آموزشی نت‌، گام و فواصل در تئوری موسیقی

[vian]

اکتاو​

نت‌های موسیقی همچون تمامی صداهای دیگر، از امواج صوتی تشکیل شده‌اند. امواج صوتی تشکیل دهنده نت‌های موسیقی، طول‌ موج‌هایی با فاصله بسیار دقیق و مساوی هستند که کیفیت این طول موج‌ها (بزرگی و فاصله‌ قله‌های موج از یکدیگر) بر صدای آن نت تاثیر گذار است.​

 

[vian]

در حقیقت، زمانی که دانشمندان در خصوص زیر و بم بودن یک طول موج صحبت می‌کنند، به فرکانس آن نت اشاره دارند. هر قدر فرکانس بالاتری در یک نت داشته باشیم، صدای آن نیز زیرتر (بالاتر) خواهد بود. این فرکانس نت‌ها قابل اندازه‌گیری است که به صورت عدد (به طور مثال، 440 هرتز) بیان می‌شوند.​

 

[vian]

اما در گذشته، موسیقیدانان بدون اطلاع از فرکانس یا طول موج و ... به آهنگسازی می‌پرداختند. در نتیجه، زمانی که شخصی در خصوص زیر و بم بودن یک نت صحبت می‌کند، به طور معمول، اشاره‌ای به فرکانس آن ندارد. همچنین به جای ذکر اعداد، از نام نت استفاده می‌کنند. اما اگر بخواهیم در خصوص منشا اکتاو صحبت کنیم باید قدری در خصوص فرکانس اطلاع داشته باشیم. فرض کنید گروهی شامل چند مرد مشغول خواندن آواز باشند که تمامی آن‌‌ها یک نت و یک فرکانس را اجرا می‌کنند.​

 

[vian]

حال اگر به این گروه، یک گروه از بانوان نیز اضافه شوند، دیگر نمی‌توانند همانند آقایان، نت‌ها را اجرا کنند چرا که صدای مردان برای آن‌ها بسیار بم خواهد بود. به جای این کار، آن‌‌ها نت‌ها را به گونه‌ای اجرا می‌کنند که به طور دقیق، فرکانسی دو برابر فرکانس صدای آن‌ها داشته باشد. این بدان معنی است که هر نت اجرایی توسط بانوان، شامل فرکانسی دو برابر فرکانس صدای مردان خواهد بود. این دو فرکانس به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که گویی گروه بانوان دقیقا همان نت‌های گروه آقایان را اجرا می‌کنند. در حقیقت، این افراد، به اجرای نت‌ها در همان گام اما یک اکتاو بالاتر می‌پردازند. تصویر زیر، توضیح بهتری را در خصوص اکتاو ارائه می‌دهد.​

 

[vian]

با توجه به مباحث مطرح شده، هر نتی که فرکانسی دو برابر فرکانس نت دیگر داشته باشد،‌ یک اکتاو بالاتر خواهد بود. در تعریفی ساده‌تر، به هر هشت نت متوالی، یک اکتاو گویند. به طور مثال، زمانی که از نت دو بر روی کلیدهای پیانو شروع به نواختن از چپ به راست بکنیم، زمانی که به نت دو (هشت نت جلوتر از نت دو قبل) برسیم، صدایی با یک اکتاو زیرتر خواهیم داشت.​

 

[vian]

پرده و نیم پرده​

همانطور که در ابتدای متن ذکر شد، نت‌ها را بر اساس صدای زیر و بم آن‌ها می‌شناسند و موسیقیدانان نیز نت‌ها را بر اساس میزان زیر و بمی ‌آن‌ها بررسی می‌کنند. فضایی که بین دو نت قرار دارد موسوم به «فاصله» (Interval) است که در موسیقی کلاسیک غربی، کمترین فاصله یک نت به دیگری را «نیم‌پرده» (Half Step) می‌نامند.​