آموزشی استعاره مصرحه

['Nika]

استعاره مصرحه مطلقه
در صورتی که کلمه مستعار با یکی از ویژگی‌ها، صفت‌ها یا اجزای مشبه و مشبه‌به به کار برود، «استعاره مصرحه مطلقه» ساخته می‌شود.

 

['Nika]

این برف را دیگر
سر باز ایستادن نیست
برفی که بر ابروی و به موی ما می‌نشیند
(احمد شاملو)

در مثال بالا، «برف» استعاره مصرحه مطلقه از «پیری» است. به این خاطر که هم با ویژگی‌های خود «برف» (بازایستادن و نشستن) و هم با برخی از ویژگی‌های «پیری» (سفیدی ابرو و موی) همراه شده است.

 

['Nika]

استعاره وفاقیه
هرگاه بتوان مستعار له (مشبه) و مستعار منه (مشبه‌به) را در کنار هم آورد، بدون اینکه بین آن‌ها تناقض باشد، به آن نوع از استعاره مصرحه، «استعاره وِفاقیه» گفته می‌شود.

 

['Nika]

مانند «مرده» و «زنده» که در جمله زیر به کار رفته‌اند.

مرده را اگر بیاموزی و راه بنمایی، زنده خواهد شد.

 

['Nika]

استعاره عنادیه
در «استعاره عنادیه» نمی‌توان مستعار له (مشبه) و مستعار منه (مشبه‌به) را در کنار یکدیگر آورد و جمع میان آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

 

['Nika]

تا شدم حلقه به گوش درِ میخانه عشق
هر دم آید غمی از نو به مبارک‌بادم
(حافظ)

«غم» و «مبارک‌باد» در بیت بالا، با یکدیگر جمع نمی‌شوند و به صورت یک‌جا به کار نمی‌روند.

 

['Nika]

استعاره اصلیه
«استعاره اصلیه» زمانی شکل می‌گیرد که یک اسم یا گروه اسمی به عنوان مستعار به کار برود

 

['Nika]

کمندی گشاد او ز سرو بلند
کَس از مشک زان سان نپیچد کمند
(فردوسی)

در بیت بالا، «سرو» با معنای استعاری «قد و قامت معشوق» آمده است. کلمه مستعار (سرو) در این بیت از نوع اسم است، بنابراین استعاره این بیت در دسته استعاره اصلیه قرار می‌گیرد.

 

['Nika]

استعاره تبعیه
چنانچه مستعار از نوع صفت یا فعل و گروه فعلی باشد، «استعاره تبعیه» نامیده می‌شود

 

['Nika]

به نوبهاران بستای ابر گریان را
که از گریستن اوست این زمین خندان
(رودکی)

در مثال بالا، کلمه «خندان» با معنای استعاری «باطراوت» آمده است. مستعار در این بیت، یعنی «خندان» از نوع صفت است، بنابراین استعاره این بیت، استعاره تبعیه به شمار می‌آید.