موضوع نویسنده
Puyannnn
سطح
4
مهمان
- Sep
- 13,512
- 21,981
- مدال‌ها
- 3
این روزها که نمایشگاه کتاب تهران بعد از دوسال تعطیلی به شکل حضوری (در مصلی تهران) و مجازی (از طریق ketab.ir) درحال برگزاری است سه رویداد مهم بازار نشر را با هم مقایسه کرده‌ایم و ضعف‌ها و قوت‌های هرکدام را برشمرده‌ایم. ما در وینش بین این سه رویداد (نمایشگاه حضوری، نمایشگاه مجازی، خرید از کتابفروشی‌های محلی در ایام طرح تخفیف فصلی و سایر ایام سال) یک نظرسنجی برگزار کردیم که سلیقه مخاطبین ما را نشان می‌دهد.
نمایشگاه کتاب تهران امسال بعد از دو سال تعطیلی به خاطر کرونا، یک بار دیگر در اردیبهشت ماه برگزار شد و اهل کتاب برگشتند به عادت دیرینه. البته این بار باید تاکید کنیم نمایشگاه «حضوری» کتاب تهران، چون همزمان با این نمایشگاهی که در مصلی تهران برپا می‌شود نمایشگاهی هم به صورت مجازی در دنیای وب برقرار است. و البته آن بیرون کتابفروشی‌ها هم هستند. حاشیه‌ی هرساله‌ی نمایشگاه کتاب هم نارضایتی کتابفروشی‌هاست.
خب، قبل از اینکه این سه راه دیدن و خریداری کتاب (یعنی شرکت در نمایشگاه حضوری، سرزدن به دنیای اینترنت و شرکت در نمایشگاه مجازی، و سرانجام رفتن به کتابفروشی‌ها در ایام عادی سال و در ایام طرح‌های تخفیف فصلی) را با هم مقایسه کنیم، اول بپردازیم به دلیل نارضایتی کتابفروشان. عدم رضایتی که هرسال در همین ایام از دغدغه‌های بازار کتاب است.
مثلث صنعت کتاب
اگر به چاپ و نشر و فروش کتاب به عنوان یک صنعت نگاه کنیم، این صنعت از مثلثی تشکیل شده که مثل همه مثلث‌ها سه ضلع دارد و بدون یکی از این‌ها دیگر مثلث نخواهد بود! اولی ناشر، دومی پخش و سومی عرضه کتاب از طریق کتابفروشی‌هایی که در سراسر کشور [البته به صورت نامتوازن] گسترده شده‌اند. اولی به همراه مولفین و مترجمین و ویراستاران و طراح‌هایی که در اختیار دارد کتاب را تولید می‌کند؛ دومی توزیع می‌کند؛ و سومی کالای نهایی را به فروش می‌رساند.
در فروش مستقیم کتاب در نمایشگاه، دو ضلع مثلث یعنی کتابفروشی و پخش کتاب حذف می‌شوند. شاید شبکه پخش توان مالی بالاتری داشته باشد، اما برای کتابفروش‌ها که همین الان هم با دو غول بزرگ، یکی اجاره‌ی محل و دستمزد کارکنان و دیگری افزایش قیمت هفته به هفته کتاب که فروش را کاهش می‌دهد، درگیر هستند؛ تحمل ضربه‌ی بهار خیلی سخت است. بله، در طول ده روزه‌ی نمایشگاه بیشتر مشتریان کتابفروشی به سمت نمایشگاه جذب می‌شوند، از دو سه هفته قبل از نمایشگاه خریدهایشان را متوقف می‌کنند تا در نمایشگاه بخرند و تا چندهفته بعد هم کمتر به کتابفروشی می‌روند چون کتاب‌هایی را که می‌خواسته‌اند خریده‌اند. و این یعنی فروردین و اردیبهشت و خرداد به خاطر همین نمایشگاه نوستالژیک اتوبان چمران سابق و مصلی فعلی، تبدیل به فصل کساد شغل کتابفروش‌ها شده. سال‌هاست که این اتفاق افتاده.
اما بیاییم این سه امکان خرید کتاب را با هم مقایسه کنیم.
نمایشگاه مجازی کتاب
نمایشگاه مجازی کتاب تهران، طرحی که در زمان کرونا به ذهن اداره‌کنندگان رسید (یا در این زمان اجرایی شد)، سایتی است که در واقع شاخه‌ی مجازی نمایشگاه کتاب تهران محسوب می‌شود. در آدرس Ketab.ir علاقمندانی که به دلایل مختلف نمی‌توانند یا نمی‌خواهند تا مصلی تهران بروند، خرید آنلاین می‌کنند.
اولین دوره نمایشگاه مجازی کتاب از یکم تا دهم بهمن ماه 1399 برگزار شد. در دومین دوره که همین 4 ماه پیش بود، 85 میلیارد تومان کتاب فروش رفت (20 میلیارد بیشتر از سال پیش) هرچند تعداد کتاب‌های فروش‌رفته کاهشی مختصر نسبت به سال قبل داشت.
در نمایشگاه مجازی کتاب هم دو حلقه‌ی پخش و کتابفروشی حذف شده‌اند. مثل نمایشگاه حضوری. برای ناشران منفعتش در این است که اولاً هزینه‌های نمایشگاه حضوری شامل حمل و نقل آن همه کتاب به مصلی، دستمزد غرفه‌دارها، ساخت غرفه و.. را متحمل نمی‌شوند و برای خریداران کتاب هم دو مزیت عمده دارد: اول اینکه ارسال پستی کتاب‌ها رایگان است (این در واقع یارانه‌ای است که دولت پرداخت آن را پذیرفته) و دوم اینکه بسیاری از ساکنان شهرستان‌ها مجبور نیستند زحمت آمدن به تهران را بر خود هموار کنند و ساکنین بعضی شهرهای کوچک‌تر کشور هم که دسترسی به کتابفروشی‌های خوب ندارند می‌توانند از امکاناتی کاملا یکسان با ساکنین تهران و شهرهای بزرگ برخوردار شوند. این دسته از مخاطبین بدون برگزاری نمایشگاه هم جذب کتابفروشی نمی‌شدند.
به آمارهای همین چندماه پیش نگاه کنیم: اگر معیار میزان خرید کتاب به جمعیت هر استان را در نظر بگیریم، استان محروم ایلام بیشترین خرید را از نمایشگاه مجازی کتاب انجام داده و بعد از آن به ترتیب استان‌های سمنان، کهکیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، زنجان، یزد، بوشهر و اردبیل قرار دارند.
خلاصه:
نمایشگاه مجازی به نفع کی است؟ به نفع ناشران، به نفع شبکه بهداشت و درمان کشور و به نفع ساکنین استان‌های محروم و شهرهای کوچک.
نمایشگاه مجازی به ضرر کی است؟ به ضرر کتابفروشی‌ها و شبکه پخش کتاب.
میزان دخالت دولت: یارانه در بخش پست کتاب‌ها به مقصد خریداران
نمایشگاه کتاب تهران امسال بعد از دو سال تعطیلی به خاطر کرونا، یک بار دیگر در اردیبهشت ماه برگزار شد و اهل کتاب برگشتند به عادت دیرینه. البته این بار باید تاکید کنیم نمایشگاه «حضوری» کتاب تهران، چون همزمان با این نمایشگاهی که در مصلی تهران برپا می‌شود نمایشگاهی هم به صورت مجازی در دنیای وب برقرار است. و البته آن بیرون کتابفروشی‌ها هم هستند. حاشیه‌ی هرساله‌ی نمایشگاه کتاب هم نارضایتی کتابفروشی‌هاست.
خب، قبل از اینکه این سه راه دیدن و خریداری کتاب (یعنی شرکت در نمایشگاه حضوری، سرزدن به دنیای اینترنت و شرکت در نمایشگاه مجازی، و سرانجام رفتن به کتابفروشی‌ها در ایام عادی سال و در ایام طرح‌های تخفیف فصلی) را با هم مقایسه کنیم، اول بپردازیم به دلیل نارضایتی کتابفروشان. عدم رضایتی که هرسال در همین ایام از دغدغه‌های بازار کتاب است.
مثلث صنعت کتاب
اگر به چاپ و نشر و فروش کتاب به عنوان یک صنعت نگاه کنیم، این صنعت از مثلثی تشکیل شده که مثل همه مثلث‌ها سه ضلع دارد و بدون یکی از این‌ها دیگر مثلث نخواهد بود! اولی ناشر، دومی پخش و سومی عرضه کتاب از طریق کتابفروشی‌هایی که در سراسر کشور [البته به صورت نامتوازن] گسترده شده‌اند. اولی به همراه مولفین و مترجمین و ویراستاران و طراح‌هایی که در اختیار دارد کتاب را تولید می‌کند؛ دومی توزیع می‌کند؛ و سومی کالای نهایی را به فروش می‌رساند.
در فروش مستقیم کتاب در نمایشگاه، دو ضلع مثلث یعنی کتابفروشی و پخش کتاب حذف می‌شوند. شاید شبکه پخش توان مالی بالاتری داشته باشد، اما برای کتابفروش‌ها که همین الان هم با دو غول بزرگ، یکی اجاره‌ی محل و دستمزد کارکنان و دیگری افزایش قیمت هفته به هفته کتاب که فروش را کاهش می‌دهد، درگیر هستند؛ تحمل ضربه‌ی بهار خیلی سخت است. بله، در طول ده روزه‌ی نمایشگاه بیشتر مشتریان کتابفروشی به سمت نمایشگاه جذب می‌شوند، از دو سه هفته قبل از نمایشگاه خریدهایشان را متوقف می‌کنند تا در نمایشگاه بخرند و تا چندهفته بعد هم کمتر به کتابفروشی می‌روند چون کتاب‌هایی را که می‌خواسته‌اند خریده‌اند. و این یعنی فروردین و اردیبهشت و خرداد به خاطر همین نمایشگاه نوستالژیک اتوبان چمران سابق و مصلی فعلی، تبدیل به فصل کساد شغل کتابفروش‌ها شده. سال‌هاست که این اتفاق افتاده.
اما بیاییم این سه امکان خرید کتاب را با هم مقایسه کنیم.
نمایشگاه مجازی کتاب
نمایشگاه مجازی کتاب تهران، طرحی که در زمان کرونا به ذهن اداره‌کنندگان رسید (یا در این زمان اجرایی شد)، سایتی است که در واقع شاخه‌ی مجازی نمایشگاه کتاب تهران محسوب می‌شود. در آدرس Ketab.ir علاقمندانی که به دلایل مختلف نمی‌توانند یا نمی‌خواهند تا مصلی تهران بروند، خرید آنلاین می‌کنند.
اولین دوره نمایشگاه مجازی کتاب از یکم تا دهم بهمن ماه 1399 برگزار شد. در دومین دوره که همین 4 ماه پیش بود، 85 میلیارد تومان کتاب فروش رفت (20 میلیارد بیشتر از سال پیش) هرچند تعداد کتاب‌های فروش‌رفته کاهشی مختصر نسبت به سال قبل داشت.
در نمایشگاه مجازی کتاب هم دو حلقه‌ی پخش و کتابفروشی حذف شده‌اند. مثل نمایشگاه حضوری. برای ناشران منفعتش در این است که اولاً هزینه‌های نمایشگاه حضوری شامل حمل و نقل آن همه کتاب به مصلی، دستمزد غرفه‌دارها، ساخت غرفه و.. را متحمل نمی‌شوند و برای خریداران کتاب هم دو مزیت عمده دارد: اول اینکه ارسال پستی کتاب‌ها رایگان است (این در واقع یارانه‌ای است که دولت پرداخت آن را پذیرفته) و دوم اینکه بسیاری از ساکنان شهرستان‌ها مجبور نیستند زحمت آمدن به تهران را بر خود هموار کنند و ساکنین بعضی شهرهای کوچک‌تر کشور هم که دسترسی به کتابفروشی‌های خوب ندارند می‌توانند از امکاناتی کاملا یکسان با ساکنین تهران و شهرهای بزرگ برخوردار شوند. این دسته از مخاطبین بدون برگزاری نمایشگاه هم جذب کتابفروشی نمی‌شدند.
به آمارهای همین چندماه پیش نگاه کنیم: اگر معیار میزان خرید کتاب به جمعیت هر استان را در نظر بگیریم، استان محروم ایلام بیشترین خرید را از نمایشگاه مجازی کتاب انجام داده و بعد از آن به ترتیب استان‌های سمنان، کهکیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، زنجان، یزد، بوشهر و اردبیل قرار دارند.
خلاصه:
نمایشگاه مجازی به نفع کی است؟ به نفع ناشران، به نفع شبکه بهداشت و درمان کشور و به نفع ساکنین استان‌های محروم و شهرهای کوچک.
نمایشگاه مجازی به ضرر کی است؟ به ضرر کتابفروشی‌ها و شبکه پخش کتاب.
میزان دخالت دولت: یارانه در بخش پست کتاب‌ها به مقصد خریداران
