آموزشی آرایه هسته ووابسته های پیشین وپسین

[سلین]

قواعد هم نشینی وابسته های پیشین :

۱. نزدیک ترین وابسته ی پیشین به هسته در گروه اسمی شاخص است . این وابسته معمولا با اسم های خاص انسان به کار می رود مانند: دکتر زرین کوب

۲. هم نشینی صفت ترتیبی (ـُ مین) با ممیز کاربرد اندک دارد مانند : دومین تخته قالی به فروش رفت

 

[سلین]

۳. صفت عالی نمی تواند با ممیز هم نشین شود. مثلا نمی توان گفت :بهترین کیلو پرتقال

۴. اگر صفت تعجبی وابسته ی پیشین باشد،هیچ وابسته ی پیشین دیگری نمی تواند بیاید. مثلا ً نمی توان گفت چه چهار گل زیبایی!

 

[سلین]

۵. صفت مبهم با صفت شمارشی و صفت اشاره هم نشین می شود . مثال:هرهشت تخته قالی به فروش رفت .

۶. صفت مبهم با صفت پرسشی هم نشین نمی شود مثلا ً نمی توان گفت :چند همه ک.س آمدند

۷. صفت اشاره دورترین وابسته پیشین به هسته است .مثال: همین هشت قطعه طلا ارزش فراوانی

 

[سلین]

وابسته های پسین

۱) «ی » نشانه ی نکره: کتابی خریدم

۲) نشانه های جمع: دوستان ، کتابها

۳)صفت شمارشی ترتیبی(همراه با پسوند -م): کتاب چهارم

۴)صفت تفضیلی: دوست بهتر

۵)مضاف الیه : کتاب درس ، دفتر ریاضی

۶)صفت بیانی: کتاب سودمند ، دفتر بزرگ

 

[سلین]

صفت بیانی دارای انواعی است که به اختصار به آنها اشاره می کنیم:

- بن مضارع + نده : خورنده ، بیننده، ....

الف: فاعلی - بن مضارع + « ا » : بینا، شنوا، دانا،....

- بن مضارع +«ان»: خندان، دوان، ....

ب: مفعولی بن ماضی+ه : خورده ، شکسته ، ...

ج: لیاقت مصدر + ی: خوردنی ، دیدنی ،....

د: نسبی اسم + ی«نسبت»:زمینی، آسمانی، خاکی ، قائم شهری ،بروجردی

 

[سلین]

قواعد هم نشینی وابسته های پسین :

۱. نشانه ی جمع نزدیک ترین وابسته ی پسین به هسته است.مثال :کلاس های پنجم دبستان تعطیل شدند.

۲. نشانه ی جمع بر یای نکره تقدم دارد.کتاب هایی که تازه چاپ شده اند ...

۳. وقتی نشانه جمع و یای نکره و صفت بیانی با هم بیایند مضاف الیه نمی تواند بیاید .می گوییم :دانشجویانی کوشا آمدند . اما نمی گوییم : دانشجویانی کوشا دانشگاه تهران آمدند .

 

[سلین]

. اگر یای نکره و صفت بیانی با هم بیایند ،یای نکره را می توان پیش یا پس از صفت بیانی آورد . مثال : خوابی ترسناک دیدم . یا : خواب ترسناکی دیدم

۵. یای نکره بعد از صفت شمارشی با ـُ م می آید . مثال:قرن هفتمی که در باره آن سخن می گوییم .

۶. هم نشینی صفت بیانی و صفت شمارشی با ـ ُ م امروز کم کاربرد است .مثال : در چوبی سوم