معرفی کتاب ارباب حلقه‌ها جی.آر.آر

[ادوارد کلاه به سر]

ارباب حلقه‌ها (انگلیسی: The Lord of the Rings) یک رمان[الف]خیال‌پردازی حماسی[۲] نوشتهٔ مؤلف و دانشور انگلستانی جی. آر. آر. تالکین است. داستان این رمان در سرزمین میانی رقم می‌خورد؛ مکانی مانند زمین و تا حدودی مدت‌ها پیش در زمان‌های گذشته. این داستان به عنوان دنباله‌ای بر کتاب کودکان هابیت نوشتهٔ تالکین در سال ۱۹۳۷ آغاز شد، اما در نهایت به اثری بسیار بزرگ‌تر بدل شد. این کتاب به صورت مرحله‌ای میان سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۹ نوشته شده‌است. ارباب حلقه‌ها با فروش بیش از ۱۵۰ میلیون نسخه در جهان، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌هایی است که تاکنون نوشته شده‌است.[۳] عنوان کتاب به آنتاگونیست اصلی داستان، ارباب تاریکی سائورون اشاره دارد که در دوران اول حلقهٔ یگانه را ساخت تا در کارزار خود برای تسخیر تمام سرزمین میانی، بر دیگر حلقه‌های قدرت که به انسان‌ها، دورف‌ها و الف‌ها داده شده بود فرمانروایی کند. از پیدایش در شایر — سرزمین هابیت‌ها که یادآور حومهانگلستان است — داستان این رمان در سرتاسر سرزمین میانی و در پی تلاش برای از بین بردن حلقه یگانهٔ و عمدتاً توسط هابیت‌هایی به‌نام فرودو، سم، مری و پیپین روایت می‌شود.[۴]

 

[ادوارد کلاه به سر]

این اثر از نظر تالکین یک جلد از مجموعهٔ دو جلدی به همراهسیلماریلیون بود، گرچه عموماً برای خوانندگان به‌نام سه‌گانه شناخته می‌شود.[۵][۶] به دلایل اقتصادی، ارباب حلقه‌ها در طول یک سال از ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۴ تا ۲۰ اکتبر ۱۹۵۵ در سه جلد[۵][۷] با عنوان‌های یاران حلقه, دو برج و بازگشت پادشاه به چاپ رسید. این اثر در درون خود به شش کتاب، دو جلد و چندین ضمیمه از مطالب پیشینه داستان تقسیم شد. برخی از نسخه‌های بعدی مطابق قصد اصلی نویسنده، کل اثر را در یک جلد چاپ می‌کنند. آثار تالکین در ابتدا پس از نقدهای ضد و نقیض از سوی نهادهای ادبی، موضوع تجزیه و تحلیل گستردهٔ درون‌مایه‌ها و ریشه‌های آن بوده‌است. منابع الهام آثار قبلی و داستان ارباب حلقه‌ها، لغت‌شناسی، اساطیر، مسیحیت، آثار فانتزی قبلی و تجربیات خود نویسنده در جنگ جهانی اول را در بر می‌گیرد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

ارباب حلقه‌ها از آن زمان بارها چاپ مجدد شده و حداقل به ۳۸ زبان ترجمه شده‌است. محبوبیت دائمی ارباب حلقه‌ها منجر به ایجاد مراجع متعددی در فرهنگ عامه، تأسیس بسیاری از جوامع از سوی طرفداران آثار تالکین،[۸] و انتشار کتاب‌های متعددی در مورد تالکین و آثارش شده‌است. این کتاب الهام‌بخش آثار متعددی از جمله آثار هنری، موسیقی، فیلم، تلویزیون، بازی‌های ویدئویی و بازی‌های رومیزی بوده و به ایجاد و شکل‌دادن به ژانر فانتزی مدرن کمک کرده‌است، که در این کتاب یکی از بزرگترین کتاب‌های تمام دوران محسوب می‌شود. اقتباس‌هایی از ارباب حلقه‌ها برای رادیو، تئاتر وفیلم ساخته شده‌است که با افتخارات گوناگونی نیز همراه بوده‌اند. این اثر به عنوان بهترین رمان بریتانیا در تمام دوران در نظرسنجی بیگ رد از بی‌بی‌سی انتخاب شده‌است.[۹]

 

[ادوارد کلاه به سر]

عنوان این مجموعه به شخصیت منفی این داستان، سائورون اشاره دارد که قبلاً حلقهٔ یگانه را خلق کرده تا بر دیگر حلقه‌های قدرت، تسلط داشته باشد و از آن‌ها به عنوان سلاحی برای فتح و تسلط بر سرزمین میانه استفاده کند.[۱۰] این داستان در سرزمینی خیالی به نامسرزمین میانی که قسمتی از سرزمین بزرگتری که در زبان الفی به نام آردا شناخته می‌شود در جریان است. از شخصیت‌های معروف داستان می‌توان به آراگورن و سائورون اشاره کرد. آراگورن پسرآراتورن که از نژاد نومه نور است، وارث پادشاهی فراموش شدهالندیل و ایزیلدور در سرزمین میانه است. آراگورن پس از نابود شدن سائورون به عنوان پادشاه اله سار تاج‌گذاری کرد و صلح را به ارمغان آورد. ارباب تاریکی یا سائورون شخصیت منفی اصلی اثر است، کسی است که حلقهٔ یکتا را برای کنترل نوزده حلقهٔ دیگر قدرت ساخته‌است و از همین رو «ارباب حلقه‌ها» خوانده می‌شود. سائورون خود یکی از خدمت‌گزاران ارباب تاریکی قبلی - مورگوت(ملکور) - بوده که از شخصیت‌های مهم کتاب دیگر تالکین -سیلماریلیون - است. کتاب سیلماریون سرآغازی بر تاریخ و چگونگی ساخت سرزمین میانی محسوب می‌شود.

 

[ادوارد کلاه به سر]

ارباب حلقه‌ها جزو آن دسته از آثار قرن بیستم و مدرنی است که به هر دلیل مورد کژفهمی پژوهشگران ادبیات قرار گرفته‌است. مایکل دراوت و هیلاری وین ادعا کرده‌اند که «علت اصلی اینکه منتقدانمدرنیست و پسامدرنیست ارباب حلقه‌ها را طرد می‌کنند، این است که آنان سطح نوشتار جملات تالکین را پایین‌تر از بسیاری از هم عصرانش می‌دانند. آثار تالکین و نقد آن‌ها کمتر از آن چیزی که باید، در حلقهٔ نقد ادبی نخبگان تأثیرگذار خواهد بود، مگر آنکه در پژوهش‌های آتیِ معطوف به آثار تالکین مسئلهٔ سبک به‌طور کامل موردتوجه قرار بگیرد». خود دراوت در مقاله‌ای جدیدتر با عنوان «سبک نوشتاری تالکین» (Tolkien’s Prose Style) قدمی در راستای چنین پروژه‌هایی برداشته‌است و کتاب شیپی و رزبری (و همچنین مقالهٔ اِرسِلا لِگووین) تلاش‌های ارزشمندی در همین راستا به‌شمار می‌روند.

 

[ادوارد کلاه به سر]

به‌علاوه، دراوت و وین می‌گویند «دلیل اصلی خصومت با اثر تالکین محتوای سیاسی محتمل یا موضوع آن است» که اغلب آن را ارتجاعی می‌دانند. البته نقدهای اخیر آثار تالکین با این استنباط به مقابله برخاسته‌اند؛ مثلاً پاتریک کاری استدلال می‌کند که ارزش‌های (اجتماعی، زیست‌بوم‌شناختی و معنوی) مستتر در ارباب حلقه‌ها«دقیقاً مبین شرایطی» است که خسارت‌های «دهشتناک» نوگرایی بر جای گذاشته‌است و «این‌ها همان ارزش‌هایی هستند که امروزه خطر آن‌ها را بیش‌ازپیش حس می‌کنیم».

 

[ادوارد کلاه به سر]

اما از نظرگاه سومی نیز ارباب حلقه‌ها دچار کژفهمی شده‌است و این مشابه دو کژفهمی مورد اشارهٔ دراوت و وین نیز هست و آن چیزی نیست جز شیوهٔ روایت. پژوهش رُزمری جکسون دربارهٔ فانتزی یکی از نمونه‌های بارز این کژفهمی است.[۱۱]

در مورد بن‌مایه و منشأ اثر تالکین بحث‌های زیادی صورت گرفته‌است. این اثر گرچه به نوبهٔ خود اثری بزرگ است، اما در واقع بخشی از پروژهٔ عظیم تالکین در مورد اسطوره آفرینی (Mythopoeia) بوده که تالکین از سال ۱۹۱۷ روی آن کار می‌کرده‌است. رشته افسانه‌های (Legendarium) تالکین شامل همهٔ نوشته‌های اسطوره آفرینی او می‌شود و در واقع پیش‌زمینه‌ای برای ارباب حلقه‌ها به وجود می‌آورد. زبان‌شناسی تاریخی، اسطوره‌شناسی، مذهب، انزجار نویسنده از صنعتی شدن، اثرهای فانتزی قبلی و تجربیات تالکین در جنگ جهانی اول همه از جمله مواردی هستند که می‌توان گفت در پیدایش ارباب حلقه‌ها نقش بزرگی ایفا کرده‌اند. این بن‌مایه‌ها و تأثیرات اغلب توسط خود تالکین رد شده‌است.[۱۰]

 

[ادوارد کلاه به سر]

پس از چندین اقتباس از این اثر، لایو اکشن سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌هاساختهٔ پیتر جکسون با موفقیت‌هایی بسیاری همراه بود. این سه‌گانه متشکل از ارباب حلقه‌ها: یاران حلقه (۲۰۰۱)، ارباب حلقه‌ها: دو برج(۲۰۰۲) و ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه (۲۰۰۳) است. تولید این سه‌گانهٔ بر عهدهٔ نیو لاین سینما بود. هر سهٔ این فیلم‌ها نامزد دریافت چندین افتخارات گوناگونی از جملهٔ جوایز اسکار در دستهٔبهترین فیلم شدند. قسمت پایانی این سه‌گانه به‌نام ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه دومین فیلمی بود که از فروش یک میلیارد دلاری در گیشه عبور کرد و در مجموع ۱۱ جایزهٔ اسکار از جمله بهترین فیلم،بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی دریافت کرد. (رکوردی که تنها فیلم بن هور و تایتانیک تجربه کرده‌اند)[۱۲][۱۳]

در سال ۲۰۱۷، آمازون حق انتشار تلویزیونی ارباب حلقه‌ها برای چندین فصل را به‌دست‌آورد. داستان این مجموعهٔ پیش از وقایعهابیت و ارباب حلقه‌ها روایت می‌شود و بر پایهٔ توصیف تالکین از وقایع دوران دوم سرزمین میانی در حال ساخت است.[۱۴][۱۵]