موضوع نویسنده
Puyannnn
سطح
4
مهمان
- Sep
- 13,534
- 22,012
- مدال‌ها
- 3
بر اساس قوانین ایران ، یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری ، شهادت شهود و مطلعین در خصوص پرونده است که نقش مهمی در اثبات بسیاری از دعاوی حقوقی و کیفری خواهد داشت . به طور کلی ، شهادت در دادگاه حقوقی یا کیفری ، عبارت است از اینکه ، شخصی ، موضوعی را که ممکن است به نفع یا ضرر دیگری باشد ، نزد قاضی دادگاه ، اعلام نموده و به این ترتیب ، در شناخت ابعاد موضوع ، قاضی را یاری نماید .
البته ، برای اینکه شهود و مطلعین پرونده ، بتوانند شهادت بدهند ، می بایست به لحاظ قانونی ، صفات و ویژگی های خاصی را داشته باشند . از جمله مهم ترین شرایط شاهد در دادگاه ، آن است که شاهد ، عاقل و بالغ و مومن و حلال زاده باشد . علاوه بر این ، شهود ، نباید نفع شخصی در موضوع دعوا داشته و یا دشمنی خاصی بین شاهد ، با طرفی که علیه وی شهادت می دهند ، وجود داشته باشد . به علاوه ، اشتغال به تکدی گری و ولگردی ، مانع از پذیرش شهادت شهود در دادگاه خواهد شد .
با توجه به شرایط ذکر شده ، ممکن است اشخاصی که در جریان یک دعوی حقوقی در دادگاه هستند ، بگویند « ما شاهد نداریم » ؛ « حکم نداشتن شاهد در دادگاه چیست » ؟ به عبارت دیگر ، آیا نداشتن شاهد ، در اثبات دعوی حقوقی در دادگاه تاثیری دارد ؟ همچنین اینکه آثار نداشتن شاهد در دادگاه حقوقی چیست ؟ البته برای پاسخ دادن به این سوالات ، باید دو فرض را از هم تفکیک نمود .
گاهی ، خواهان یا خوانده دعوی حقوقی ، شاهد دارد ؛ اما شهود وی ، به تعداد لازم نیستند و یا اینکه شرایط ذکر شده در قانون ، برای ادای شهادت شرعی را ندارند . در این فرض ، اصولا می توان اشخاص ذکر شده را به عنوان شاهد ، به دادگاه معرفی نمود ؛ ولیکن پذیرش شهادت و اعتبار بخشیدن به شهادت شان ، کاملا در اختیار قاضی دادگاه است ؛ ممکن است شهادت ایشان را رد کند . اما این امکان نیز وجود دارد که سخنان آنها را استماع نموده و به موجب گفته های آنها ، علم قاضی ایجاد شود و بر اساس آن ، حکم صادر کند .
ولیکن ، اگر شهود به تعداد کافی در پرونده موجود باشد و شرایط ذکر شده را نیز داشته باشند ، قاضی دادگاه ، اصولا موظف است که به شهادت آنها ترتیب اثر داده و به نفع شخص ، حکم صادر کند . چنین شهادتی را در اصطلاح ، شهادت شرعی نام گذاری می کنند که شهادت ایشان ، بر قاضی تحمیل می شود و نمی تواند شهادت را نادیده گیرد .
اما گاهی ، خواهان یا خوانده دعوی حقوقی ، اصلا شاهد ندارند ؛ یعنی هیچ فردی که بتواند با ادای شهادت ، حقانیت ادعای آنها را در دادگاه تصدیق کند ، موجود نیست . در چنین فرضی ، نداشتن شاهد در دادگاه حقوقی نیز اصولا مانع از اثبات شدن دعوا نخواهد بود ؛ چرا که می توان به سایر ادله اثبات دعوی در امور حقوقی ، از قبیل ارائه سند ، تحقیق یا معاینه محل ، استفاده از کارشناسی دادگاه یا سایر اسناد و مدارک لازم ، استناد نمود که پذیرش هر یک از آنها ، شرایط و احکام خاص خود را دارد .
بنابراین ، در خصوص نداشتن شاهد در دادگاه حقوقی ، باید گفت که نداشتن شاهد و یا نداشتن شاهدی که شرایط شهادت را داشته باشد ، مانع از جریان یافتن دعوی نخواهد شد و هر یک از طرفین ، حتی بدون داشتن شاهد نیز می توانند با توسل به سایر ادله اثبات دعوی ، ادعای خود را اثبات نمایند ؛ فلذا بعضا نداشتن شاهد در دعاوی حقوقی ، آثار خاصی به دنبال ندارد .
البته ، برای اینکه شهود و مطلعین پرونده ، بتوانند شهادت بدهند ، می بایست به لحاظ قانونی ، صفات و ویژگی های خاصی را داشته باشند . از جمله مهم ترین شرایط شاهد در دادگاه ، آن است که شاهد ، عاقل و بالغ و مومن و حلال زاده باشد . علاوه بر این ، شهود ، نباید نفع شخصی در موضوع دعوا داشته و یا دشمنی خاصی بین شاهد ، با طرفی که علیه وی شهادت می دهند ، وجود داشته باشد . به علاوه ، اشتغال به تکدی گری و ولگردی ، مانع از پذیرش شهادت شهود در دادگاه خواهد شد .
با توجه به شرایط ذکر شده ، ممکن است اشخاصی که در جریان یک دعوی حقوقی در دادگاه هستند ، بگویند « ما شاهد نداریم » ؛ « حکم نداشتن شاهد در دادگاه چیست » ؟ به عبارت دیگر ، آیا نداشتن شاهد ، در اثبات دعوی حقوقی در دادگاه تاثیری دارد ؟ همچنین اینکه آثار نداشتن شاهد در دادگاه حقوقی چیست ؟ البته برای پاسخ دادن به این سوالات ، باید دو فرض را از هم تفکیک نمود .
گاهی ، خواهان یا خوانده دعوی حقوقی ، شاهد دارد ؛ اما شهود وی ، به تعداد لازم نیستند و یا اینکه شرایط ذکر شده در قانون ، برای ادای شهادت شرعی را ندارند . در این فرض ، اصولا می توان اشخاص ذکر شده را به عنوان شاهد ، به دادگاه معرفی نمود ؛ ولیکن پذیرش شهادت و اعتبار بخشیدن به شهادت شان ، کاملا در اختیار قاضی دادگاه است ؛ ممکن است شهادت ایشان را رد کند . اما این امکان نیز وجود دارد که سخنان آنها را استماع نموده و به موجب گفته های آنها ، علم قاضی ایجاد شود و بر اساس آن ، حکم صادر کند .
ولیکن ، اگر شهود به تعداد کافی در پرونده موجود باشد و شرایط ذکر شده را نیز داشته باشند ، قاضی دادگاه ، اصولا موظف است که به شهادت آنها ترتیب اثر داده و به نفع شخص ، حکم صادر کند . چنین شهادتی را در اصطلاح ، شهادت شرعی نام گذاری می کنند که شهادت ایشان ، بر قاضی تحمیل می شود و نمی تواند شهادت را نادیده گیرد .
اما گاهی ، خواهان یا خوانده دعوی حقوقی ، اصلا شاهد ندارند ؛ یعنی هیچ فردی که بتواند با ادای شهادت ، حقانیت ادعای آنها را در دادگاه تصدیق کند ، موجود نیست . در چنین فرضی ، نداشتن شاهد در دادگاه حقوقی نیز اصولا مانع از اثبات شدن دعوا نخواهد بود ؛ چرا که می توان به سایر ادله اثبات دعوی در امور حقوقی ، از قبیل ارائه سند ، تحقیق یا معاینه محل ، استفاده از کارشناسی دادگاه یا سایر اسناد و مدارک لازم ، استناد نمود که پذیرش هر یک از آنها ، شرایط و احکام خاص خود را دارد .
بنابراین ، در خصوص نداشتن شاهد در دادگاه حقوقی ، باید گفت که نداشتن شاهد و یا نداشتن شاهدی که شرایط شهادت را داشته باشد ، مانع از جریان یافتن دعوی نخواهد شد و هر یک از طرفین ، حتی بدون داشتن شاهد نیز می توانند با توسل به سایر ادله اثبات دعوی ، ادعای خود را اثبات نمایند ؛ فلذا بعضا نداشتن شاهد در دعاوی حقوقی ، آثار خاصی به دنبال ندارد .
