حقوق آشنایی با قرارداد صلح

[-pariya-]

لازم است بدانیم که صلح می‌تواند در برابر مال یا به ‌صورت رایگان باشد. همچنین می‌توان مالی گران‌قیمت را در برابر مالی با ارزش بسیار کم صلح کرد که چنین صلحی را صلح محاباتی می‌گویند؛ برای مثال اگر شخصی اتومبیل خود را در برابر یک خودکار به دیگری صلح کند، این صلح، محاباتی است

 

[-pariya-]

طبق ماده ۷۵۳ قانون مدنی، دو طرف صلح باید اهلیت برای معامله و تصرف داشته باشند. بنابراین صلحی که مجنون و صغیر غیرممیز (کودکی که توانایی تشخیص خوب و بد یا سود و زیان خود را ندارد) انجام می‌دهد، باطل است، زیرا ممکن است دیوانه در برابر نانی که می‌گیرد، یک جواهر به دیگری بدهد. اما صلح سفیه و صغیر ممیز (کودکی که می‌تواند خوب و بد را از هم تشخیص بدهد) با اجازه سرپرست او، معتبر خواهد بود.

 

[-pariya-]

در خصوص اهلیت برای تصرف هم باید بگوییم تصرف ورشکسته در اموال خود پس از تاریخ توقف ممنوع است و به همین علت نمی‌تواند در مورد مال خود صلح کند. زیرا معلوم است که باعث ورود ضرر به طلبکاران می‌شود. به‎علاوه اگر شما مال خود را وثیقه‌ای برای شخص دیگری قرار داده و در واقع مال خود را به رهن داده‌اید، اجازه ندارید آن مال را صلح کنید. چرا که این مال، وثیقه شخصی دیگر است و اگر صلح را درست بدانیم، آن شخص ضرر می‌کند.

 

[-pariya-]

موضوعی که قرار است در مورد آن صلح شود، باید مشروع باشد و صلح نسبت به مالی که مالیت و ارزش ندارد یا نامشروع است، باطل است. به‌طور مثال بر سر فروش مالی که وقف شده است، نمی‌توان صلح کرد. همچنین نمی‌توان صلح کرد که شخصی از دیگری ارث نبرد و مواردی از این دست.

 

[-pariya-]

اموال دولتی را نمی‌توان مصالحه کرد. چرا که در قرارداد صلح، مورد صلح باید متعلق به شخصی باشد که می‌خواهد مال را صلح کند و اموال دولتی متعلق به شخص مصالح نیست که بتواند با آن صلح کند.

 

[-pariya-]

در مورد ماده ۷۶۲ قانون مدنی باید بگوییم که اگر شخصیت طرف مقابل در مصالحه برای شما اهمیت دارد و اشتباه در آن صورت گیرد، صلح باطل خواهد بود. به‎طور مثال در قراردادهایی که نیاز به مهارت بالایی دارند، مثل عمل جراحی، اگر شما در شخصیت طرف مقابل اشتباه کنید و با دیگری صلح کنید، صلح باطل است؛ در قسمت دوم ماده، عبارت «مورد صلح» ناظر به موردی است که اشتباه در خود موضوع صلح باشد. یعنی همان اوصاف اساسی که در قرارداد برای شما اهمیت دارد.

 

[-pariya-]

همچنین موضوعی که قرار است مورد صلح قرار گیرد، باید در هنگام صلح موجود باشد. اما اگر بعد از انعقاد قرارداد صلح معلوم شود که آن موضوع وجود نداشته، صلح باطل است. به‌طور مثال شخصی پیشنهاد می‌کند که اتومبیل خود را به شما صلح کند و شما می‌پذیرید و با هم صلح می‌کنید. هنگامی ‌که شما پول را به مصالح دادید، متوجه می‌شوید که اتومبیل پیش از آن که شما معامله کنید، سرقت شده و وجود نداشته که چنین صلحی باطل است.

 

[-pariya-]

‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌در دعاوی کیفری، می‌توان حقوق خصوصی را صلح کرد؛ مثلا این موضوع که شما این مقدار به من خسارت وارد کردید یا ضرر و زیان ناشی از جرمی که صورت گرفته این مقدار است و مواردی از این قبیل، قابل مصالحه است. نکته مهم آن است که صلح کردن حقوق خصوصی بعد از وقوع جرم است نه قبل از آن.

 

[-pariya-]

نکته دیگر اینکه صلح، قراردادی است که دو طرف نمی‌توانند هر زمان که خواستند آن را منحل کنند و برهم بزنند. به دلیل این ویژگی، این قرارداد پس از فوت مصالح یا متصالح نیز باقی می‌ماند

 

[-pariya-]

به عنوان مثال، پدر خانواده‌ای خانه خود را به فرزند کوچک خود صلح کرده و یک سال بعد، پدر فوت می‌کند. پس از فوت پدر، سایر فرزندان نمی‌توانند به دلیل فوت پدر، قرارداد را بهم بزنند. چراکه صلح یک قرارداد لازم است و پس از فوت نیز پابرجاست. در این مثال در صورتی ‌که فرزند کوچک فوت کند، خانه به وارثان این شخص منتقل می‌شود و باز هم صلح از بین نمی‌رود.