تمدن کاسیان

[DELVIN]

 

[DELVIN]

کاسیان یا کاسی‌ها (به اکدی: کاشی) (به انگلیسی: Kassites) مردمانی باستانی بوده‌اند که منشأ آنها در زاگرس بوده و در فاصله سده‌های ۱۲ تا ۱۶ پیش از میلاد بر بابل فرمانروایی کردند. محل سکونت دقیقشان مشخص نیست ولی بیشتر پژوهشگران بر این باورند که ریشه و منشأ این مردمان در رشته کوه‌های زاگرس در شرق بابل بوده‌است.[۱] بعضی از پژوهشگران چون ارنست هرتسفلد کاسیان و کاسپی‌ها را همریشه قلمداد کرده‌اند.[۲]

 

[DELVIN]

به گفته یوزف مارکوارت کاسی‌ها همچون تپورها قومی گسترده پیش از آریایی‌ها بوده‌اند که به وسیلهٔ اقوام مهاجر ایرانی به نواحی کوهستانی عقب رانده شدند.[۳] بنابر جلد دوم کتاب تاریخ ایران کمبریج کاسیان در سده ۱۸ پیش از میلاد در منطقه لرستان امروزی زیست می‌کردند و بازماندگانی از این مردم تا دوره اسکندر مقدونی با نام کاسایی (Cossaei) در منطقه حضور داشتند.[۴]

 

[DELVIN]

گواه منشأ قومی کاسیان قریب پنجاه کلمه و نام خاص است که با ترجمه اکدی در متون آشوری و بابلی محفوظ است و همچنین مقداری اسامی خاص که در اسناد تجاری و اقتصادی بابلی باقی مانده و کتیبه‌های شاهان کاسی مانند آگوم دوم مربوط به هزارهٔ دوّم پ.م. است.[۵] یک بررسی مدعی این احتمال شده است که شاید بخشی از ژنتیک لرها به ایلامیان و کاسی‌ها برسد

 

[DELVIN]

گمان می‌رود که کاسیان از دوران دیرین که ک.س به یاد ندارد، در ناحیهٔ مذکور زندگی می‌کردند؛ همچنانکه ایلامیان که همسایه و محتملا خویشاوند ایشان بودند در سرزمین خویش می‌زیستند. به هر تقدیر، کاسیان از آغاز هزارهٔ سوم پ.م. در آن مکان زندگی می‌کردند و بعدها به دامداری و زندگی نیمه اسکان یافته در کوه‌ها اشتغال داشتند.

 

[DELVIN]

مع‌الوصف در قرن دوم هزاره دوم پ.م. بخشی از کاسیان در حرکت و انتقال قبایل شرکت جسته از کوه‌های درّهٔ رود دیاله نفوذ کردند و از آنجا گاه و بیگاه به بابل دست‌برد می‌زدند. اکثر محققان این فعالیت کاسیان را به ظهور اسب و حمل و نقل مربوط می‌سازند.

 

[DELVIN]

در حدود ۱۸۹۶ پیش از میلاد حمله‌ای نافرجام از جانب کاسی‌ها به بابل رخ داد. در سال ۱۷۵۰ پ.م. گانداش پیشوای کاسی از طریق دشت ذهاب و شمال ایلام به بابل حمله کرد و بابل را فتح نمود و در سال بعد ۱۷۴۹ پیش از میلاد بابل توسط کاسی‌ها کاملاً تسخیر شد و در همان سال جایگزین دولت بابل شد و به سلطنت جانشینان حمورابی خاتمه داد[۷] و تا سال ۱۷۳۴ پیش از میلاد دوره پادشاهی گانداش از نسل کاسی در بابل آغاز گشت.[۷] سیادت نسل کاسی بر بابل ۵۰۰ سال ادامه داشت.[۸]

 

[DELVIN]

کاسیان بر ایلام نیز تسلط یافتند و شوش را مدت‌ها اداره نمودند. در شمال میانرودان با دولت تازه تأسیس آشور که در اواسط قرن پانزدهم پیش از میلاد بنیان نهاده شد نیز جنگیدند. طبق آثار بدست آمده کاسیان از هزارهٔ‌یکم پیش از میلاد به نواحی دور دست ماد دست یافتند. آن‌ها در نیمه دوّم هزارهٔ‌یکم پیش از میلاد تا حاشیه کویر مرکزی و نواحی اصفهان و کاشان و حتی نواحی استان تهران و مرکزی نفوذ کردند که آثار بجا مانده در تپه‌های باستانی این مناطق دال بر این ادعاست. پس از فتح پادشاهی ماد آینده آن را کاردونیاش نامیدند و در آن سُکنا گزیدند