جامعه ایرانی آداب و رسوم مردم یزد

[کارینو]

دیار با شکوه یزد جلوه‌گاه فرهنگ و تمدنی اصیل در تمامی ادوار تاریخی می‌باشد. سرزمین پاک و مقدسی که شهر خدا معنی نام پر محتوای آن است. از قدمت این خاک همان‌قدر کافی است که رد پایی از زندگی انسان‌ها پیش از هزاره سوم قبل از میلاد در این شهر وجود دارد.

 

[کارینو]

با این پیشینه درخشان بدون شک این شهر سنّت‌های دیرینه و مخصوص به خود را داراست. گوناگونی آداب و سنن مردم یزد در عرصه‌های مختلف فرهنگی بسیار نمایان است، اما آن‌چه در فرهنگ این مردم مشترک می‌باشد، ساده زیستی، قناعت و صرفه‌جویی است. استمرار بر حفظ و نگهداری فرهنگ و سنن قدیمی به همراه پایبندی به ارزش‌ها از ویژگی‌های بارز و قابل ستایش مردم این دیار است. در این میان زرتشتیان که پیشینه تاریخی درخشانی در یزد دارند، طبق آئین خود در روزهای خاصی از سال مراسم ویژه‌ای دارند که برای پیروان دیگر ادیان بسیار جالب بوده و یکی از جاذبه‌های جهانگردی این شهر محسوب می‌شود.

 

[کارینو]

درباره مردم شهر یزد

وقتی وارد شهر یزد می‌شوید با مردمی آرام و صبور روبرو خواهید شد. مردم این شهر کهن بسیار سخت‌کوش هستند و روحیه دین‌داری در میان آن‌ها به وضوح دیده می‌شود. صبر و روحیه‌ای جنگنده با مشکلات زندگی جز خصوصیات این مردم شریف است و بنیان خانواده در این شهر نسبت به دیگر نقاط کشور از استحکام بیشتری برخوردار است. سال‌های زیادی است که مسلمان و یهودی و زرتشتی در این شهر با صلح و دوستی در کنار هم زندگی می‌کنند. شاید به همین دلیل است که یزد را شهر صلح و گفت‌وگو نامیده‌اند.

 

[کارینو]

با توجه به این‌که یزد به دلایل مختلفی از جمله شرایط جغرافیایی، در تمام طول تاریخ از گزند جنگ‌های سیاسی در امان بوده و تداخل فرهنگ اقوام مختلف در آن به ندرت اتفاق افتاده، می‌توان گفت که فرهنگ و آداب مردم قدمت بسیار دارد و حتی برخی از این آداب به دوران باستان باز می گردد که تا کنون حفظ شده است

 

[کارینو]

زبان مردم یزد

زبان مردم یزد فارسی با گویش و لهجه یزدی است. این گویش قسمتی از فارسی دری می‌باشد و ترکیبات فارسی در آن حفظ شده است. شهرستان‌های مختلف استان یزد هر کدام ویژگی‌های خاصی در لهجه‌شان دیده می‌شود و پیروان آیین زرتشت به زبان دری زرتشتی یا همان زبان بهدینی سخن می‌گویند.

 

[کارینو]

دین مردم یزد

فردریک چاردز ریچاردز نویسنده انگلیسی در سفرنامه خود راجع به دین مردم یزد اینگونه می‌نویسد: «احساسات و تعهدات مذهبی در شهر یزد بسیار عمیق‌تر و جدی‌تر از دیگر شهرهای ایران است».

 

[کارینو]

استان یزد در میان مردم ایران نیز به یک استان مذهبی شهرت یافته است. اکثریت مردم این شهر مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند اما اقلیت‌های مذهبی نیز تعداد قابل توجهی دارند. وجود حسینیه و مساجد زیاد در شهر یزد سبب گشته تا این شهر را شهر حسینیه‌های ایران بنامند. عبادتگاه‌های مختلفی برای زرتشتیان و کنیسه‌هایی برای یهودیان نیز در گوشه و کنار این استان به چشم می‌خورد. البته عده‌ای از ارامنه هم در یزد زندگی می‌کنند که تعدادشان از دیگر اقلیت‌های مذهبی کمتر است.

 

[کارینو]

آداب و رسوم عیدنوروز

با فرا رسیدن عید نوروز و تازه شدن زمین، مردم یزد نیز مانند دیگر شهرها به اجرای آیین سنتی خود می‌پردازند. برخی از این رسوم مربوط به دوره باستان می‌باشد که هنوز هم در برخی از شهرستان‌ّای استان یزد اجرا می‌شود.

 

[کارینو]

فال کوزه که در گذشته جزء جدایی‌ناپذیر مهمانی‌های عادی و جشن‌های ملی در میان زنان بوده است هنوز هم در مناطقی مانند تفت، میبد، مریم‌آباد، اردکان، مهریز و رحمت‌اباد برگزار می‌شود. کوزه توسط دختری نابالغ پر از آب می‌شود. او کوزه را در بین زنان می‌چرخاند و هر ک.س گیره‌سر یا شانه‌اش را به نیتی در کوزه می‌اندازد.

 

[کارینو]

کوزه را به خانه‌ای می‌برند که درخت مورد در آن باشد و به مدت یک روز به همراه تکه‌ای پارچه سبز و آینه‌ای کوچک زیر درخت می‌گذارند. روز بعد همان دختر با لباس پاک و زیبا کوزه را از زیر درخت برمی‌دارد و زنان در همان خانه به دور کوزه گرد می‌آیند و فال می‌گیرند. مراسم فالگیری با خواندن شعرهایی مرتبط با این رسم که حالتی فال‌گونه نیز دارند همراه است.