روانشناسی OCD

[Awen]

اختلال او سی دی (OCD) یا وسواس فکری-عملی چگونه است؟​

 

[Awen]

تصور کنید از ماشین پیاده شده‌اید و درب را قفل می‌کنید؛ ممکن است حتی تمامی درب‌ها را یکی یکی امتحان کنید که نکند زمانی باز باشد. این امر تا حدودی طبیعیست زیرا که ممکن است سیستم اتوماتیکی ماشین و سوئیچ در یک لحظه کار نکند. ولی زمانی که چک کردن درب‌ها به دفعات تکرار می شود، شخص دچار اختلال او سی دی ( OCD ) است. بیماری وسواس فکری یا همان او سی دی (OCD ) ناشی از شک اختلال عصبی است، که فرد بطور ناخودآگاه برای کاهش استرس و اضطراب خود مجبور به انجام رفتارهای جبری و تکراری می‌شود.

اینکه در هنگام خروج از خانه دو بار چک می‌‌کنید که آیا اجاق را خاموش کرده‌اید یا نه و یا اینکه بررسی می‌کنید که آیا درها را قفل کرده‌اید، امری کاملا طبیعی است. اما در صورتیکه از اختلال فکری و یا OCD (obsessive compulsive disorder) (او سی دی) رنج می‌برید، افکار و رفتارهای وسواسی و اجباری آنقدر زیاد می‌شوند که زندگی‌تان را تحت‌تاثیر قرار خواهند داد.

در این شرایط ممکن است برای اطمینان از قفل بودن درها، چندین بار قفل را بررسی و یا باز و بسته کنید یا همیشه نگران این باشید که همه‌جا توسط میکروب ها آلوده شده‌اند. اگر چنین تجربیاتی را در زندگی روزمره خود یا اطرافیانتان دیده اید، پس به شما توصیه میکنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید و از مطالب کاربردی کارشناسان سلامت سنتر درباره علت و علل این رفتارها بیشتر بدانید.

 

[Awen]

اختلال او سی دی (OCD) یا وسواس فکری-عملی چیست؟​

اختلال او سی دی (OCD) یا وسواس فکری-عملی نوعی اختلال اضطراب است و از مشخصه‌های اختلال OCD، افکار ناخواسته و غیرقابل کنترل و انجام رفتارهای تکراری است که برای انجام آنها احساس اجبار می‌کنید. در صورتی ‌که دچار OCD باشید، احتمالا می‌دانید که این افکار و رفتارهای وسواس‌گونه‌ غیرمنطقی هستند، اما باز هم برای مقاومت در برابر آن ها و رهایی از این مشکلات، احساس ضعف و ناتوانی دارید.

البته بیشتر افراد در زمان‌هایی خاص دچار افکار وسواسی و یا رفتارهای اجباری می‌شوند. اما این بدان معنا نیست که دچار اختلالات OCD شده‌اند. بطور کلی وسواس، افکار و تصوراتی هستند که بارها و بارها رخ می‌دهند، در حالیکه احساس می‌شود خارج از کنترل شخص است. وسواس معمولاً با احساسات شدید و ناراحت کننده‌ای مانند ترس، انزجار، شک و یا احساس اینکه کارها باید به شکلی کاملا درست انجام شود، رخ می‌دهد.

OCD را می‌توان به مانند سوزنی تشبیه کرد که روی صفحه گرامافونی قدیمی گیر کرده است، بطوریکه باعث می‌شود مغز، روی برخی از تمایلات و یا افکاری خاص قفل کند. به‌عنوان مثال برای مطمئن شدن از اینکه اجاق گاز خاموش است یا نه، ممکن است آن را ۲۰ بار بررسی کنید و یا برای تمیز بودن دست‌ها 10 بار بشویید. در انجام رفتارهای وسواس‌گونه، شخص هیچ احساس لذت‌بخشی ندارد و فقط می‌تواند اضطراب ناشی از افکار وسواسی را تسکین دهد.

 

[Awen]

علت اختلال وسواس فکری او سی دی (OCD) چیست؟​

با اینکه دلایل ابتلا به اختلال OCD بطور کامل شناخته نشده است اما مواردی چون سن، جنس، محیط، تغییرات جسمی و بدنی، سابقه‌ی خانوادگی، کمبود سروتونین، داشتن زندگی پر از استرس، ژنتیک و ساختار مغز در بروز آن نقش موثری دارد.

تحقیقات نشان داده است که بین علائم OCD و بی‌نظمی در ساختار مغز رابطه‌‌ای وجود دارد. OCD شامل مشکلاتی در ارتباط بین قسمت جلوی مغز و ساختارهای عمیق‌تر مغز است. این ساختارهای مغزی از پیا‌م‌رسان های عصبی (شیمیایی) به نام سروتونوئین استفاده می‌کند.

عکس‌های مغز در حال فعالیت نشان می‌دهد که در برخی از افراد، مغزی که دچار OCD است با استفاده از داروهای سروتونوئین و یا درمان رفتاری-شناختی، عملکردی نرمالتر و طبیعی‌تر دارند. از دیگر علل ابتلا به OCD ژنتیک می‌باشد، بنابراین ژن‌ها در گسترش این بیماری نقش دارند. برخی از کارشناسان معتقدند که اختلال وسواسی که در کودکی شروع می‌شود ممکن است متفاوت از اختلال وسواسی باشد.

 

[Awen]

او سی دی (OCD) به چه معناست؟​

اختلال OCD به معنای اختلال وسواس فکری-عملی است. وسواس فکری شامل تصاویر، افکار و انگیزه‌های غیرارادی است که بارها و بارها در ذهنتان رخ می‌دهد. متاسفانه این افکار وسواس‌گونه، اغلب مزاحم و آزاردهنده هستند و با اینکه شما آنها را نمی‌خواهید ولی توان جلوگیری از این افکار را نیز ندارید. در وسواس عملی سعی می‌شود تا وسواس فکری از بین برود، در نتیجه رفتار یا الگویی رفتاری را که به انجام آن احساس تمایل می‌کنید، مکررا تکرار خواهید کرد.

بعنوان مثال ممکن است از آلودگی بترسید، بنابراین؛ تمایل به تمیزکاری و نظافت اساسی در شما ایجاد می‌شود. اما آرامش حاصل از این کار دوامی نخواهد داشت. طوریکه این افکار وسواسی معمولا شدیدتر از قبل بروز خواهند کرد و نسبت به قبل سخت‌تر و طولانی تر خواهند شد و شخص را دچار اضطراب می‌کند.

 

[Awen]

۴نوع از مهم ترین اختلالات او سی دی (OCD) چیست؟​

بیشتر افراد مبتلا به او سی دی (OCD) در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:

• شستوشوگرها (Washers)، بخاطر ترس از آلودگی، دستهایشان را مکررا می‌شویند.
• بررسی کننده‌ها (Checkers)، بطور دائم مواردی را که عدم اطمینان از آنها آسیب ها و خطراتی را به همراه خواهد داشت، بررسی می‌کنند مانند: اجاق گاز، قفل درب و غیره.
• شکاک‌ها (Doubters)، از این واهمه دارند که اگر کاری را درست و کامل انجام ندهند مجازات خواهند شد و یا اتفاق وحشتناکی رخ خواهد داد.
• شمارشگرها و برنامه‌ریزها (Counters وarrangers)، وسواس نظم و ترتیب دارند و یکسره به آن فکر می‌کنند. این افراد ممکن است در مورد رنگها، اعداد و یا ترتیب های خاص، در ذهن خود خرافاتی داشته باشند.
• و ذخیره‌سازها (Hoarders)، چیزهایی را که استفاده نمی‌کنند و یا لازم ندارند، نگه می‌دارند و از این ترس دارند که شاید روزی دوباره به آن وسایل احتیاج پیدا کنند. این افراد ممکن است از اختلالات دیگری نیز مانند افسردگی، PTSD(پی تی اس دی)، خرید اجباری، کلپتومانیا، ADHD (ای دی اچ دی) و غیره رنج ببرند.

نمونه ای از افراد دچار وسواس شست و شو را در تصویر میبینید.
(خلاصه از معلومات درباره OCD)