آموزشی آشنایی با ژانر " ترسناک "

[DELARAM]

ژانر ترسناک یا همان وحشت چیست؟
چگونه وحشت نویس خوبی باشیم؟
تعلیق‌ و کشمکش در آن چگونه است؟
و...

 

[DELARAM]

در زبان انگلیسی به این ژانر Horror یا همان احساس شدید ترس یا ناامیدی می‌گویند. به گفته‌ی آقای «J. A. Cuddon»، تاریخ‌شناس و نویسنده‌ی انگلیسی، این ژانر با استفاده از مواردی که از دیرباز برای مردم ترسناک بوده است، نظیر ایجاد یک اتمسفر تاریک با صداسازی ترس‌ناک، استفاده از موجودات ماوراءالطبیعه نظیر بیگانگان، ارواح، شیاطین و موجوداتی خیالی نظیر خون‌آشامان سعی در به وجود آوردن حس ترس و دلهره در مخاطب می‌کنند.

 

[DELARAM]

این ژانر دارای اصولی است که منجر به ایجاد ترس می‌شود و معمولا در صنعت سینما با صنعت چاپ کتاب، تقریبا متفاوت است. به عنوان مثال: «در ادبیات ژانر وحشت، تصور خیال دقیق نویسنده بر فضا و اتمسفر داستان، علت اصلی ایجاد ترس و دلهره‌ی خواننده خواهد شد».

 

[DELARAM]

محققین، ترس را یک عامل دفاعی در برابر ناشناخته‌ها می‌دانند. به طور کلی، انسان‌ها اعمال خود را با ترس محدود کرده‌ اند و قادر به انجام دادن آن نیستند. ژانر وحشت نیز با باور بر همین محدودیت‌های انسان، شروع به داستان‌سرایی از ناشناخته‌ها و تجربه نشده‌های انسان‌ها کرده است. این ژانر، داستان‌های مرموز با اتمسفر سنگین را برای هیجان مردم خلق می‌کند.

 

[DELARAM]

البته قبل از شناخته شدن این ژانر به عنوان یک اثر هنری و تفریحی، احتمالا ژانر وحشت در انسان اولیه نیز ناخودآگاه بوده است. آن‌ها درمورد چیزهایی که نمی‌شناختند داستان‌‌ها و افسانه‌های ترسناک برای منطقی نشان دادن ترس خود، تعریف می‌کردند.

 

[DELARAM]

اما اگر بخواهیم به طور کلی به یک نقطه‌ی دقیق از تاریخ برای به وجود آمدن ادبیات ژانر وحشت اشاره کنیم، باید تاریخ یونان و رم باستان را بررسی کنیم. در سنت دیرینه‌ی این تمدن‌ها و داستان‌های‌شان اثری از ژانر وحشت دیده می‌شود. به طور مثال در اساطیر یونان، شخصیتی از نژاد افسانه‌ای تایتان به نام «پرومتئوس» که اتفاقا الهام بخش کتاب معروفی به نام «فرانکشتاین» اثر «مری شل» شده است.

 

[DELARAM]

اما اگر بخواهیم به طور کلی به یک نقطه‌ی دقیق از تاریخ برای به وجود آمدن ادبیات ژانر وحشت اشاره کنیم، باید تاریخ یونان و رم باستان را بررسی کنیم. در سنت دیرینه‌ی این تمدن‌ها و داستان‌های‌شان اثری از ژانر وحشت دیده می‌شود. به طور مثال در اساطیر یونان، شخصیتی از نژاد افسانه‌ای تایتان به نام «پرومتئوس» که اتفاقا الهام بخش کتاب معروفی به نام «فرانکشتاین» اثر «مری شل» شده است.

 

[DELARAM]

یکی از شخصیت‌های شرور و ترسناک داستان‌های مردم آن زمان است. یا در روم، شخصی به نام «پلینی» درباره فیلسوفی به نام «آتندروس» این‌طور روایت می‌کند: «آتندروس در خانه‌ای دور افتاده در آتن توسط روحی سرگردان و زندانی شده در غل و زنجیر، مورد آزار و اذیت قرار گرفته است».

 

[DELARAM]

به جز یونان و روم باستان، در ایران نیز به واسطه‌ی فرهنگ غنی از اسطوره‌سازی و شخصیت‌های داستانی نظیر غول‌ها، جن و پریان، ادبیات ژانر وحشت وجود داشت. این ژانر با توجه به مسائلی هم‌چون دین شناختی، داستان‌سرایی‌هایی مانند «هزار و یک شب» در آثار کلاسیک ایرانی، پای ثابت برخی از داستان‌ها بوده است. اما تا به امروز با توجه به وجود بستر مناسب وحشت در ایران، هنوز سینما و ادبیات ایران آن‌طور که باید، پیشرفت نکرده است و اتفاق مهمی در این زمینه نیفتاده است.

 

[DELARAM]

از آثار برجسته‌‌ی ادبیات ژانر وحشت اخیر در ایران، می‌توان به اثر صادق هدایت به نام «گجستهی دژ» اشاره کرد. البته کیفیت خوب این داستان نیز اتفاق مهمی با توجه به فرهنگ دیرینه‌ی غنی ایران، به حساب نیامد، مخصوصا که درست بعد از سی سال شروع این ژانر در اروپا، اولین اثر در ادبیات ژانر وحشت منتشر شده بود.