آموزشی آشنایی با شیوه عملی نقد کتاب

[شاهدخت]

۵- اگر کتاب مورد بررسی شما از نوع داستانی است، درباره مقولاتی چون طرح داستان، شخصیت‌ها، موقعیت‌های مکانی و نحوه ارتباط آنها با مضمون اصلی یادداشت‌ برداری کنید. نویسنده چگونه شخصیت‌هایش را ارائه و ترسیم کرده است؟ شخصیت‌ها چطور پرورش داده شده‌اند؟ (شخصیت‌پردازی) ساختار داستان چگونه است؟

 

[شاهدخت]

۶- اطلاعات ارائه شده چقدر دقیق و موثق است؟ اطلاعات ارائه شده را با منابع دیگر مقایسه و کنترل کنید.

 

[شاهدخت]

۷- اگر ضرورت داشته باشد، قطع کتاب، صفحه‌آرایی، نحوه استفاده از حروف، صحافی، نقشه‌ها و جدول‌ها را هم بررسی کنید و ببینید در خدمت درک بیشتر کار هستند یا خیر.

 

[شاهدخت]

۸- به انتهای کتاب رجوع کنید، آیا نمایه کتاب درست ارائه شده است؟ منابع مورد استفاده چطور است؟ آیا نویسنده از منابع درست بهره گرفته است، از منابع اولیه استفاده کرده است یا از منابع ثانویه؟ از منابع به چه نحو استفاده کرده و آیا برخی از نکات قابل‌ حذف بوده است یا خیر.

 

[شاهدخت]

۹- و بالاخره، اثری که خواندید کاری را به جلو برده و یا به پایان رسانده است؟ آیا به اثر دیگری در این زمینه نیاز نیست؟ کار او را با دیگران مقایسه کنید.

 

[شاهدخت]

با سایر منابع مشورت کنید

سعی کنید اطلاعات بیشتری درباره نویسنده، کیفیت کار او، شهرت او، نفوذ او و غیره از منابع گوناگون به دست آورید. هر نوع اطلاعاتی که درباره کتاب مورد بررسی و یا پیرامون نویسنده آن به دست می‌ آورید، برای محرز کردن و یا عدم احراز اقتدار یک نویسنده، مفید خواهد بود. ضمناً اگر از شرایط حاکم بر نوشته شدن اثر (از نظر اجتماعی، سیاسی، فردی و...) و یا از نظریات و تئوری‌های انتقادی (در حیطه ارتباطات، زبان‌شناسی و نقد ادبی) اطلاع داشته باشید، بر غنای نقد شما اضافه خواهد شد. استادان ادبیات و کتابداران می‌ توانند در این زمینه کمک قابل توجهی به شما بکنند.

 

[شاهدخت]

چارچوب کار داشته باشید

حالا به یادداشت‌هایی که برداشته‌اید، دوباره نگاه کنید. سعی کنید استنباط ها و برداشت‌هایتان را یکدست کرده و آنها را به عبارت یا عباراتی تبدیل کنید که منظور و نظریه اصلی نقد شما را توصیف کنند. حالا مباحثی را که به نظریه اصلی شما کمک می‌کنند به خدمت بگیرید. این مباحث باید به طرزی منطقی از نظریه اصلی شما حمایت کنند.

 

[شاهدخت]

پیش‌نویس را بنویسید

دوباره یادداشت‌هایتان را مرور کنید. با استفاده از چارچوب پیش‌گفته، به پیش بروید و هرجا که لازم است به یادداشت‌هایتان ارجاع بدهید. نقدی که می‌نویسید باید دربردارنده موارد زیر باشد:

 

[شاهدخت]

۱- اطلاعات اولیه: اطلاعات اولیه، اطلاعات دقیق مربوط به کتاب‌شناختی است؛ یعنی عنوان کامل کتاب، نویسنده، مکان انتشار، ناشر، تاریخ انتشار، چاپ) اول یا دوم و...(تعداد صفحات، نمودارها، نقشه‌ها، قیمت و شماره استاندارد بین‌المللی کتاب یا شابک)

 

[شاهدخت]

۲- مقدمه: سعی کنید توجه خواننده را با همان اولین جملات خود جلب کنید. مقدمه باید دربردارنده نظریه اصلی شما باشد و وزن و لحن نقد را نشان دهد.