آموزشی اصول و روش های نقد از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

[Kosarvalipour]

نیز «اصل هر شیء چیزی است که وجودش به آن استناد پیدا می‌کند» (زبیدی، 1414ق.، ج 14: 18).

 

[Kosarvalipour]

در بحث لغت بیان می‌کنند: «الأَصلُ مَا یُبنَی عَلَیهِ شَیءٌ غَیرُهُ: اصل آن چیزی است که شیئی غیر از خودش بر آن بنا شود» (همان)

 

[Kosarvalipour]

اصل» در اصطلاح به معنی قاعده است؛ یعنی پایه‌ای که چیزی غیر از خودش بر آن قرار گرفته باشد که این معنا با معنای لغوی اصل مطابقت دارد. بنابراین، منظور از اصول نقد، پایه و اساسی است که عمل نقد بر مبنای آن انجام می‌گیرد.

 

[Kosarvalipour]

«روش» در لغت به معنای «طریقه، قاعده، راه، هنجار، شیوه، اسلوب، منوال، سبک، گونه و سنّت» است (ر.ک؛ دهخدا، بی‌تا: ذیل واژة «روش»). واژة «روش» از لغت «مِتُد» است که از واژة یونانی «متا» به معنای

 

[Kosarvalipour]

«در طول» و «اودوس» یعنی «راه» گرفته شده است و مفهوم آن در پیش گرفتن راهی برای رسیدن به هدف و مقصودی با نظم و توالی خاصّ است (ر.ک؛ کاظمی،1374: 29ـ 28).

 

[Kosarvalipour]

اصطلاح روش، هم به خود راه اشاره دارد و هم به قواعد و ابزارهای رسیدن به آن. در زبان عربی روش را «منهج»، و روش‌شناسی را «منهجیّه» می‌نامند.

 

[Kosarvalipour]

روش عبارت است از فرایند عقلانی یا غیرعقلانی ذهن برای دستیابی به شناخت و یا توصیف واقعیّت.

 

[Kosarvalipour]

در معنای کلّی‌تر، روش هر گونه ابزار مناسب برای رسیدن به مقصود است.

 

[Kosarvalipour]

روش ممکن است به مجموعه راه‌هایی که انسان را به کشف مجهولات هدایت می‌کند، مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش به کار

 

[Kosarvalipour]

می‌روند، و مجموعه ابزار و فنونی که آدمی را از مجهولات به معلومات راهبری می‌کند، اطلاق شود (ر.ک؛ ساروخانی، 1375: 24).