بزرگان تاریخ کاوه آهنگر

[baran.kh]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[baran.kh]

کاوهٔ آهنگر )، شخصیتی ۵۰۰۰ ساله در اساطیر ایرانی است که رهبری خیزش در برابر حاکم ستمگر و بیگانه به نام ضحاک را بر دوش گرفت. خاندان کارن یا قارن (از هفت خاندان بزرگ ایران در دوران اشکانی و ساسانی) مدعی بودند که از نوادگان کاوه هستند

 

[baran.kh]

کاوه شخصیتی اسطوره‌ای و پهلوانی[۴] در شاهنامهٔ فردوسی، شاهنامهٔ ابومنصوری، گرشاسپ‌نامه و شاهنامهٔ کردی یا شخصیتی واقعی احتمالاً در دورهٔ اشکانی است.[۵] کاوه نماد انسان‌های پیشرو در عصر آهن و صنعت‌گری پس از حکومت جمشید و پر بستن فره ایزدی از پادشاهی اوست که قیامی ملی مردمی را به کمک فریدون، و مردم[۶][۷] گریخته از بند ضحاک علیه فرمانروایی ظالمانهٔ او پی می‌ریزد

 

[baran.kh]

نشان جنبش او درفش کاویانی، پیشبند چرمی‌اش است که بر سر نیزه‌ای می‌آویزد.[۱۰] کاوه پیام‌آور دادخواهی برای استقلال، آزادی و جبهه‌گیری اپوزیسیون در برابر حکومت‌های ناعادلانه است که تأثیری شگرف در فرهنگ ایرانی و نمادهای شاهنشاهی ایران داشته‌است.[۱۱] عده‌ای از ایرانیان در بزرگداشت پیروزی فریدون بر ضحاک همچنان جشن مهرگان را پاس می‌دارند[۱۲] و مردم کردستان جشن نوروز و سر برآوردن گیاهان را همزمان با پایان حکومت ضحاک می‌دانند و با افروختن آتش آن را جشن می‌گیرند.[۱۳] کاوه بارها در بازه‌های مختلف تاریخی در جنبش‌های سیاسی و آثار هنری در ایران و جهان به عنوان الگو مورد استفاده قرار گرفته‌است.

 

[baran.kh]

داستان ضحاک و کاوه آهنگر هم در شاهنامه فردوسی و هم در شاهنامه ابومنصوری که صد سال پیشتر نوشته شده نقل شده‌است.[۱۴] زندگی کاوه را با جزئیات بیشتری می‌توان در گرشاسپ‌نامه اثر اسدی توسی یافت.[۹] همچنین خاستگاه و قیام کاوه در شاهنامهٔ کردی نیز با تفاوت‌هایی نقل شده‌است.[۱۳] با این حال به نظر می‌رسد تاریخ‌نگاران عرب، ایرانی و فردوسی دانسته‌های خود را از کتاب از میان رفتهٔ دربار ساسانی یعنی خدای‌نامه نقل کرده‌اند که برخلاف سنت دینی متون پهلوی که رویدادهای پیش از دوره اشکانی را بیان می‌کند، روایت‌ها شکلی زمینی و با الهام از رخ‌دادهای تاریخی دوره ساسانی با حفظ جنبه‌های افسانه‌ای و خیالی بیان شده‌اند

 

[baran.kh]

شخصیت
ویرایش
بر باور سید حسن امین، کاوه آهنگر مربوط به دوره‌ای پس از پیشرفت‌های عصر آهن است که طبقهٔ جدیدی به نام صنعت‌گر به وجود آمد که توانایی ساخت ابزارهای جدید را داشتند و از این جهت طبقه‌ای ویژه به حساب می‌آمدند و ضحاک به همین دلیل از کاوه می‌خواهد که نامه‌ای را به عنوان عدالت سلطنت امضا کند. این که کاوه می‌تواند از دستور ضحاک سرپیچی کند و این که سواد نوشتن و امضا کردن دارد نشان از جایگاه طبقهٔ اجتماعی اوست.[

 

[baran.kh]

تولد
ویرایش
کاوه یکی از خاندان‌های معروف پهلوانی دورهٔ اساطیری ایران است و براساس منابع باستانی، کاوه آهنگری اهل اصفهان بود.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲] همچنین در روستای مشهد کاوه اصفهان مقبره‌ای منسوب به کاوه آهنگر وجود دارد که قدمت آن در حدود ۷۰۰ سال و در دوره ایلخانان تخمین زده شده و در مورد انتساب آن به کاوه آهنگر ابراز تردید کرده‌اند.[۲۳] همچنین بنا بر برخی گزارش‌ها شهر اردستان زادگاه کاوه آهنگر است

 

[baran.kh]

برخی از ایرانشناسان به این دلیل که نام کاوه در متنهای اوستا و پهلوی نیامده است آن را به صورت شخصیت یافتهٔ صفت کی می‌دانند که بعدها لقب فرمانروایان سلسلهٔ کیانی می‌شود.[۳۰] پس از پیروزی فریدون بر اژی‌دهاک پیشبند چرمی کاوه درفش پادشاهان ایران شد که با نام درفش کاویانی شناخته می‌شود. به نقل از بلعمی، ایرانیان در هر جنگی که این درفش را به همراه داشتند پیروز می‌شدند.[۱۰] همچنین خاندان کارن پهلوی که یکی از هفت خاندان ممتاز ایران باستان به حساب می‌آیند ادعا کرده‌اند که از نسل کارن بزرگ و از نوادگان کاوه هستند.[

 

[baran.kh]

برای نخستین بار در قرون وسطی اسطوره کاوه یک امکان کم‌نظیر در زمان مقاومت ایرانیان در برابر فتح مسلمانان ایجاد کرد. گفتمان کاوه از استقلال، آزادی و جبهه‌گیری اپوزیسیون در برابر حکومت‌های ناعادلانه همچنان طنین‌انداز است. این خوانش از اسطوره کاوه بدون در نظر گرفتن قومیت افراد تا به امروز به عنوان یک میراث بزرگ برای بسیاری از ایرانیان باقی مانده‌است

 

[baran.kh]

استفاده در پروپاگاندای میان آلمان و انگلیس در قرن بیستم
ویرایش
در فاصله سال‌های ۱۹۱۶ تا ۱۹۲۲ مجله کاوه توسط تعدادی از ایرانیان در تبعید به نام «کمیته ایران» با کمک سید محمد حسن تقی‌زاده و عضویت محمد علی جمال‌زاده، محمدعلی تربیت، رضا تربیت، حسین کاظم‌زاده ایرانشهر، محمد قزوینی، ابراهیم پورداود، مرتضی راوندی، نصرالله جهانگیر، سعدالله خان درویش، اسماعیل نوبری و… تشکیل شد. در این زمان دولت آلمان در پی کمپین‌های تبلیغاتی بر ضد انگلیس و روسیه و تقویت پایه‌های خود در خاورمیانه بود و از سویی دیگر ایرانیان پس از سرکوب‌های دورهٔ مشروطه و احساس درماندگی در برابر اعمال نفوذ سیاسی و اقتصادی روسیه و انگلیس به دنبال نیروی سومی می‌گشتند تا به آن پناه ببرند. سرانجام در تاریخ ۲۴ ژانویه ۱۹۱۶ اولین شماره مجله کاوه با کمک مالی وزارت خارجه آلمان چاپ شد و نام کاوه به عنوان سمبل مبارزه در برابر متجاوزان برای تحریک احساسات ملی‌گرایانه ایرانیان بود