آموزشی آشنایی با ادبیات جنایی + عناصر اصلی

[شاهدخت]

آشنایی با ادبیات جنایی + عناصر اصلی

 

[شاهدخت]

اساس داستان جنایی
اولین نمونه‌های داستان جنایی بیش‌تر براساس تراژدی انتقام شکل گرفته‌اند؛ شخصی پا را از حریم قوانین الهی یا حکومتی فراتر می‌گذارد و به واسطۀ آن به شخصی آسیبی می‌رساند، حال برای برقراری عدالت و گرفتن انتقام، کاراکتری ظهور می‌کند که ممکن است خودِ قربانی، یکی از نزدیکانش یا یک مجری قانون باشد.

 

[شاهدخت]

بعدها داستان جنایی بیش‌تر نقش مترسک سر خرمن را برعهده گرفت تا به اعضای جامعه نشان بدهد سرانجام مخالفان قانون و مجرمان چه خواهد شد.

 

[شاهدخت]

زمانی که میل به برقراری عدالت و ناامیدی از نیروهای قانونی جامعه را فراگرفت، نویسندگان تلاش کردند داستان‌هایی بنویسند که در آن‌ها قهرمانی برای برقراری عدالت، گرفتن انتقام یا برملا کردن حقیقت قیام می‌کند و دست به جست‌وجو می‌برد؛ و تمام داستان جنایی همین است.

 

[شاهدخت]

درواقع ادبیات جنایی بیش از هرچیزی یک نوع مکاشفه است؛ معمایی در آن میان وجود دارد که باید حل شود. ماجرایی رخ داده که نیاز به بررسی و رمزگشایی دارد.

اساس داستان جنایی طی کردن مسیرِ میان جست‌وجو تا کشف حقیقت است.

 

[شاهدخت]

عناصر اصلی در داستان جنایی
داستان جنایی درست مانند هر داستان دیگری از عناصری مانند زاویۀ دید، کاراکتر، دیالوگ، پیرنگ، تعلیق، کشمکش و… تشکیل شده اما در این میان، ۳ دسته کاراکتر، عناصر اصلی را تشکیل می‌دهند: مجرم، قربانی، کارآگاه.

 

[شاهدخت]

مجرم: شخصی که به‌دلیل انجام عملی خلاف قانون دستگیر می‌شود.

مجرم درواقع همان کاراکتری است که باعث شکل‌گیری اولین جرقه می‌شود. این جرم می‌تواند در گسترۀ وسیعی جای بگیرید و هر نوعی را شامل بشود. اما حواستان باشد که مهم باشد. یعنی تاثیری که به واسطۀ رخ دادنش ایجاد می‌شود، آن‌قدری تاثیرگذار باشد که جذابیت ادبی تولید کند.

 

[شاهدخت]

قربانی: شخصی که به‌دلیل عمل مجرم مورد زیان و آسیب قرار گرفته.

این کاراکتر هدف مجرم است و از طرف دیگر عامل محرکی است که کارآگاه را وارد میدان می‌کند. قربانی ممکن است جانش را از دست بدهد یا زنده بماند. در هر حال قربانی یا شرایطی که وجود دارند باید بتواند احساس همذات‌پنداری مخاطب و حس عدالت‌خواهی کارآگاه را تحریک کند؛ آن‌قدری که هر دوی آن‌ها دنبال ماجرا را بگیرند تا به سرانجام آن برسند.

 

[شاهدخت]

کارآگاه: شخصی که تلاش می‌کند حقیقت را کشف و عدالت را برقرار کند.

کارآگاه داستان، لزوماً قرار نیست یک کارآگاه ماهر، عضوی از نیروی پلیس یا نابغه‌ای بی‌نظیر باشد. حتی ممکن است او دستیار یا شریک جرم مجرم باشد. اما شاید جایی از داستان بخواهد از راز و معمایی سردربیاورد یا برای اجرای عدالت تلاشی کند. هرچند که همیشه قرار نیست موفق بشود.

 

[شاهدخت]

زاویۀ دید را دست‌کم نگیرید
هر داستان جنایی یک معما در دل خود دارد. گاهی این معما برای مخاطب آگاه شدن از هویت مجرم است و گاهی هم این‌که آیا مجرم گیر می‌افتد؟

این‌که چه کسی و چگونه داستان را روایت می‌کند بر نحوۀ روایت معمای داستان تاثیر می‌گذارد. آیا داستان شما از دید مجرم روایت می‌شود؟ آیا قربانی از ترس‌هایش می‌گوید یا این‌که خودش در تلاش است از ماجرا سردربیاورد؟ کارآگاه شما کیست و چگونه وارد این ماجرا شده؟