جامعه ایرانی اداب و رسوم مردم لرستان

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

لرستان از نظر دیرینه شناسی و پژوهش های باستان شناسی، یکی از کهن ترین پایگاه های زیستی و آفرینش های فرهنگی در جهان است و آثاری که از عصر پارینه سنگی تا دوره نوسنگی به دست آمده است. گواه این امر می‌باشد.

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

آداب و رسوم شامل مواردی متعدد است که نحوه پوشش و گویش نیز بخش مهمی از آن است. جمعیت استان را طایفه‌ها و تیره‌هایی از قوم ایرانی لر تشکیل می‌دهند.

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

همان طور که در بالا توضیح داده شد این مردمان به زبان لری صحبت می‌کنند. محدوده سرزمین‌های لرنشین محدود به استان لرستان نیست و در استان‌های چهارمحال و بختیاری، فارس، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، خوزستان، همدان و ایلام نیز طایفه‌های گوناگون لر پراکنده‌اند؛ که این مردمان از راه های گوناگون باهم در ارتباط بوده و سعی دارند انسجام و وحدت درونی خود را در راستای وحدت ملی حفظ کنند.

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

گویش‌های لری یک پیوستار زبانی از گویش‌های ایرانی جنوب غربی است بین گونه‌های کردی و فارسی که میان مردم لر در غرب و جنوب غرب ایران رایج است. از میان تمام اقوام آریایی لرها از نظر سازمان زبانی رابطه تنگاتنگی با کرد زبانان و فارس زبانان دارند در حالی که برخی پژوهشگران بیان داشته‌اند که لرها از کردها منشعب می‌شوند دیگر پژوهشگران معتقدند که لرها از قدیم الایام گروهی مستقل بوده‌اند گرچه از دو همسایه فرهنگی خویش تأثیر پذیرفته‌اند. گویش‌های مردم لرستان عبارت‌اند از:

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

لری خرم‌آبادی: مردم شهرستان‌های خرم‌آباد، دوره و پل‌دختر و همچنین بخش بسیاری از مردم اندیمشک و شوش در استان خوزستان نیز به این گویش سخن می‌گویند.

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

لکی: شهرستان‌های سلسله، دلفان و کوه دشت به این گویش سخن می‌گویند

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

گویش بروجردی: مناطق شمال شرق استان مانند مناطق بروجرد و بعضی از مناطق دورود به این گویش سخن می‌گویند

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

لری بختیاری: مناطق شرق استان از جمله مناطق الیگودرز و ازنا و بخش‌هایی از مناطق دورود به این گویش سخن می‌گویند

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

از دیگر بخش های مهم فرهنگ و تاریخ و آداب یک منطقه می‌توان به موسیقی آن اشاره کرد که موسیقی لرستان از تنوع و پیشینه‌ای کهن برخوردار است که به دو بخش کلی، موسیقی‌های آوازی (کلامی) و موسیقی‌های سازی تقسیم می‌شود.

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

گردیله: شبیه مراسم قبل عید سایر نقاط کشور است که در طی این مراسم گرد و غبار خانه ها تکانده شده و آینه و قرآن و سبزی و ... تهیه می‌شود و این مراسم در اسفند ماه و یا نیمه دوم اسفند ماه برگزار می‌شود.
سر زدن به اموات در پنج شنبه های آخر سال: همانند سایر نقاط کشور این قوم هم عید رقیب را گرامی می‌دارند و در پنج شنبه آخر سال به سر مزار اموات می‌روند.