آموزشی واج‌آرایی

[BALLERINA]

بیت زیر از بازل مشهدی در کتاب حمله حیدری، نمونه‌ای از واج آرایی مصوت کسره است:

شجاعِ غضنفر وصیِّ نبی
نهنگِ یمِ قدرتِ حق، علی

​

 

[BALLERINA]

تکرار مصوت «آ» در بیت زیر، نمونه دیگری از واج آرایی است:

یار مرا غار مرا عشق جگرخوار مرا
یار تویی غار تویی خواجه نگهدار

​

 

[BALLERINA]

مثال واج آرایی صامت


صامت «س» در بیت اولِ رباعی زیر از خیام کلامی آهنگین ساخته است:

افسوس که بی‌فایده فرسوده شدیم
وَز داسِ سپهرِ سرنگون سوده شدیم

دردا و ندامتا که تا چشم زدیم
نابوده به کامِ خویش، نابوده شدیم!​

سعدی در بیت زیر نیز به زیبایی واج آرایی حرف «ش» را به کار گرفته است:

شب است و شاهد و شمع و شراب و شیرینی
غنیمت است چنین شب که دوستان بینی

​

 

[BALLERINA]

مثال واج آرایی در شعر نو


واج آرایی در شعر نو نیز بسیار به کار رفته و آثار زیبایی را رقم زده است. برای مثال، فروغ فرخزاد در بخشی از شعرِ ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد به زیبایی و با نبوغ صامت «ج» را به گونه‌ای در شعر تکرار کرده که صدای جیک‌جیک گنجشکان به زیبایی خلق شده است:

من از گفتن می‌مانم، اما زبان گنجشکان
زبان زندگی جمله‌های جاری جشن طبیعت‌ است

​

 

[BALLERINA]

مثالی دیگر از آرایه واج آرایی، پاره شعر زیر از مهدی اخوان ثالت است:

این شطّ پرشوکت هرچه زيبایی پاک
ای شطّ زيبای پرشوکت من
ای رفته تا دوردستان
بگو تا کدامين ستاره‌ست
روشن‌ترين همنشين ِشبِ غربت تو؟
ای همنشينِ قديمِ شبِ غربتِ من!​