غیرپارسی ادبیات کافکایی چیست؟ نگاهی به فلسفه‌ی فرانتس کافکا

[شاهدخت]

ادبیات کافکایی چیست؟ نگاهی به فلسفه‌ی فرانتس کافکا

 

[شاهدخت]

فرانتس کافکا (Franz Kafka) به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های ادبی قرن بیستم شناخته می‌شود. داستان‌های تاریک، گیج‌کننده، سورئال و منحصربه‌فرد او شهره‌ی خاص و عام هستند. در واقع نوشته‌های کافکا آن‌قدر منحصربه‌فرد هستند که هر نوشته‌ی دیگری که شبیه به آن‌ها باشد، با عنوان «کافکایی» (Kafkaesque) توصیف می‌شود.

برای درک نوشته‌های کافکا و همچنین نوشته‌های کافکایی، لازم است اطلاعاتی درباره‌ی زندگی کافکا داشته باشیم.

 

[شاهدخت]

کافکا در سال ۱۸۸۳ در پراگ متولد شد. پدر او هرمن (Herman) و مادر او جولی (Julie) نام داشت. پدر او تاجری موفق بود که به‌لطف اراده‌ی قوی و شخصیت تهاجمی و بی‌پروای خود، موفق شد از طبقه‌ی کارگر بیرون بیاید، تجارتی موفق بسازد، با زنی تحصیل‌کرده ازدواج کند و به عضوی از جامعه‌ی متوسط رو به بالا تبدیل شود.

هرمن هم مثل بیشتر پدرهای دیگر امیدوار بود فرزندش با ایدئا‌هایی که او از یک فرد ایدئال در ذهن داشت مطابقت داشته باشد. ولی فرانتس کافکا فردی نبود که پدرش در ذهن داشت.

 

[شاهدخت]

وقتی فرانتس به دنیا آمد، بچه‌ای ریزنقش، مضطرب و بیمار بود و تا آخر عمرش کم‌وبیش به این ضعف‌ها دچار بود. به همین دلیل فرانتس ناخواسته باعث ناامیدی و سرافکندگی پدرش شد. پدرش سعی کرد او را به زور به فردی تبدیل کند که می‌خواست باشد؛ در این جریان فرانتس آسیب روانی زیادی دید.

 

[شاهدخت]

در دوران جوانی، فرانتس به‌عنوان راهی برای دست‌وپنجه نرم کردن با حس اضطراب، گناه و نفرت روزافزون از خود، به نوشتن علاقه پیدا کرد. البته پدرش به او اجازه نداد نوشتن را دنبال کند و عرصه را برای او تنگ کرد؛ در نتیجه کافکا مجبور شد رشته‌ی حقوق را دنبال کند.

 

[شاهدخت]

در دورانی که کافکا در دانشگاه حقوق تحصیل می‌کرد، به نوشتن ادامه داد و یکی از معدود دوستان واقعی‌اش را ملاقات کرد؛ مکس براد (Max Brod). براد هم مثل او نویسنده بود و موفق شد کافکا را متقاعد کند که سه مجموعه‌ی نخست از کارهایش را منتشر کند. این داستان‌ها فروش بسیار ضعیفی داشتند و عملا هیچ‌ک.س از وجودشان باخبر نشد.

 

[شاهدخت]

پس از اتمام تحصیل، کافکا ابتدا در دفتر وکالت و سپس در شرکت بیمه مشغول به کار شد. در این شرکت ساعت کار کافکا طولانی بود، ساعات اضافه‌کار بدون حقوق به او تحمیل می‌شد، باید یک عالمه کاغذبازی انجام می‌داد و مجبور بود پروسه‌های دیوان‌سالارانه‌ی پیچیده و مسخره را پشت‌سر بگذارد. همان‌طور که احتمالا می‌توانید حدس بزنید، کافکا احساس بدبختی می‌کرد

 

[شاهدخت]

وقتی کافکا در شرکت بیمه مشغول به کار بود، به‌عنوان فعالیت فرعی به نوشتن ادامه داد. در این مدت او یک از سری قابل‌توجه‌ترین آثارش را نوشت: محاکمه (The Trial)، قلعه (The Castle) و آمریکا (Amerika). در این دوران او تلاش نکرد هیچ‌کدام از این آثار را منتشر کند و حتی بسیاری از آثارش را ناتمام باقی گذاشت، چون در نظرش فاقد ارزش بودند.

 

[شاهدخت]

کافکا بیشتر عمر کوتاه باقی‌مانده‌اش را به کار کردن در شرکت بیمه ادامه داد و در این بین، هرگاه که برنامه‌ی کاری‌اش به او اجازه می‌داد می‌نوشت. در سال ۱۹۲۴، در سن ۴۱ سالگی، او بر اثر بیماری سل فوت کرد. کافکا تا آخر عمر تلاشی برای انتشار آثارش نکرد و موقعی‌که زنده بود، هیچ موفقیت یا شهرتی برای آثار معدودی که منتشر کرد دریافت نکرد. موقعی‌ که از دنیا رفت، بر این باور بود که آثارش ارزشی ندارند.

 

[شاهدخت]

وقتی کافکا در بستر مرگ قرار داشت، او به مکس براد وصیت کرد که همه‌ی آثار منتشرنشده‌اش را بسوزاند. مشخصا براد به وصیت او عمل نکرد، چون اکنون پس از گذشت صد سال از مرگ کافکا داریم درباره‌ی او حرف می‌زنیم