تحلیل پرنسس مونونوکه

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

یک گراز شیطانی وحشی، یک شاهزاده‌ی مصمم و کمان‌دار، یک بازوی نفرین‌شده، گوزنی با چهره‌ی یک انسان، حاکمی که می‌خواهد خدای طبیعت را شکار کند و دختری با مشکل بحران هویتی که بر پشت گرگ‌هایی عظیم‌جثه سواری می‌کند. با ترکیب تمام اینها به یکی از مسخره‌ترین اپیزود‌های کارتونی که در تمام عمرتان دیده‌اید نمی‌رسید، بلکه نتیجه یکی از عمیق‌ترین و خوش‌ساخت‌ترین انیمه‌‌های تاریخ سینما است. «پرنسس مونونوکه» همین‌طوری بی‌دلیل به عنوان یکی از انیمه‌های کالتی که مرزهای این مدیوم را تکان داده شناخته نمی‌شود، بلکه حقیقت این است که هایائو میازاکی در ساخت یکی از متفاوت‌ترین آثارش قدرت منحصربه‌فرد یک انیمه در خلق و روایت یک داستان حماسی و انسانی را ثابت می‌کند.

 

[نویسنده- کوچک]

در فیلمی مثل «پرنسس مونونوکه» است که می‌توانید قدرت مدهوش‌کننده‌ی تصورات خالص یک انسان را کاملا لمس کنید. چون اگرچه در فیلم‌های لایو اکشن، بسیاری از عناصر صحنه به شانس و چیزهای از پیش تعیین شده سپرده می‌شود، اما انیمیشن به نوآوری و خلاقیت بی‌کرانی نیاز دارد. در این مدیوم سازنده مجبور است دنیاهای پرجزییاتش را از صفر خلق کند و روی کوچک‌ترین و دور از ذهن‌ترین ریزه‌کاری‌ها وقت بگذارد. بله، کار طاقت‌فرسا و گرانی است، اما نتیجه به چیزی مثل «پرنسس مونونوکه» منجر می‌شود که تعریف نهایی فوران کنترل‌شده‌ی خلاقیت جمعی به سوی هدفی یکسان است.

 

[نویسنده- کوچک]

بله، خلاقیت عنصر مهمی در تولید کامیک‌بوک‌ها و سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های زنده است، اما هیچ‌جا مثل مدیوم انیمیشن، دست سازنده برای رها کردن غیرقابل‌تصورترین خلاقیت‌هایش باز نیست. به قول خودِ میازاکی، انیمیشن «جایی است که هرچیزی را که می‌خواهم می‌توانم خلق کنم». «پرنسس مونونوکه» به‌طرز کاملا زیبایی چنین گفته‌ای را جلوی رویتان ثابت می‌کند. سفری که چه از لحاظ داستانی و چه از لحاظ بصری در دو کلمه خلاصه می‌شود: شگفتی محض.

 

[نویسنده- کوچک]

این از آن فیلم‌هایی است که نه می‌توان داستان عجیبش را در مدیوم دیگری روایت کرد و نه می‌توان ایده‌های انسانی و تصاویر جادویی‌اش را به جز هزاران فریمی که توسط دست کشیده شده‌اند به روش دیگری به نمایش درآورد. «پرنسس مونونوکه» در کمال فانتزی‌ و رویایی بودن، با واقعیت مو نمی‌زند و این آن را به تجربه‌ای تبدیل می‌کند که نمی‌توان شبیه‌اش را پیدا کرد.

 

[نویسنده- کوچک]

«پرنسس مونونوکه» به یک دلیل دیگر هم به عنوان کامل‌ترین اثر میازاکی شناخته می‌شود و آن هم این است که در هیچ فیلم دیگری از او نمی‌توانید شاهد درهم‌تنیدگی فوق‌العاده‌ی تمام عناصر و تم‌های موردعلاقه‌ی او باشید. اول از همه، عنصر عشق را داریم که در اینجا در پس‌زمینه‌ی داستان به‌طرز باوقاری بین آشیتاکا و پرنسس مونونوکه جریان دارد و معمولا به سرانجام تلخ و شیرینی منجر می‌شود.

 

[نویسنده- کوچک]

دومی تلاش برای حفظ محیط زیست است که در این فیلم نقش پررنگی در خط اصلی داستان دارد و اصلا محیط زیست به عنوان یک موجود زنده و سخنگو حضور دارد و نهایتا موجودات خیالی و ژاپنی که در این فیلم به صورت فت و فراوان یافت می‌شوند. حالا میازاکی با هنر خاص خودش طوری تمام المان‌های فیلمسازی‌اش را با هم ترکیب کرده و به یک روایت واحد رسانده که «پرنسس مونونوکه» را به بهترین فیلم او برای پیشنهاد به کسی که با او آشنایی ندارد، تبدیل کرده است.

 

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

داستان ساده است. درست مثل دیگر کارهای میازاکی. همین ساده‌بودن آن را برای همه قابل دسترس می‌کند. اما میازاکی طبق معمول با جزییات پرتعدادی این داستان ساده را روایت می‌کند. بنابراین یکدفعه به خودتان می‌آیید و می‌بینید میازاکی چه روایت چندلایه‌ای ترتیب داده است که هرچه بیشتر بررسی‌اش می‌کنید به عمق و زیبایی فیلم اضافه می‌شود. در ژاپن دوران موروماچی، یک روستا مورد حمله‌ی یک گراز عظیم و شیطانی قرار می‌گیرد.

 

[نویسنده- کوچک]

شاهزاده آشیتاکا اگرچه موفق به کشتن گراز می‌شود، اما قبل از آن دستش توسط او مبتلا به همان بیماری نفرین‌شده‌ی کشنده می‌شود. خیلی زود مشخص می‌شود این گراز از اول شیطانی نبوده است، بلکه همه‌چیز زیر سر گلوله‌‌ای است که در بدنش پیدا می‌کنند. آشیتاکا برای یافتن درمان نفرین دستش مجبور می‌شود روستا را ترک کند و به سمت محل زندگی گراز رهسپار شود. اگرچه این بیماری آشیکاتا را در نهایت خواهد کُشت، اما تا آن زمان این نفرین او را آن‌قدر قوی کرده که تیرهایش اعضای بدن هرکسی را که در مورد هدف قرار بگیرند قطع می‌کند.