند، بدون آنکه از سطوح یا محیط اطراف بازتاب شده یا پخش شود.

 

[روژان]

ویژگی‌ها:

ایجاد کنتراست بالا بین مناطق روشن و سایه‌دار.
شکل‌گیری سایه‌هایی با لبه‌های تیز و مشخص.
مناسب برای نمایش ساختار دقیق فرم‌ها.
برجسته‌سازی سریع سطوح بر اساس زاویه نور.

 

[روژان]

کاربردها:

طراحی آناتومی یا اشیاء با فرم‌های مشخص (مانند مجسمه، دست، چهره).

نمایش درام و قدرت بصری، به‌ویژه در طراحی‌های مفهومی.

مورد استفاده در نورپردازی نمایشی (مثل تئاتر یا پرتره‌سازی).

 

[روژان]

«نکته آموزشی»

در نور مستقیم، محل قرارگیری منبع نور تأثیر مستقیمی بر شکل سایه‌ها دارد؛ برای مثال، نور از زاویه بالا، باعث ایجاد سایه‌ی قوی زیر ابرو، بینی و چانه در چهره می‌شود.​

 

[روژان]

نور نرم
(Soft Light)​

نور نرم نوری است که پس از عبور از یک سطح پخش‌کننده (مانند پرده، مه، یا سطح بازتابی) به سوژه می‌رسد.
این نور دارای شدت یکنواخت‌تری است و مرز میان نور و سایه در آن کمتر مشخص است.

 

[روژان]

ویژگی‌ها

لبه‌ی سایه‌ها نرم و تدریجی است.
کاهش شدت کنتراست بین نواحی روشن و تاریک.
ایجاد حس لطافت، آرامش و طبیعی بودن.
مناسب برای سطوح منحنی یا اجسام با جنس نرم مانند پارچه یا پوست.