آداب خارجی آداب و رسوم مردم افغانستان

[Awen]

افغانستان به دلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و یکی از مهم‌ترین مراکز بازرگانی عصر باستان به‌شمار می‌رفته‌است. این موقعیت مهم و حساس ژئواستراتژیکی و ژئوپولیتیکی افغانستان در شکل‌دادن موزائیکی غنی از فرهنگ‌ها و تمدن‌های بزرگ همچون ایرانی، آسیای مرکزی، خاورمیانه وآسیای جنوبی در این کشور نقش مهمی داشته‌است. از عصر پارینه‌سنگی و طی دوره‌های تاریخی، مردم افغانستان، یا همان ایرانیان شرقی باستان، جایگاه عمده‌ای در معرفی و گسترش ادیان جهانی و نقش مهمی در بازرگانی و دادوستد داشته و گهگاه کانون مسلط سیاسی و فرهنگی در آسیا بوده‌اند

 

[Awen]

دین و مذهب در افغانستان​

دین 99 فیصد مردم افغانستان اسلام است. از این میان قریب به 75 فیصد اهل تسنن هستند که اکثریت بر مذهب حنفی میباشند و بیش از 20 فیصد نیز اهل تشیع اند و 5 فیصد هم مذاهب دیگر. اکثریت اهل تشیع را قوم هزاره تشکیل میدهند که در مناطق مرکزی افغانستان سکونت دارند و مرکز آنان شهر تاریخی (بامیان) است.

اهل تشیع همچنین در بین قزلباش‏ها‏، ترکمن‏ها، تاجیک‏ها و حتی پشتون‏ها پیروانی دارند. اقلیت‏های کوچکی نیز بر مذهب اسماعیلی هستند. بیش از 20 هزار نفر هندو و ازبک در کابل، قندهار و مزار شریف و هرات و خوست سکونت دارند. حدود 150 خانوار کلیمی در کابل و قندهار و هرات وجود داشته‏اند که تدریجاً افغانستان را ترک گفته‏اند. اقلیت‏های دیگری نیز وجود دارند که تعدادشان چندان نیست.

در اواسط دهه هفتاد در افغانستان پانزده هزار باب مسجد وجود داشت. مساجد افغانستان معماری ساده دارند و در داخل مساجد هیچ گونه تصاویر و شمایل و یا علایم دیگری که حضور قلب و تمرکز حواس نمازگزاران را از بین ببرد، وجود ندارد.
در میان اهل تسنن روحانیون به نام (مولوی) و در بین اهل تشیع به نام (آیت الله) نامیده میشوند. روحانیون هم در بین اهل تسنن و هم اهل تشیع، نفوذ زیادی در جامعه دارند. روحانیون از روزگاران گذشته نقش مهمی در آموزش افغانستان داشته‏اند. مردم عموماً در پای منبر وعظ آنها حاضر شده و با دقت به حرف‏های آنها گوش میدهند.

 

[Awen]

اهل تسنن:

مذهب تسنن بزرگ‌ترین مذهب دین اسلام است که بیشترین پیروان را در میان مسلمانان دارد به طوری که حدود 85٪ مسلمانان جهان اهل تسنن هستند.

اهل سنت و جماعت بر این باورند که محمد صلی الله علیه و سلم پس از خود جانشینی تعین ننمود و بعد از فوت آنحضرت مسلمانان آن زمان بر اساس شورا و انتخاب چهار تن را به عنوان خلیفه ی مسلمین انتخاب نمودند. ابتدا در سقیفه بنی ساعده، ابوبکر را که از صحابه (یاران) و نزدیکان حضرت محمد صلی الله علیه و سلم بود و در میان مسلمانان محبوبیت و اعتبار زیادی داشتند، برای خلافت بعد از آنحضرت بر جامعه نوبنیاد مسلمانان انتخاب نمودند.
این چهار تن که به خلفای راشدین معروفند به ترتیب عبارتند از:



حضرت ابوبکر رضی الله عنه، حضرت عمر فاروق رضی الله عنه، حضرت عثمان رضی الله عنه و حضرت علی رضی الله عنه.

اهل سنت علاوه بر آن احترام خاصی را به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وسلم (بویژه امامان اهل تشیع) قائلند.


برخی از اهل تسنن، حضرت حسن رضی الله عنه فرزند حضرت علی رضی الله عنه را نیز خلیفه می‌دانند و بر این باورند که دارای دوران خلافت بسیار کوتاهی بوده‌ است. اما دیگران معتقدند که بعد از حضرت علی رضی الله عنه، دوران خلافت اسلامی بر مسلمانان برای همیشه تمام شده و بعد از آن را سلطنت میدانند. هر چند که تمامی اولاد حضرت محمد صلی الله علیه وسلم نزد اهل تسنن محترم و بزرگ شمرده میشوند.

اهل تسنن، قرآن شریف را کتابی محفوظ می‌دانند و مدعی پیروی از قرآن و سنت حضرت محمد صلی الله علیه وسلم هستند. اما اصطلاح «اهل سنت» در تقسیم بندی‌های مذهبی قرن دوم هجری شکل گرفت. در آن دوران گروهی خود را «اهل سنت» نامیدند و گروهی دیگر که عمدتاً معتزلی بودند، خود را «اهل توحید» نامیدند. مذهب تسنن از لحاظ علوم فقهی به چندین فرقه حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی تقسیم میگردند. هر چند که اختلافات آنان بسیار جزئی است و اغلب پیروان یکی از آنان میتواند در شرایط زمانی و یا مکانی خاص از فرقه دیگری تقلید کند.

 

[Awen]

غذا :

۲-بولانی​

نان یکی از مواد مهمی است که در رژیم غذایی مردم افغانستان جایگاه ویژه ای دارد. به همین خاطر است که به هنگام سفر به این کشور با نان های سنتی مختلف و متنوعی روبرو خواهید شد که هر کدام شان طعم بی نظیر و مخصوص خود را دارند. بولانی هم در قسمت های مختلف افغانستان به شیوه های متفاوت طبخ می شود اما طرز تهیه چندان سختی ندارد. برای این نان خوشمزه به مواد تشکیل دهنده آرد، کدو، ادویه جات و پیاز نیاز خواهید داشت.

۳-منتو​

یکی دیگر از غذاهای محلی خوشمزه ای که در کشور افغانستان و سایر کشورهای همسایه طرفداران زیادی دارد منتو است. این غذا برای مردم افغانستان هم ارزش بسیار بالایی دارد و به صورت خوراک سرو می شود.

برای درست کردن منتو ابتدا خمیر آن را درست میکنند و بعد داخل آن را با گوشت، دال نخود، کشک و ادویه لازم پر میکنن و آن را در بخار آب می پزند

 

[DLVAN]

جشن‌ها
نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در افغانستان نیز همچون ایران آغاز سال نو محسوب می‌شود. این جشن طبق سنت‌ها برای مدت دو هفته برگزار می‌شود و مردم از چند روز قبل (حداقل قبل از چهارشنبه سوری) برای آغاز این جشن آماده می‌شوند

 

[DLVAN]

جشن‌های نوروزی در افغانستان عبارتند از:

جشن گل سرخ:
جشن گل سرخ (میله گل سرخ) یک جشن خاص است که در مزار شریف در ۴۰ روز اول سال و به مناسبت روییدن گل‌های سرخ اجرا می‌شود و در طول این ۴۰ روز مردم از همه جا برای حضور در این جشن به مزار شریف می‌آیند. این مراسم به‌طور هم‌زمان با مراسم جهنده بالا (یا پرچم علی) انجام می‌شود. این مراسم با برافراشتن یک علم (که ترکیب رنگ آن به درفش کاویانی شباهت دارد و به آن ژنده سخی می‌گویند) در حرم منسوب به امام علی و در اولین روز سال اجرا می‌شود. جشن گل سرخ برای چهل روز در دشت‌های لاله و حرم ادامه می‌یابد.

 

[DLVAN]

جشن دهقان (دهگان): یکی دیگر از جشن‌های نوروزی در افغانستان «جشن دهقان» است که در روز اول سال اجرا می‌شود کشاورزان به شهرها می‌آیند و تولیدات خود را به نمایش می‌گذارند. در سال‌های اخیر این مراسم تنها در کابل و برخی شهرهای بزرگ اجرا می‌شود و حتی شخصیت‌های بلندپایه حکومتی نیز در تماشای آن شرکت دارند

 

[DLVAN]

سَمَنَک: زن‌ها در طول شب یک مراسم خاص برای سَمَنَک (سمنو) می‌گیرند و از اواخر عصر تا صبح روز بعد مشغول پختن آن هستند و شعری به این مضمون را تکرار می‌کنند:
«سمنک در جوش، ما کفچه زنیم، دیگران در خواب، ما دفچه زنیم»

 

[DLVAN]

هفت میوه:
در افغانستان همراه هفت سین مردم به آماده کردن هفت میوه می‌پردازند. هفت میوه چیزی شبیه به سالاد میوه است که از هفت نوع میوه خشک مختلف تر شده در آب تشکیل شده. این هفت میوه عبارتند از: کشمش، سنجد، پسته، فندق، قیسی (زردآلوی خشک) و چهارمغز (گردو) یا آلو.

 

[DLVAN]

سیزده بدر: مردم هرات علاوه بر چهارشنبه اول سال در روز سیزده فروردین نیز به گردش در طبیعت می‌پردازند