آموزشی آرایه مجاز و علاقه‌های آن در ادبیات فارسی

[شاهدخت]

5- علاقه لازمیت و ملزومیت​

این رابطه برای به کار بردن لازم و ملزوم به جای یکدیگر معرفی شده است. لازم و ملزوم کلماتی مانند مهتاب و ماه، خورشید و نور و ... است. گاهی ممکن است ملزوم اراده شود و گاهی لازم. به مثال‌های زیر دقت کنید:

بدون عینک به خورشید (یعنی آفتاب) نگاه نکن.

اینجا بنشین تا آتش (یعنی حرارت آتش) تو را گرم کند.

 

[شاهدخت]

6- علاقه علیت و معلولیت (علاقه سببیت)​

برای اینکه این علاقه را به‌خوبی درک کنید، توصیه می‌کنیم مثال‌ها را با دقت بررسی کنید.

لطفا چشمت به کیفم باشد.

در این مثال علت را ذکر کردند و معلول اراده شده است؛ یعنی لطفا نگاهت به کیفم باشد.

و یا؛

بیا اینجا و آب رو ببند.

یعنی شیر آب رو ببند. در این مثال معلول یعنی کلمه آب ذکر شده و علت که شیر آب است را اراده کرده‌ایم.

 

[شاهدخت]

7- علاقه جنس​

در مجاز به علاقه جنس، نویسنده جنس چیزی را می‌گوید و خود آن چیز را اراده می‌کند.

برای مهمانی امشب همه نقره‌هایت را استفاده کن.

یعنی برای مهمانی امشب از ظروفی که با جنس نقره هستند، استفاده کن.

نکته: توجه داشته باشید که در ادبیات فارسی لاقه‌های مجاز به همین ۷ مورد خلاصه نمی‌شوند