تمدن پایتخت گمشده هخامنشیان سر از خاک برآورد

[اولدوز]

منبع: فرارو
سالن اجتماعات مجموعه جهانی تخت جمشید، شامگاه پنجشنبه 28 اسفند، شاهد یکی از مهمترین اعلان های حوزه باستان شناسی در قرن اخیر بود. افتتاح سایت-موزه ای موسوم به تل آجری، که به گفته حمید فدایی، سرپرست مجموعه تخت جمشید، مهمترین سند وجود شهر باستانی پارسه است. شهری که فدایی آن را گمشده می خواند و برای آن عنوان پایتخت اصلی هخامنشیان را به کار می برد.

تل آجری، در حقیقت بازمانده دروازه شهر پارسه است؛ و تخت جمشید، تخت گاه شاهان هخامنشی بوده که در این شهر نیمه فراموش شده و افسانه گونه قرار داشته و امروز دیگر آن شهر وجود ندارد! همچنان که به همراه دکتر فدایی به سمت دروازه ملل قدم می زنیم، او برایم توضیح می دهد که نام اصلی این ویرانه های باشکوه نه تخت جمشید است و نه پرسپولیس. این بارگاه شاهنشاهی هیچگاه نامی مخصوص خود نداشته است! اجداد ما در کتیبه ها فقط از پارسه نام برده اند که شهری بوده واقع در این دشت. کوشک شاهی در پیشانی شهر قرار داشته و خانه ها در اطراف پراکنده بوده اند. آن کوهی هم که مشرف به دشت پارسه است و در ماورای تخت جمشید مشاهده می کنید، کوه مهر نام دارد که از نظر آیینی برای زرتشتیان عصر هخامنشی اهمیت ویژه ای داشته است.

 

[اولدوز]

دکتر فدایی در سخنرانی خود بیان نمود که محدوده حریم سایت تخت جمشید، 80 هزار هکتار از اراضی اطراف را شامل می شود. محدوده ای که تقریب باستان شناسان از شهر گمشده پارسه است و متاسفانه طی چند دهه اخیر، کشاورزی و راه سازی مانع انجام پژوهش های باستان شناختی در این عرصه شده اند. حتی در سال های گذشته بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی ایراد می گرفتند که چرا اینقدر حریم تخت جمشید بزرگ است و ممنوعیت ساخت وساز در اطراف آن، شعاعی به این بزرگی را شامل می شود. ولی امروز که دروازه ورودی پارسه کشف شده، سند محکمی در دست داریم که بر اهمیت تاریخی این محوطه بزرگ، و ضرورت کاوش در آن تاکید می کند.

وی ادامه داد: امیدواریم راه اندازی سایت-موزه تل آجری در تقویت اقتصاد توریستی استان موثر باشد. هر سال صد ها پروژه باستان شناسی انجام می شود، ولی به جرئت می توانم بگویم که شاید تنها یک درصد آن ها به نتیجه ای ختم خواهند شد که قادر به جذب توریست باشد.

 

[اولدوز]

شهر های گمشده همواره موضوعی جذاب و مهم در باستان شناسی بوده اند و کاوش برای کشف آن ها، همواره همکاری های بین المللی را ترغیب کرده است. کاوش تل آجری نیز طی یک دهه گذشته با همکاری باستان شناسان ایتالیایی دانشگاه بولونیا انجام شد. به گفته حمید فدایی، به دلیل روابط حسنه ایران و ایتالیا، تحریم ها مانعی بر سر راه این کاوش مشترک ایجاد نکردند.