آموزشی آشنایی با وزن شعر فارسی

[Serenya]

۶. انواع وزن در شعر فارسی

 

[Serenya]

شعر کلاسیک فارسی معمولاً بر اساس هشت وزن اصلی ساخته شده، از جمله:

مفتعلن / فعولن: رایج در غزل و قصیده.

مفاعیلن / فعولن: ریتم شاد و پرانرژی.

فاعلاتن / فاعلاتن: برای ابیات حماسی و مثنوی.

 

[Serenya]

مثال از سعدی (غزل کلاسیک):

«بنی‌آدم اعضای یکدیگرند / که در آفرینش ز یک گوهرند»

وزن بیت باعث می‌شود که حتی اگر معنی را ندانیم، بیت آهنگ و هارمونی داشته باشد.

 

[Serenya]

۷. عروض به زبان ساده

 

[Serenya]

می‌توان وزن را مثل ضربان قلب شعر تصور کرد:

 

[Serenya]

هر هجا = یک ضربه قلب

بلند و کوتاه خواندن = ریتم قلب

ترکیب درست هجاها = موسیقی شعر

 

[Serenya]

مثال:

بیت کوتاه: «دل مجنون به سوی لیلی پر کشید»

هجاها: دل / مجنـون / به / سـوی / لی / لی / پر / کشـید
حالا اگر هجاها را با کشش بخوانیم، می‌فهمیم چرا شعر دلنشین است.

 

[Serenya]

۸. نگاه شاعران

 

[Serenya]

حافظ:
وزن، هم آهنگ دل و زبان است و هم جادوی موسیقی واژه‌ها.

 

[Serenya]

سعدی:
وزن، نه محدودیت، بلکه آزادی شعر از سنگینی و بی‌نظمی است.