آموزشی مکث

[DELVIN]

مکث در گویندگی:

 

[DELVIN]

چهار دلیل مکث در فن بیان
اساتید فن بیان معتقدند در هنگام سخن گفتن، سکوت بین کلمات و جملات و ایجاد وقفه ای در این بین، از تکنیک های مهم فن بیان است که همه ی ما این سکوت را با نام «مکث» می شناسیم. این تکنیک فن بیان در عین سادگی، در مقام اجرا به تمرین بسیار نیاز دارد تا شما در این مورد به مهارت و تبحر لازم دست پیدا کنید. رعایت نکردن انواع مکث در هنگام صحبت کردن، باعث می شود که مخاطب منظور اصلی شما را درک نکند، چون تمامی جملات شما از اهمیت یکسانی برخوردار است و مخاطب شما متوجه نمی شود که پیام اصلی شما و لب لباب موضوعی که می خواهید به طرف مقابل منتقل کنید، چیست. مکث در بین کلمات و جملات باید به این چهار دلیل باشد:

 

[DELVIN]

مکث فهمی
این سکوت پس از آنکه جمله و یا عبارت به پایان رسید اتفاق می افتد برای آنکه مخاطب به فهم کلام رسیده و سپس به ادامه ی سخن توجه کند. در مواردی که سخنران جمله ای بیان می کند که به لحاظ معنا و مفهوم سخت و دشوار است، اجرای سکوت مفهومی ضروری است تا به مخاطب فرصت و زمان لازم را بدهد که معنا و مفهوم جمله را دریابد و با سخنان سخنران همراه شود. از آنجا که معمولا چنین جملاتی، در درک و مفهوم کلی موضوع سخنرانی، بسیار کلیدی و مهم هست، رعایت نکردن مکث مفهومی سبب می شود رشته کلام از دست مخاطب خارج شود و مخاطب در هیاهوی کلمات و جملات سخنران گم شود.

 

[DELVIN]

مکث نمایشی
این سکوت نیز پس از پایان عبارت به کار می رود ولی این بار نه برای آنکه مخاطب برسد به سخن و بفهمد که فهمیده است، برای آنکه سخن و مفهوم آن در ذهن مخاطب به نوعی خودی نشان بدهد و بیشتر مؤثر واقع شود.

 

[DELVIN]

مکث تاکیدی
برای آن است که بر حرف زده شده تأکیدی اتفاق بیافتد و جدیت آن بر مخاطب بیشتر شود و عموماً این نوع سکوت نیز در پایان عبارت اتفاق می افتد. توضیح اینکه در مواردی که هدف و پیام سخنران و گوینده برای مخاطب اهمیت چندانی ندارد و سخنران می خواهد این موضوع را برای مخاطبش مهم کند استفاده از مکث تاکیدی و نمایشی ضرورت پیدا می کند. مثلا شما می خواهید در مورد محیط زیست و خطرات زیست بومی صحبت کنید و مخاطبان شما هنوز اهمیت و جدیت خطرات محیط زیست را درنیافتند، در چنین مواردی استفاده از مکث نمایشی و تاکیدی روی جملات مهم و پیام های شعاری سخنران می تواند موضوع را بیش از پیش در ذهن مخاطب مهم جلوه دهد.

 

[DELVIN]

مکث تکمیلی
این سکوت بر خلاف انواع دیگر قبل از آنکه جمله و عبارت کامل شود به کار می رود و بعد از یک توقف لحظه ای عبارت کامل می شود تا قسمت کامل کننده ی جمله بهتر به نظر آید و مفهوم سخن بیشتر بر دل بنشیند. انواع سکوت همیشه در پایان جمله استفاده می شود به جز سکوت تکمیلی که که در وسط جمله مورد استفاده قرار می گیرد. هدف سخنران و گوینده در استفاده از سکوت تکمیلی، مهم جلوه دادن و نمایش جمله و یا کلمات قبل یا بعد از سکوت است که این امر بستگی به تاکید و اکسانی دارد که روی کلمه یا جمله مورد نظر می گذارد. به طور مثال در بیان ضرب المثل ها و یا ابیات و اشعار، استفاده از این نوع سکوت می تواند زیبایی بیان و جلوه و نمایش قسمت مورد نظر سخنران را در ذهن مخاطب چندین برابر کند. فرض کنیم شما بخواهید در بیان اهمیت کار و رنج و زحمت در به دست آوردن خواهش ها و امیال بشری صحبت کنید و مصرع معروف جناب شیخ اجل، سعدی شیرازی را که “نابرده رنج گنج میسر نمی شود” را بیان کنید، اگر این مصراع را دوقسمت در نظر بگیریم: نابرده رنج – گنج میسر نمی شود و سخنران بخواهد اهمیت کار را بیان کند می تواند با تاکید روی قسمت اول و سپس استفاده از یک مکث نمایشی قسمت دوم را بدون تاکید بیان کند و یا اگر سخنران بخواهد روی کلمه گنج و موضوع ثروت تاکید کند می تواند نابرده رنج را بدون تاکید بیان کند و با یک مکث تکمیلی، گنج میسر نمی شود را با تاکید و اکسان روی کلمه گنج بیان کند. به جز موارد چهارگانه ای که برای سکوت توضیح داده شد، در موارد دیگر سکوت ضرورتی ندارد و نه تنها کمکی به جذابیت و اثرگذاری سخنران نمی کند، که به وجهه و تسلط او به موضوع هم آسیب هم وارد می کند. چه بسیار سخنوران و گویندگانی که به دلیل سکوت ها و مکث های بی مورد و بی موقع، مخاطبان خود را از دست داده اند، در حالی که می توانستند با رعایت نکات فوق قدرت تاثیرگذاری خود را صدچندان کنند.

 

[DELVIN]

مکث به مخاطبان کمک می کند متوجه منظور شما شوند
اهمیت مکث هنگام حرف زدن مانند ویرگول و نقطه هنگام نوشتن است. مخاطبین متوجه می شوند کجا جمله تان تمام شد ,کجا جمله جدید شروع شد و غیره. در کل مخاطب راحت تر میتواند جملات شما را درک کند

 

[DELVIN]

مکث می تواند به سخنرانی ما عمق، درام و بُعد اضافه کند
به آرامی و با مکث صحبت کنید تا مخاطبان تشنه ی شنیدن حرف هایتان شوند و با علاقه بیشتری به شما گوش دهند. زمانی که مکث کردید , با مخاطب تماس چشمی برقرار کنید. این کار اثر بیشتری روی درک مخاطب می گذارد. مکث و مدت زمان آن احساسات شما را از جمله غم، خشم، خوشحالی، و … به مخاطب منتقل می کند

 

[DELVIN]

مکث کردن خیلی بهتر از گفتن کلمه ” اِ ” است
وقتی به یک سخنرانی جالب گوش میدهیم , چیزی که همه ما را آزار می دهد وقتی است که سخنران از کلمات پر کننده مانند ” اِ “و “اووم” استفاده میکند. گاهی اوقات بکار بردن این کلمات نشانه ی استرس یا بی علاقگی سخنران است. سکوت یک پرکننده بسیار عالی است. بنابراین به جای استفاده از آن کلمات ” اذیت کن” از مکث استفاده کنید .

 

[DELVIN]

مکث به ما فرصت فکر کردن می دهد
گاهی اوقات اتفاق می افتد چیزی که قرار بود در جمله بعدی بگوییم را فراموش کنیم. به جای وحشت زده شدن، سکوت کنید و سعی کنید افکار تان را جمع کنید. این مکث به شما برای یاداوری مطلب بعدی کمک می کند .در مورد اینکه مخاطبان فکر کنند شما مطالبتان را فراموش کرده اید نگران نباشید. اگر این صبر باعث شود شما ارائه تان را به نحو احسنت انجام دهید مخاطبین خیلی هم خوشحال می شوند که کمی مکث کردید !