هنر هنر خوس دوزی

[ترنم مبینا]

خوس دوزی از هنرهای سنتی و قدیمی ایرانی‌ست که از دوران صفویه به یادگار مانده است و در طول تاریخ از محبوبیت فراوانی برخوردار بوده است. این هنر ظریف که به صبر و حوصله زیادی نیاز دارد در قدیم با استفاده از فلز نقره و طلا به جای نخ، بر روی پارچه اجرا می‌شد

 

[ترنم مبینا]

معرفی خوس دوزی
خوس دوزی از هنرهای سنتی و قدیمی ایران زمین می‌باشد که در دوره‌ی صفوی مورد استقبال مردم بوده است. در زمان گذشته برای خوس دوزی از فلز نقره به عنوان نخ استفاده میکردند اما امروزه نوار های نازک پلاستیکی رنگین جایگزین آن شده است. رنگ های دردسترس خوس دوزان بسیار متنوع است اما رنگ طلایی و نقره ای از محبوب ترین رنگ ها در این کار است. طرح های خوس دوزی به صورت های هندسی ، منحنی ، دانه ای ، خشتی پایه بلند و اسلیمی می‌باشد. خوس دوزی در صنعت هنر های دستی جایگاه خود را دارد که دراین حوزه نمونه کار های زیادی با ذوق و سلیقه ی بانوان ایرانی پدیدار شده است.

 

[ترنم مبینا]

روش دوختن خوس دوزی
خوس دوزی نوعی دور دوزی است که در این هنر رعنا ، خوس را بر روی پارچه هایی نظیر تور، مخمل و... میدوزند. این پارچه ها معمولا به رنگ های سیاه، سفید، سبز و زرشکی وجود دارند.دراین حرفه پارچه ی مخمل سوزن مخصوص خود را دارد که چنایل نامیده میشود. خوس دوزان تنها به نخ ، سوزن و پارچه ویژه این پیشه نیاز دارند ، و با نخ کردن سوزن طرح را روی پارچه می دوزند.

 

[ترنم مبینا]

برای انجام خوس دوزی ، نیاز به کشیدن طرح بر روی پارچه نیست و خوس دوزان با اشتیاق و سلیقه خود طرح را اجرا میکنند.خوس دوزی در کنار گلابتون و پولک دوزی هم به کار برده میشود که از ترکیب این هنر های دستی گیرا کارهنری بسیار زیبایی پدید می‌آید.

 

[ترنم مبینا]

کاربرد خوس دوزی
خوس دوزی یک هنردستی پرطرفدار است.که پارچه ها به وسیله طرح های ان نقش های جذاب و جمیل به خود میگیرند. طرح های خوش منظرخوس دوزی بر روی دمپای شلوار زنان ،تزئین پرده های توری ، لباس عروس ، جلد قرآن ، روی کوسن ، کلاه، پیراهن ، جلیقه زنان ،شلوار،رو سرویس های توری، چادرهای توری ، لباس های محلی ، روسری و شال ، رو میزی ، روتختی و... دیده میشود. اگرچه این هنر جنبه استفاده‌ی محلی دارد اما علاقه‌‌مندان به عرصه هنر های سنتی از کارهای موجود در این صنعت بسیار استقبال میکنند.

 

[ترنم مبینا]

شهر های مرتبط با هنر خوس دوزی
شهر های جنوب کشور چون: استان های هرمزگان ، بلوچستان ، فارس، کردستان مراکز تولید خوس دوزی هستند و بازار های این مناطق به وسیله ی این هنر شگفت انگیز ، اراسته شده است. در هرمزگان خوس دوزی بر روی اکثر لباس های محلی به چشم می‌آید و گردشگران به عنوان سوغات و یا یادگاری از خرید انها استقبال میکنند. خوس دوزی توسط بانوان شکل گرفته است و خانم ها در نمایشگاه های صنایع دستی پارچه های مزین شده با خوس دوزی خود را به فروش می‌رسانند.

 

[ترنم مبینا]

نقش های مورد استفاده در خوس دوزی
در خوس دوزی نگاره ها مقبولیت عام دارند و به صورت نگاره کندو عسلی، نگاره شش قلب، نگاره خشت در خشت، نگاره ستاره کوچک ، نگاره شش پر کوچک ، نگاره عقربی ، نگاره قلبی خالی ، نگاره مکینه تابوکی ، نگاره گوشواره ای، نگاره پیاله ای، نگاره طاووسی به طرح مینشیند

 

[ترنم مبینا]

نقش های مورد بهره وری دیگر خوس دوزی به نام های :

حاشیه برگ انجیر ، تک دوزی ، پر دوزی، نقش گل ، ستاره چهار پر ، گل فرفره ای ، خرچنگ کاکله ای ، پروانه ، نقش توپی ، نقش شش پر، نقش موشکی، حاشیه قلبی ، حاشیه شش چشم گاو و...شناخته شده است.