آموزشی اصول و روش های نقد از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

[Kosarvalipour]

واژة نقد و انتقاد در قرآن مجید چه به صورت اسمی و چه به شکل فعلی نیامده است،

 

[Kosarvalipour]

ولی می‌توان به برخی آیات ارجاع داد و استشهاد کرد که حاوی بار و مضمون نقد و انتقادند.

 

[Kosarvalipour]

در آیات قرآن هر جا انسان‌ها کجروی کرده‌اند و از راه درست خارج شده‌اند، آنها را مورد انتقاد قرار داده است.

 

[Kosarvalipour]

برای نمونه به چند آیه اشاره می‌شود:

 

[Kosarvalipour]

﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ: اى کسانى که ایمان آورده‏اید! چرا سخنى مى‏گویید که عمل نمى‏کنید؟!﴾ (الصّف/2)

 

[Kosarvalipour]

و ﴿فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّکَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ: پس از مشرکان جویا شو. آیا پروردگارت را دختران و آنان را پسران است؟!﴾
صافات/۱۴۹

 

[Kosarvalipour]

همچنین آیاتی در قرآن وجود دارند که می‌توانند در بحث نقد مورد توجّه قرار بگیرند، از جمله این آیة شریفه که می‌فرماید:

 

[Kosarvalipour]

﴿فَبَشِّرْ عِبَادِ * الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ:

 

[Kosarvalipour]

پس بندگان مرا بشارت ده! * همان کسانى که سخنان را مى‏شنوند و از نیکوترین آنها پیروى مى‏کنند!﴾ (الزّمر/18ـ17).

 

[Kosarvalipour]

نکتة قابل تأمّل آنکه برای اینکه از بین چند سخن بهترین آنها برگزیده شود، نیاز است که سخنان موجود مورد ارزیابی قرار گیرد و صحّت و سُقم و قّوت و ضعف آنها مورد توجّه واقع گردد و در نهایت، بهترین آنها برگزیده شود.