ایده آشنایی با عنصر «محیط» در نویسندگی

[-pariya-]

 

[-pariya-]

برخی داستان های ماندگار به دلیل کاراکترهای چندوجهی و الهام‌بخش، یا تِم های تفکربرانگیز و تأثیرگذارِ خود در خاطر ما می مانند؛ اما گاهی اوقات، چیزی که بیش از همه‌ی جنبه های دیگرِ داستان مورد علاقه‌مان در ذهنمان ثبت می شود، «محیط» و دنیایی است که روایت در آن رقم می خورد—جایی قابل‌لمس، احساس‌برانگیز، و آشنا که درست به اندازه‌ی جهان پیرامون خودمان، واقعی جلوه می کند.

 

[-pariya-]

«محیط» در ادبیات چیست؟
«محیط» در نویسندگی، به مکان فیزیکی و جغرافیاییِ رویدادهای داستان اشاره دارد؛ عنصری که به شکلی اجتناب‌ناپذیر بر جنبه های مختلف زندگی کاراکترها تأثیر می گذارد. به وجود آوردن احساسی متمایز و قدرتمند از «محیط»، باعث می شود داستان برای مخاطبین قابل‌باورتر به نظر برسد.

 

[-pariya-]

چرا «محیط» در داستان‌نویسی مهم است؟
محل رقم خوردن رویدادهای روایت و تأثیر آن بر رفتار کاراکترها، نقشی حیاتی را در میزان باورپذیری داستان برای مخاطبین ایفا می کند. نویسنده ممکن است برای خلق پروتاگونیست هایی پویا، آنتاگونیست هایی جذاب، و «آرک های» روایی هیجان‌انگیز، تلاش بسیار زیادی کند، اما بدون احساسی قدرتمند از «محیط»، داستان با پیشروی روایت به احتمال بسیار زیاد انسجام خود را از دست خواهد داد.

 

[-pariya-]

واضح است که تغییر «محیطِ» یک داستان یا صحنه‌ی در حال روایت، چیزی بسیار فراتر از صرفا تغییر در پس‌زمینه و چشم‌انداز مناظرِ آن داستان است. روایتی یکسان در دو «محیط» مختلف، به عنوان نمونه پاریس در قرن هجدهم و توکیو در قرن بیست و یکم، به شکلی کاملا متفاوت رقم خواهد خورد. «محیط» به نوع شخصیت کاراکترها، تجربه هایشان، و در نهایت انتخاب هایشان شکل و جهت می دهد.

 

[-pariya-]

یک درِ کاملا گِرد داشت مثل پنجره‌ی کشتی، که رنگ سبز خورده بود، با یک دستگیره‌ی زرد و براق و برنجی درست در وسط. در به یک تالار لوله‌مانند شبیه به یک تونل باز می شد: یک تونل خیلی دنج، بدون دود و دم، با دیوارهای تخته‌کوب و کفِ آجرشده و مفروش، مجهز به صندلی های صیقل خورده، و یک عالمه، یک عالمه میخ برای آویختن کت و کلاه. این هابیت ما دلش غنج می زد برای دید و بازدید. تونل پیچ می خورد و تقریبا، اما نه کاملا مستقیم، در دامنه‌ی تپه—آن‌طور که همه‌ی مردم دور و اطراف به فاصله‌ی چندین و چند مایل به آن می گفتند تپه—پیش می رفت و می رفت و تعداد زیادی درِ گِرد کوچک، اول از این طرف و بعد از طرف دیگرش رو به بیرون باز می شد.—از کتاب «هابیت» اثر «جی. آر. آر. تالکین»

 

[-pariya-]

محیط واقعی در مقابل محیط خیالی
استفاده از مکانی واقعی در داستان، مزیت هایی مشخص دارد؛ نویسنده می تواند از این مکان بازدید کند، نقشه‌ی آن را مورد بررسی قرار دهد و به شکل کلی، تجربه‌ای واقعی و قابل‌لمس را از آن به دست آورد. در طرف مقابل، اگر نویسنده هنگام تصویر کردنِ یک مکان واقعی دچار اشتباه شود، مخاطبین به سادگی متوجه آن اشتباه خواهند شد.

 

[-pariya-]

به علاوه، هنگام خلق «محیط های» واقعی، مهم است که به تمام وجوه آن توجه داشته باشیم، به‌خصوص در مورد مکان هایی که یا در آن حضور نداشته‌ایم یا زمان اندکی را سپری کرده‌ایم. به عنوان نمونه، اگر شهر پاریس در داستان ما چیزی بیشتر از بازارهای گل‌فروشی و نوازندگان آکاردئون و کلاه های گِردِ فرانسوی نباشد، مخاطبینی که با تمامیتِ این شهر آشنایی دارند، از داستان فاصله خواهند گرفت.

 

[-pariya-]

همان‌گونه که یک «محیط» واقعی به داستان کمک می کند و به آن زندگی می بخشد، نویسنده نیز می تواند به واسطه‌ی پرداختن به تمام وجوه آن مکان—زیبایی ها و زشتی ها، تاریکی ها و روشنایی ها—به «محیطِ» داستان خود ادای احترام کند.

 

[-pariya-]

در طرف دیگر، مزیت اصلی در خلق یک «محیط» کاملا خیالی و جدید، این است که نویسنده می تواند بر مناظر و شرایط جغرافیایی آن تسلط داشته باشد. اما چالش اینجاست که خلق مکانی خیالی که باورپذیر به نظر می رسد، به تلاش و مهارت بیشتری از طرف نویسنده نیاز دارد. هنگام انجام این کار، باید بتوانیم در فضایی نسبتا اندک، مکانی قابل‌باور و ملموس را در ذهن مخاطبین به وجود آوریم