مردم شناسی فرهنگی ❄️ پریتو مورنو | سرزمین یخ‌های زنده، آتش در دل انجماد

[Mahoora]

🌍 جایی که یخ، سخن می‌گوید... و مردمش سکوت را زندگی می‌کنند.

در جغرافیای گسترده‌ی پاتاگونیا، جایی هست که کمتر در قاب اینستاگرام جا می‌گیرد، ولی عمیق‌تر از هر تصویر در ذهن باقی می‌ماند: پریتو مورنو.

این تنها یک یخچال طبیعی نیست؛ این یک سرزمین است، با انسان‌هایی که قرن‌ها با باد و یخ، با زمین و آب، همزیستی کرده‌اند.

 

[Mahoora]

👥 مردم پاتاگونیا | بازماندگان باد

پاتاگونیا، که بخش جنوبی آرژانتین را دربرمی‌گیرد، خانه‌ی اقوام بومی‌ای‌ست که تمدن‌شان از هزاران سال پیش بر خاک این سرزمین نقش بسته:
قبایلی چون:

تِوِلوچه (Tehuelche)

آونیکِنک (Aonikenk)

ماپوچه (Mapuche)

 

[Mahoora]

اینان مردمانی از جنس باد بودند. لباس‌هایی از پوست گواناکو (نوعی شترسان بومی)، ابزارهایی سنگی، و اسطوره‌هایی آمیخته به کوه و آتش داشتند. آن‌ها جغرافیا را نمی‌دیدند، بلکه با آن زندگی می‌کردند.

در افسانه‌های تِولوچه، کوه‌ها روح دارند، و یخچال‌ها صدای ارواحِ پیرِ زمین‌اند.

 

[Mahoora]

🧭پریتو مورنو برای مردم محلی یعنی چه؟

برخلاف نگاه توریستی امروز، پریتو مورنو برای بومیان، مقدس بوده.
در ذهن مردم منطقه، یخچال فقط یک جرم طبیعی نبوده، بلکه «کاخ یخ‌خدایان» نامیده می‌شده. آن‌ها معتقد بودند که صدای شکستن یخ، زبان هشدار طبیعت است وقتی زمین دلخور باشد، می‌غرد.

 

[Mahoora]

امروزه، نسل بازمانده‌ی این اقوام در روستاهایی چون ال‌چالتن و ال‌کالافاته زندگی می‌کنند، در خانه‌هایی چوبی با سقف‌های شیب‌دار، گوسفند پرورش می‌دهند، صنایع‌دستی می‌سازند، و هنوز افسانه‌هایی از دوران یخبندان سی*ن*ه‌به‌سی*ن*ه نقل می‌کنند.

 

[Mahoora]

🌿 فرهنگ، زبان و زیست محلی

زبان اصلی بومیان، لهجه‌ای از زبان ماپوچه بوده که اکنون در خطر انقراض است.

غذاهای سنتی، مانند خوراک گوشت گواناکو، نان ذرتی و چای کوهی هنوز در برخی خانواده‌ها پخته می‌شود.

زن‌ها نقش اصلی در حفظ فرهنگ دارند: آن‌ها داستان‌گویان قبیله، حافظان آیین‌ها، و نگهبانان خاطره‌ها هستند.

 

[Mahoora]

امروزه، در میان خانه‌های چوبی کوچک و ساکتِ شهرهای اطراف پریتو مورنو، کارگاه‌های کوچک قالی‌بافی، مجسمه‌سازی از یخ و نقاشی‌های سنتی بومی دیده می‌شود.

 

[Mahoora]

📜 تضاد امروز و دیروز

با گسترش گردشگری و هتل‌های لوکس در منطقه، سبک زندگی بومیان در خطر فراموشی است. جوان‌ترها به شهرهای بزرگ مهاجرت می‌کنند، زبان بومی به تدریج محو می‌شود، و خاطره‌ی مردم یخ و کوه، تنها در ذهن مادربزرگ‌ها زنده مانده.

 

[Mahoora]

اما هنوز، اگر خوب گوش بدهی، در پشت صدای شکستن یخ‌ها، می‌توانی زمزمه‌ای بشنوی صدای افسانه‌ی پیرزنی که برای نوه‌اش تعریف می‌کند چگونه خورشید، عاشق دختر یخ‌ها شد... .

 

[Mahoora]

✨ چرا پریتو مورنو فراتر از طبیعت است؟

پریتو مورنو زیباست، چشم‌گیر است، ولی تنها با تماشایش چیزی از آن نفهمیده‌ای...
زیبایی واقعی‌اش در داستان انسان‌هایی است که با آن زندگی کرده‌اند.
یخچال تنها نیست؛ در سایه‌اش، فرهنگ، زبان، سنت و تاریخ آرام آرام ذوب می‌شوند.