معرفی کتاب اسطوره سیزیف

[za-wrde]

 

[za-wrde]

کتاب افسانه سیزیف، مقاله‌ای فلسفی از آلبر کامو، فیلسوف فرانسوی معاصر است. در اساطیر یونان سیزیف به‌ خاطر فاش‌ کردن راز خدایگان محکوم شد تا تخته سنگی را به دوش گرفته و تا قله‌ی یک کوه حمل کند، اما همین که به قله رسید، سنگ به پایین غلتید و سیزیف باید دوباره این کار را انجام می‌داد. کامو می‌گوید پیروزی سیزیف در آگاهی است.

 

[za-wrde]

اسطوره یا افسانه‌ى سیزیف (My The Sisyphe) به ماجراى پادشاه یونان باستان (گویا سیزیف پدر اولیس بوده) اشاره دارد که از سوى خدایان به انجام کارى عبث و غیر انسانى محکوم مى‌شود (سیزیف مجبور است تا ابد سنگى را از کوه بالا ببرد و سپس آن را پایین بیاورد) و کامو از این اسطوره قرائت خاصى ارائه مى‌دهد.

 

[za-wrde]

آلبر کامو (Albert Camus)، با این اثر فلسفى دیدگاه خود را در مورد سرنوشت بشر، جهان و هستى ترسیم مى‌کند و به بررسى مضامین کلیدى مانند پوچى، خودکشى، عصیان و آزادى مى‌پردازد. از نظر کامو «تنها مسأله فلسفى جدى خودکشى است» ولى پذیرش و درک پوچى جهان به عصیان آدمى مى‌انجامد زیرا شور زندگى و انسان‌دوستى ما را به اعتراض مى‌خواند و نه به سوى تسلیم و مرگ.

 

[za-wrde]

سیزیف با مورسو، شبهه قهرمان داستان «بیگانه» خویشاوند است، زیرا هر دوى آن‌ها عصیان خود را در برابر نامعقولى جهان و بى‌منطقى دائم جامعه‌ى (به ظاهر) انسانى ابراز مى‌کنند. سیزیف متوجه شده که دنیا عارى از معنا و لبریز از ستم و درد است، امّا او به ظلم حاکم بر جهان گردن نمى‌نهد و هرگز از پاى نمى‌نشیند.

 

[za-wrde]

آرى، سیزیف یک شورشى است و به مانند کامو «اهل نبرد» است و پیوسته تمامى نیروى خود را براى تغییر این جهان نا به سامان و پوچ به کار مى‌گیرد، زیرا زندگى کردن نه‌تنها کام‌جویى بلکه مبارزه با «ضخامت» بیهودگى، آشفتگى و ستمگرى موجود مى‌باشد. کامو که این هستى خاکى را یگانه حقیقت مى‌انگارد معتقد است که در جهان کنونى تنها انسان اهمیت و معنا دارد و رسالت آدمى چیزى جز ساختن نظمى انسانى نمى‌باشد.

 

[za-wrde]

درواقع، تداوم نبرد و شورش فرد «غریب» براى خوشبختى است و افسانه تلخ سیزیف حاوى مضمون مهم شکوفایى حیات و زندگى است. به عبارتى دیگر، سیزیف، زیبایى و لذت این دنیاى خاکى را نیز مى‌جوید و با سماجت و پشتکار بهشت و جهنم خود را بر روى همین کره زمین مى‌طلبد.

 

[za-wrde]

به طور خلاصه مى‌توان گفت که سیزیف نماد عصیان و پوچ‌زدایى و جهاد آدمى براى خوشبختى است. کتاب کامو، شهروند آگاه را به شورشى خلاق، سازنده و غیر ایدئولوژیک براى دفاع از منزلت بشر دعوت مى‌کند.

 

[za-wrde]

در بخشی از کتاب افسانه‌ی سیزیف می‌خوانیم:

من مى‌توانم دنیاى پیرامون را و هر آنچه با آن رویارو مى‌شوم و یا مرا به دنبال خود مى‌کشد انکار کنم، اما نمى‌توانم آشفتگى، تصادف و ملکوتى که از دل نابسامانى سر برآورده را منکر شوم. من نمى‌دانم آیا این دنیا مفهومى فراسوى خود دارد یا نه؟ اما مى‌دانم اگر هم داشته باشد من مفهوم آن را در نمى‌یابم و در حال حاضر امکان شناخت نسبت به آن را ندارم. آنچه خارج از قلمروى من است آیا مى‌تواند برایم معنا و مفهوم داشته باشد؟ من جز به مثابه‌ى موجودى انسانى هیچ‌چیز را درک نخواهم کرد و اگر چه تنها آنچه قابل لمس باشد و در برابرم ایستادگى کند را درک مى‌کنم، اما مى‌دانم همین دو را نیز با وجود میل به مطلق و یگانگى و همچنین سازش‌ناپذیرى دنیا که اصلى عقلانى و منطقى دارد نمى‌توانم با یکدیگر آشتى دهم. بدون ریا و به میان کشاندن پاى امیدى که ندارم، کدام حقیقت خارج از مرزهاى قلمرویم را مى‌توانم بشناسم؟