آموزشی اصول باورپذیری داستان

[Tara Motlagh]

مثلاً سلسله حوادث و موقعیت‌های زمانی و مکانی رُمان مشهور «خوشه‌های خشم» با وجود اینکه این رویدادها ریشه در حقیقت ندارند، اما خالق این اثر «جان اشتاین بک» نویسنده معروف امریکایی، در این رُمان -حتی جزییات را هم آنقدر شبیه به واقعیات ارائه کرده که اثر را واقعی نما و حقیقت مانند نشان داده است. طوری که گاهی خواننده فکر می کند مشغول مطالعه تاریخ است، نه رُمان!

 

[Tara Motlagh]

همان گونه که رفت، داستان اگر ریشه در واقعیات داشته باشد (داستان‌های رئالیستی) یا نباشد، رعایت اصل واقع نمایی باید لحاظ شود. نمونه بارز داستان‌های فرا واقعی که در آن این نکته به دقت رعایت شده- چنانچه نقل شد - داستان «خوشه‌های خشم» است. حتی اگر داستان سبک و سیاقی متضاد با داستان فوق داشته باشد، نیز باید اصل حقیقت مانندی، کاملاً لحاظ شود.

 

[Tara Motlagh]

«احمد محمود» در رُمان «همسایه‌ها» آنقدر به اصل واقع نمایی بها داده است که گاهی خواننده دچار شک و تردید می‌شود، به طوری که نمی‌تواند به خوبی درک کند که صحنه‌ای که در حال مطالعه است، ریشه در حقیقت رئالیستی دارد، یا حقیقت داستانی!

 

[Tara Motlagh]

باورپذیر بودن یک داستان به چند ویژگی بستگی دارد:

1. شخصیت‌پردازی:
شخصیت‌ها باید واقعی و قابل ارتباط باشند. اگر خواننده بتواند با شخصیت‌ها همدلی کند، داستان بیشتر باورپذیر می‌شود.

 

[Tara Motlagh]

شخصیت‌ها باید ویژگی‌های انسانی داشته باشند، مانند ضعف‌ها، قوت‌ها، و احساسات. برای مثال، در رمان «غرور و تعصب» اثر جین آستین، شخصیت الیزابت بنت با هوش و استقلالش، و همچنین با نقاط ضعفی که دارد، به خوبی قابل ارتباط است. خواننده می‌تواند با او همدلی کند و احساساتش را درک کند.

 

[Tara Motlagh]

2. پیش‌زمینه و جزئیات:
داشتن جزئیات دقیق و منطقی درباره دنیای داستان و وقایع آن می‌تواند به باورپذیری کمک کند.
دنیای داستان باید به خوبی توصیف شود. مثلاً در «هری پاتر» اثر جی.کی. رولینگ، جزئیات درباره هاگوارتز، جادوگری و قوانین دنیای جادوگری به خواننده کمک می‌کند تا در دنیای داستان غرق شود و آن را واقعی‌تر احساس کند.

 

[Tara Motlagh]

3. توسعه‌ی منطقی داستان:
وقایع باید به طور منطقی و طبیعی پیش بروند. اگر اتفاقات به صورت ناگهانی و بدون دلیل بیفتند، ممکن است خواننده احساس کند که داستان غیرواقعی است.

 

[Tara Motlagh]

در فیلم «شکستن بد»، تغییرات شخصیت والتر وایت از یک معلم شیمی به یک تولیدکننده مواد مخدر به خوبی و به تدریج نشان داده می‌شود. این تغییرات به طور منطقی و با دلایل قانع‌کننده پیش می‌روند.

 

[Tara Motlagh]

4. احساسات واقعی:
نشان دادن احساسات و واکنش‌های واقعی شخصیت‌ها در موقعیت‌های مختلف می‌تواند به باورپذیری داستان کمک کند. رمان «کشتن مرغ مقلد» اثر هارپر لی، احساسات شخصیت‌ها در مواجهه با نابرابری‌های اجتماعی و تبعیض نژادی به خوبی به تصویر کشیده شده است و خواننده می‌تواند با آن‌ها همدلی کند.

 

[Tara Motlagh]

5. موضوعات آشنا:
اگر داستان به موضوعاتی بپردازد که برای خواننده آشنا و قابل درک باشد، احتمال بیشتری دارد که آن را باور کند.
داستان‌هایی که به موضوعات انسانی و اجتماعی می‌پردازند، معمولاً بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. مثلاً در رمان «صد سال تنهایی» اثر گابریل گارسیا مارکز، موضوعاتی مانند عشق، تنهایی و خانواده به خوبی به تصویر کشیده شده است و خواننده می‌تواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند.