آموزشی آموزش دکلمه.

[@meri]

تعریف دکلمه:

واژه « دکلمه »، از واژه فرانسوی (deklama) گرفته شده است و منظور از آن خواندن شعر یا نثر ادبی با صدای رسا و آهنگ مناسب است. این خوانش باید با لحن خاصِ همان اثر و به منظور القا کردن محتوا و مضمون کلام به شنونده، مطابق کلام باشد.

 

[@meri]

شاید، فهم تعریف دکلمه در نگاه اول کمی دشوار به نظر برسد، پس من آن را با مثال ساده تر می کنم:

فرض کنید اشعاری از فردوسی و حافظ به ما می دهند که دکلمه کنیم. همچنین یکی دو متن عاطفی.

 

[@meri]

به شخصی که اشعار و متن ها را می خواند، دکلمه خوان می گویند. البته بهتر است بگوییم: «دکلَماتور». در واقع او این اثر را: « دکلمه می کند».

حالا سوال این است: آیا لحنِ خوانش دکلماتور، در هنگام دکلمهٔ تمام اشعار بالا، یکی است؟ البته که خیر!

 

[@meri]

چراکه دکلماتور، در هنگام خواندن شعر فردسی لحنش، حماسی است. در هنگام خواندن شعر حافظ ملایم و در هنگام خواندن متن های عاطفی، همراه با احساس است

اهمیت «لحن» در هنگام خواندن دکلمه:

متأسفانه بسیاری از دکلماتور های عزیز هر شعر و متنی را با حُزن و اندوه و توأم با ”صدا سازی” می خوانند. حال آنکه هر شعر و متنی برای خود بار معنایی مشخصی دارد که اتفاقا همیشه هم غمگین نیست.

 

[@meri]

یادمان باشد؛ حس سُراینده یک ترانه، شعر و متن، امانتی است در دستان دکلماتوری که آن را می خواند، پس باید از جهت حس و معنا به اتمسفر اثری که دکلمه می کند، نزدیک گردد.

 

[@meri]

اینجاست که « لحن کلام »، خودی نشان می دهد.

به یقین همه شما عزیزان درباره لحن چیزهایی خوانده یا شنیده اید، اما من می خواهم در چند جمله « لحن » را مرتبط با دکلمه، توضیح بدهم.

 

[@meri]

لحن کلام جانِ کلام

من تک تک کلمات تشکیل دهنده جمله را دارای جان می دانم. این کلمات هستند که جمله را زنده نگه می دارند. کلمات لبخند می زنند، خشم می گیرند، گریه می کنند و قدرت امیدبخشی دارند. پس اگر ما نتوانیم «حق واژه» را در انتقال پیام اصلی حرف خودمان یا متنی که می خوانیم به درستی و زیبایی ادا کنیم، عملا مانند این است که آن را کُشته ایم.

 

[@meri]

حق واژه = لحن

بله. ما گاهی بیرحمانه و شاید ناخواسته کلمات را می کُشیم.

به مدل حرف زدن بعضی ها دقت کرده اید؟

اگر بخواهم نمودار حرف زدنشان را رسم کنم به این شکل است:

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

[@meri]

یک خط راست. نه فرازی نه فرودی. درست مثل بازی بازیگران کره جنوبی سرد و یکنواخت و زیادی مودب

.

فکر کنم الان علاقه مندان سریال جومونگ اخمشان در هم فرو رفت. اما واقعا لحن چیست؟

 

[@meri]

فرض کنید چَکشی به دست دارید و جمله ای هم روبروی شماست. حالا باید روی هرواژه که “مهمترین ” پیام آن جمله ست یک ضربه بزنید.

دقت کنید:

ضربه بر روی کلمه ای که مهم ترین بار مفهومی را در جمله دارد.

عملا درحین ادای واژه ها آن ضربه؛ حکم تاکید و متفاوت گویی شما را دارد.