مردم شناسی ایران ویژگی های رفتاری مردم جنوب ایران ساکنان دیار آب و آفتاب

[اولدوز]

به هر شهر و دیاری که سفر کنید علاوه بر اینکه اوقاتی را در کنار جاذبه های دیدنی آنها می گذرانید قطعا با مردمان ساکن در مقصد نیز برخورد خواهید داشت و تلاش خواهید کرد تا با آنها ارتباط برقرار کنید.دانستن نکاتی درباره ی ویژگی های مردمانی جدید که هر یک خلق و خویی متفاوت دارند، به برقراری هر چه بهتر ارتباط با آن ها کمک خواهد کرد و تعاملی رضایت بخش را رقم خواهد زد.

 

[اولدوز]

* خوزستانی ها
شاید بد نباشد پیش از آنکه به سراغ مردمان این دیار برویم کمی بیشتر با سکونتگاه آنها آشنا شویم و از ویژگی های آن بیشتر بدانیم. به همین علت در ابتدا در مورد خوزستان سخن خواهیم گفت و سپس ویژگی های ساکنان آن را بررسی می کنیم:

 

[اولدوز]

خوزستان
خوزستان استانی در جنوب غربی ایران می باشد که در میان استان های لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. این استان از غرب با عراق مرز مشترک دارد و از جنوب به خلیج فارس محدود می گردد.

به سبب ارتفاع کم خوزستان تعدادی از مناطق این استان با باتلاق های وسیعی پوشانده شده اند که به سبب وجود نی های فراوان در آنها با نام هور شناخته می شوند. این هورها به وسیله ی آب دریا و یا به واسطه ی جریان آب رودخانه ها به وجود آمده اند و یکی از جاذبه های مهم این استان نیز به شمار می آیند.

خوزستان و مردمان ساکن در آن در طول تاریخ نقش های مهمی را بر عهده داشتند و در تمامی دوران ها به ویژه در زمان فرمانروایی ایلامیان و هخامنشیان حضور آنها در وقایع مهم تاریخی دیده می شود. مردمان این خطه از کشورمان در جریان ورود اسلام به ایران و پس از آن نیز در زمان جنگ با اعراب، در دوران جنگ ایران و انگلیس و به ویژه در طول جنگ تحمیلی ایران و عراق نقش به سزایی را ایفا کردند.

 

[اولدوز]

ویژگی های قومی و روحیه مردم خوزستان
مدارک و اسناد تاریخی و باستان شناسی نشان می دهند که خوزستان از آغاز، میزبان قوم ها و ملت های مختلفی بوده و مردمانی را از تبارهای مختلف در خود جای داده است. وجود زبان و گویش های بسیار متنوع و ویژگی های جسمانی متفاوت نشانه هایی برای تایید این اسناد هستند.

مردم خوزستان سنت های اصیلی دارند که آنها را از دوره عیلامی، هخامنشی، اشکانی، ساسانی و ... تا به امروز حفظ کرده اند. خوزستانی های مردمانی اصیل، با هوش و ذکاوت، میهمان نواز، آزادمنش و سخت کوش هستند و همواره ثابت کرده اند که در برابر مشکلات بسیار شجاعانه می ایستند و مقاومت می کنند.

ابن حوقل، نویسنده کتاب صوره الارض درباره ی آنها چنین می نویسد:

 

[اولدوز]

مردم خوزستان در سخت گیری و امساک، با یکدیگر رقابت دارند. رنگ بشره آنان زرد است و به طور کلی لاغراندام و دارای ریش اندک اند و مویشان نسبت به مردم نواحی دیگر کمتر است. مردم نواحی گرمسیر به طور عموم این صفت را دارند. اعتقادشان به وعده و وعید ( روز جزا ) از همه مردم استوارتر است و بر مبنای حقیقت و پاکدلی است.

 

[اولدوز]

ایل نشینان نیز در خوزستان حضور دارند و زندگی بسیار ساده خود را در آن می گذرانند. در میان ایل نشینان یک نفر ریاست و رهبری گروهی از ایل ها را برعهده می گیرد و همگان باید از او پیروی کنند. تیره های متعدد ساکن در خوزستان در طایفه های مختلف کُرد، لر و کهگیلویه، ترک افشار و قشقایی و عرب ریشه دارند و امروزه هر یک از آنها به طور مستقل قبیله های معتبر و مهمی را تشکیل می دهند.

 

[اولدوز]

دزفولی ها
دزفول نام یکی از شهرستان های استان خوزستان است که مردمان ساکن در آن با عنوان ذزفولی ها شناخته می شوند و پیرو مذهب شیعه هستند. این مردم از تبار پارسی می باشند و با گویش فارسی و لهجه ی دزفولی تکلم می کنند. این گویش یکی از گویش های اصلی زبان فارسی به شمار می رود و تقریبا شبیه لهجه ی شوش تری است اما کلمات و جملات در آن با غلظت بیشتری ادا می شوند. این لهجه در دو نوع حیدرخانه و صحرابدری رواج دارد که لهجه حیدرخانه بیشتر رایج است.

برخی به اشتباه به دلیل شباهت های میان دزفولی ها و لرها، آنها را مردمانی لر و بختیاری می دانند. یکی از این شباهت ها وجود واژه های کهن پارسی در هر دو گویش لری و دزفولی می باشد که تصور یکی بودن این دو قوم را ایجاد می کند.

 

[اولدوز]

شوشتری ها
شوشتری ها به مردمی اطلاق می شود که در شهرستان شوشتر زندگی می کنند و پیرو آداب و رسوم آن شهر هستنند. گویش شوشتری ها بسیار شبیه به دزفولی هاست و افراد نا آشنا نمی توانند آنها را از هم تفکیک کنند.

شوشتریان به عنوان مردمانی صلح جو شناخته می شوند. آنها از قدیمی ترین مردمان خوزستان هستند که سال هاست در کنار دیگر ساکنان این استان همچون بختیاری ها و عرب ها زندگی می کنند.

از بُعد فرهنگی این مردم تعداد زیادی از افراد تحصیل کرده را در خود جای داده اند و از نظر سطح سواد در رده ی نسبتا بالایی قرار دارند. این امر در سفرنامه ی بسیاری از سیاحان مشهود است. ابن بطوطه پس از توصیف زیبایی های این شهر به علمای شهر اشاره می کند و آنها را جزو بزرگترین دانشمندان جهان می داند. ابن خلدون نیز از ملاقات دانشمندانی می گوید که بر تمام دانش ها تسلط داشتند و همه علوم را می دانستند.

 

[اولدوز]

آبادانی ها
آبادان یکی از شهر های خوزستان می باشد که از هر سو به رودخانه ای محدود می شود و به دلیل قرار گیری در نزدیکی مرز از اهمیت بسیاری برخوردار است. این منطقه محل تلاقی فرهنگ های مختلفی است؛ به عنوان مثال در این شهر می توانید کلیسا را در کنار مسجد ببینید و همین امر نشان دهنده ی همزیستی مسالمت آمیز فرهنگ ها و ادیان مختلف در این دیار می باشد به طوری که در هیچ یک از ادوار تاریخی اثری از نزاع در میان پیروان ادیان مختلف در میان آنها دیده نشده است.

در میان مردم استان خوزستان، ساکنان شهر آبادان به خونگرمی، شادزیستی، خوشگذرانی، لاف زنی و پیروی از مد شهرت بسیاری دارند.

 

[اولدوز]

عرب زبان ها
ایل های عرب زبان ایران در طول کناره های خلیج فارس و به ویژه در خوزستان سکونت دارند و در قالب قبیله ها و عشیره های بزرگ و کوچک زندگی می کنند.

ابن حوقل در باره ی این مردم چنین می گوید: