متفرقه چگونه به کتاب خواندن عادت کنیم؟!

[DELVIN]

 

[DELVIN]

کدام کتاب را برای مطالعه انتخاب می‌کنید؟
فرض کنید چرایی کتاب خواندن را برای خودتان پیدا کردید و قصد دارید کتابی بخوانید. کدام را انتخاب می‌کنید:‌ کتاب «فلسفه‌ی کانت» از اشتفان کورنر که برداشت شخصی نویسنده از سه کتاب کانت است و یا سه کتاب اصلی کانت؟ کتاب «شهریار» از ماکیاولی که نظریه‌های مستقیم خود اوست و یا «در باب شهریار» از تیم فیلیپس که برداشت نویسنده از نظریه‌های ماکیاولی است؟ سراغ کتاب‌هایی از شوپنهاور، راسل، ویتگنشتاین، تولستوی، داستایوفسکی، و گوته می‌روید و یا کتاب‌هایی که به تحلیل، نقد یا خلاصه‌گویی کتاب‌های این نویسنده‌ها می‌پردازند؟

 

[DELVIN]

متاسفانه به نظر می‌رسد تمایل ما به مطالعه‌ی‌ متن‌های طولانی، داستان‌های بلند یا کتاب‌های حجیم، نسبت به دهه‌های گذشته، کمتر شده است. همین‌طور اشتیاقمان برای مطالعه‌ی کتاب‌های دست اول از نویسندگان و متفکران بزرگ نیز جای خود را به مرور افکار این نویسنده‌ها در قالب تحلیل ارائه شده توسط سایرین داده است.
کتاب‌های نیمه رها شده، مقاله‌هایی که هیچ‌وقت به پایان آن‌ها نمی‌رسیم، و یا محتواهای مجازی طولانی که فقط از روی آن‌ها با پرش عبور می‌کنیم؛ همه نشانه‌های دیگری از این مسئله هستند.

 

[DELVIN]

چرا از متن‌های طولانی فراری هستیم؟

این موضوع منحصر به ایران و جامعه‌ی ما نیست:
«۵۷٪ از آمریکایی‌ها در سال ۱۹۸۲ یک اثر ادبی خلاقانه را طی دوازده ماه سال مطالعه کرده بودند. این نسبت در سال ۱۹۹۲ به ۵۴٪ و در سال ۲۰۰۲ به ۴۷٪ کاهش یافت.»
مطالعات مختلفی که راجع به تمایل به مطالعه در جوامع مختلف انجام شده، جامعه‌شناسان را نگران کرده است، طوری که تحت عنوان «غروبِ کتاب» و مرگِ مطالعه از آن یاد می‌کنند و ابعاد مختلف آن را بر مغز و روان افراد، فرهنگ و سیاستِ جامعه بررسی کرده‌اند.
«جامعه‌شناسان هشدار می‌دهند که مطالعه دیگر آن اعتبارِ منحصر به فرد خود را بازنخواهد یافت و تنها ممکن است روز به روز به سرگرمی ویژۀ خواص تبدیل شود. فرهنگ نوشتاری در حال تبدیل به فرهنگ شفاهی است.»

 

[DELVIN]

تکنولوژی چطور سبک زندگی و سبک مطالعه‌ی ما را تغییر داده؟
با توسعه‌ی تکنولوژی و رواج سبک زندگی شهری، عجله و بی‌حوصلگی به ویژگی‌های شخصیتی اصلی افراد تبدیل شده‌اند! عجله‌هایی که گاهی دلیل آن‌ها نامعلوم است. متن‌های بلند، به دلیل زمان‌بر بودن، در این سبک از زندگی مورد کم‌لطفی قرار می‌گیرند. هم‌چنین با قرار گرفتن در معرض مسائل گوناگون، زمان آزاد واقعی بدون اختلال، به ندرت گیر می‌آید. و بدون حواس‌پرتی به سختی می‌شود از مطالعه‌ی یک کتاب لذت برد!

 

[DELVIN]

پومودورو » تکنیکی برای مطالعه: برای مقابله با این عدم تمرکز در مطالعه و اهمال‌کاری ناشی از آن، می‌توان از روش‌های مختلف از جمله پامودورو بهره برد. در این روشِ ساده، ۲۵ دقیقه تمام تمرکز را بر روی مطالعه می‌گذارید و بعد به عنوان جایزه، ۵ دقیقه به استراحت می‌پردازید. ضمن اینکه ابزارهای نوینِ مطالعه‌ و رسانه‌های جدید، ما را به سمت نوع خاصی از تجربه‌ی مطالعه برده‌اند. به عنوان مثال کسی که از توییتر زیاد استفاده می‌کند به خواندن متن‌های کوتاه و بریده عادت می‌کند.

 

[DELVIN]

در چنین فضایی، بهترین کار این است که از تکنولوژی و فضای مجازی برای افزایش سطح مطالعه کمک بگیریم و با استفاده‌ی هدفمند از آن مطالعه را به فعالیتی لذت‌بخش و ساده تبدیل کنیم. تکنولوژی باعث شده است تماس ما با نوشتار مجازی افزایش پیدا کند، طبق آمارهای موجود اگر در طول روز ۲۰۰ صفحه‌ی وب را باز کنیم، حدود ۵۰۰ هزار کلمه خواهیم خواند! این در حالی است که کتاب جنگ و صلح حدود ۴۶۰ هزار کلمه دارد. بنابراین کافی‌ است در انتخاب صفحات وب با توجه به محتوای آن دقت بیشتری خرج کنیم تا هر روز محتوای خوبی مثل کتاب جنگ و صلح را خوانده باشیم.

 

[DELVIN]

میکروکتاب در برابرِ این متونِ «الکی» طولانی!
بعضی ناشرین و نویسنده‌ها برای حجیم شدن کتاب و نشان دادن اهمیتِ آن و صد البته افزایش قیمت، دست به زیاده‌نویسی می‌زنند؛ به عنوان مثال رابرت کیوساکی جزو آن دسته نویسنده‌هایی است که چکیده کتاب‌هایش شاید ۴۰ صفحه نشود، اما در هر کتابش با ۴۰۰ تا ۵۰۰ صفحه روبرو خواهید شد. طبق ادعای خود نویسنده‌ها، اگر نویسنده دست به این کار نزند، کتابش فروش نخواهد رفت.

 

[DELVIN]

میکرونویسی: راهکار پیشنهادی برای رفع این معضل استفاده از میکروکتاب است، خلاصه و یا نقد‌هایی از کتاب اصلی که توسط افراد آشنا با اصول نویسندگی تهیه می‌شود. در این میکروکتاب‌ها، تلاش می‌شود اضافه‌نویسی‌های کتاب حذف و خلاصه‌ی مفید کتاب در اختیار خواننده‌ها قرار گیرد. البته چنین راهکاری فقط برای کتاب‌هایی مناسب است که بدون داشتن محتوای تازه، طویل شده‌اند.

 

[DELVIN]

بار اصلی ِ جابه‌جایی معنا بر دوش زبان است. در ساحتِ پرشتاب دنیای مجازی، آیا زبان فارسی می‌تواند این بار را به ‏دوش بکشد؟ اگر ظرفیت‌های بیکران این زبان شیرینِ ۱۲۰۰ ساله را بشناسیم، فعالانِ زبان فارسی نیاز دارند مهارت «کوته‌نویسی» را بیاموزند تا بتوانند معنای مدنظرشان را در واژه‌هایی شُسته‌-رفته بریزند، ‏پیام‌های بلندشان را در جمله‌هایی شفاف و پاکیزه بگنجانند و این لقمه‌های شیرین را در ذهن خواننده جایگیر کنند. زبان ‏فارسی توانمند است، اگر ما با آن مهربان‌تر باشیم!