تحلیل نان آور

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

انیمیشن The Breadwinner، نامزد دریافت جوایز اسکار و گلدن گلوب بهترین انیمیشن سال، در اوج تلخی و سیاهی، حرف از امید و روزنه‌های نور می‌زند.

 

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

روزی روزگاری، در کشوری خیالی و پر شده از غم، زنان دیگر جایگاه‌شان به عنوان یک انسان را از دست داده بودند. آن‌ها، بدون برادر، همسر یا پدرشان حق خروج از خانه‌ها را نداشتند و مردان، مدام تعلق داشتن‌شان به خانه را به آنان یادآوری می‌کردند. در این کشورِ خیالی با این جلوه‌های زشت از تبعیض جنسیتی، آدم‌های متعصبی زندگی می‌کردند که اگر زنی را تنها و بدون مردی از خانواده‌اش در شهر می‌دیدند، وی را دستگیر کرده و مورد ضرب و شتم، قرار می‌دادند.

 

[نویسنده- کوچک]

. آن‌جا، دختران برای زندگی کردن، درآوردن خرج خانواده‌های ضعیف و رو به نابودی‌شان و شاید تنفس کردن هوای آزاد، باید موهای بلندشان را کوتاه می‌کردند، لباس‌های مردانه می‌پوشیدند و اسامی حقیقی‌شان چون «پروانه» و «شاذیه» را به نام‌های مردانه‌ای مانند «دلاور» و «آتیش»، تغییر می‌دادند. چون در قامت یک پسر، آن‌ها در نوجوانی‌شان حق زندگی را پیدا می‌کردند و جهان اطراف‌شان به قدری تاریک و پر شده از کثیفی بود که این حق را در ازای پشت سر گذاشتن هویت زیبای‌شان و تبدیل شدن به چیزی که نبودند، به آن‌ها القا کند. در کشور خیالی و پر شده از سیاهی و ناراحت‌کننده‌ای که از آن صحبت کردم، خواندن کتاب‌ها، داشتن عکس‌ها و مواردی از این دست، همه و همه جرم به حساب می‌آمدند.

 

[نویسنده- کوچک]

مردمان شهرهای آن‌جا دین را با بهانه‌ای برای جنگ و احترام و اعتبار به خصوص زن در جامعه را با بی‌ارزش بودن آن، اشتباه گرفته بودند. این‌ها را گفتم، که بگویم «نان آور» (The Breadwinner) که «پروانه» نام اصلی آن به حساب می‌آید، قصه‌ای از همین جنس و از درون همین شهرهای سرشار از سیاهی را تقدیم‌تان می‌کند. البته خبر بد این است که توصیفاتی که آن‌ها را به کار بردم، فقط درباره‌ی کشوری خیالی صادق نیست؛ این، به واقع وضعیت این روزهای کشوری در نزدیکی ما، با نام «افغانستان» است.

 

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

پروانه»، انیمیشنی است که ماقبلِ صحبت درباره‌ی همه‌ی جلوه‌های فنی‌اش، باید به این بپردازیم که به سینمایی پردغدغه، تعلق دارد. سینمایی که در آن تصویری واقعی از یک نقطه‌ی جهان در قالبی اغراق‌نشده، محترم و ارزشمند تقدیم مخاطب می‌شود و فارغ از افزایش داده‌های او درباره‌ی سیاهی دنیای پیرامونش، وی را به فکر نیز می‌اندازد و از او درخواست رسیدن به باورهای صحیح را دارد. ماجرا، همان‌گونه که گفتم، قصه‌ی پروانه، دختربچه‌ای که سربازان پدر ناتوان، دانا و مهربانش را دستگیر می‌کنند و از آن‌جایی که مادر او و خواهرش به خاطر زن بودن و سن‌شان، هیچ شانسی برای خارج شدن از خانه ندارند، تبدیل به نان‌آور اصلی خانواده‌شان می‌شود را روایت می‌کند. این موضوع، وقتی جلوه‌های حضور پروانه در شهر و تلاش‌هایش برای آزادسازی پدرش را نشان‌مان می‌دهد، آن‌قدر ریزبینانه و عمیق توسط فیلم‌ساز بررسی شده که فیلم، تنها یک قصه‌ی ناراحت‌کننده نباشد و به جای آن، جرئت‌مندانه راه حل‌هایی را نیز ارائه کند.

 

[نویسنده- کوچک]

«پروانه»، انیمیشنی است که ماقبلِ صحبت درباره‌ی همه‌ی جلوه‌های فنی‌اش، باید به این بپردازیم که به سینمایی پردغدغه، تعلق دارد

 

[نویسنده- کوچک]

اتفاقی که برای جلوگیری از شعاری شدن انیمیشن و به دنبال آن بی‌فایده بودنش، در دو جلوه‌ی موازی به وقوع می‌پیوندد. جلوه‌ی اول، داستان اصلی است که پیش روی ما قرار گرفته و قهرمان کوچک و خوش‌قلبی با نام پروانه دارد و جلوه‌ی دوم، به قصه‌ای کهن مربوط می‌شود که همیشه در طول فیلم آرام آرام روایتش را می‌شنویم و بیان شدنش، تقریبا همزمان با تمام شدنِ قصه‌ی اصلی، به پایان می‌رسد. قصه‌ای که از قضا با جلوه‌های گرافیکی ساده‌تر و به خصوصی خلق شده و به همین سبب، در جهان انیمیشنی The Breadwinner نیز به زیبایی هر چه تمام‌تر، می‌تواند به عنوان یک داستان شناخته شود.