آموزشی آرایه ادبی سجع

[شاهدخت]

مثال:

نوبهار است در آن کوش که خوش دل باشی که بسی گُل بدمد باز و تو در گِل باشی

گُل و گِل جناس هستند.

 

[شاهدخت]

۲ـ تفاوت مهم دیگر بین این دو صنعت ادبی محل کاربرد آن است. جناس فقط در شعر به کار می‌رود. در حالی که سجع در ادبیات علاوه بر شعر در نثر هم استفاده می‌شود.

 

[شاهدخت]

تفاوت بین سجع با ترصیع
شباهت وزن یا حرف‌رَوی بین دو یا چند کلمه آرایه سجع را ایجاد می‌کند اما وقتی این هم‌آهنگی بین دو یا چند جمله باشد به این آرایه ترصیع می‌گویند.

 

[شاهدخت]

در ترصیع باید کلمات نظیر به نظیرِ حداقل دو جمله، سجع متوازی باشند. البته گاهی در شعرها کلمات پایانی مصرع‌ها به جای متوازی، سجع متوازن هستند.

 

[شاهدخت]

برای مثال در دو جمله‌ی زیر سه‌جفت کلمه با هم سجع دارند و ترصیع داریم:

ای كریمی كه بخشنده‌ی عطایی و ای حكیمی كه پوشنده‌ی خطایی.

كریمی = حكیمی / بخشنده = پوشنده / عطایی = خطایی