آموزشی اصول و قواعد ترجمه

[شاهدخت]

یک مترجم خوب آن است که موارد زیر را در ترجمه رعایت کند:

مفهوم متن اصلی را برساند. ترجمه تحت‌الفظی گاهی به نامفهوم شدن جمله می‌انجامد؛
انتخاب صحیح واژگان (مشتری: – ، کارفرما: + )؛
لحن نویسنده در آن حفظ شده باشد و مترجم زبان خاص و متناسب را دريافته باشد؛
در برگرداندن جملات رشته کلام نويسنده رعايت شده باشد؛
اجتناب از به کارگیری فعل اول شخص؛
استفاده از ضمیر به جای اسم (اسم دو یا چند بار تکرار نشود)؛
متن ترجمه شده از نظر دستوری با متن اصلی تطابق داشته باشد؛
توجه به اجزا جمله انگلیسی و برگردان صحیح آن در فارسی؛
توجه به جایگیری اجزا مختلف جمله در دستور زبان فارسی؛
پرهیز از طولانی شدن بی‌دلیل جملات (ساده نویسی و روان نویسی)؛
رعایت علايم نگارشی و نقطه‌ گذاری و اصول فاصله.

 

[شاهدخت]

چگونه یک مترجم خوب شویم؟
شاید بهتر باشد در ترجمه متن، کمی درباره موضوع مطالعه داشته باشید و با این کار دانش عمومی خود از موضوعات مختلف را بیشتر کرده و به مرور تسلط علمی خود بر مسائل مختلف را افزایش دهید.

 

[شاهدخت]

براي ترجمه متون به شكل ساده، ابتدا بايستي سه عنصر فاعل، فعل و مفعول را از هم منفك و جدا كرد و سپس به کمک علم معنی لغات، براي هر يك از كلمات، برابر و معادل دقيق فارسي و متداول را پيدا كرده و در نهايت، با توجه به تقدم و تاخر كلمات، ترجمه آن را بازنويسي كرد.

 

[شاهدخت]

در پايان، برگردان و رعايت فاعل، مفعول و فعل با توجه به زبان و ادبيات فارسي سعی در سلیس و روان نوشتن متن شود؛ در صورت لزوم یک جمله طولانی به چند جمله کوتاه بیان شود و یا از کلمات ربط مناسب استفاده شود.

 

[شاهدخت]

در بکارگیری و انتخاب افعال دقت شود:

در زبان فارسی مصدر “باشیدن” اصلاً وجود ندارد و این فعل غلط، اغلب به جای فعل‌های “است” و “هست” به كار می‌رود، لذا از بکارگیری کلماتی نظیر “می‌باشد” اجتناب شود.
فعل “می‌گردد” در معنای “می‌شود” به كار گرفته می‌شود كه كاملاً غلط است. فعل “می‌گردد” به معنای می‌چرخد، گردش (نه به معنای تفریح) یا جست‌وجو كردن است.

 

[شاهدخت]

در ترجمه متن علمی باید دقت شود که تنها یک ترجمه برای یک اصطلاح استفاده شود. این یکدستی در ترجمه اهمیت بسیاری دارد. اگر در میانه ترجمه تصمیم گرفتید که معادل دیگری برای کلمه‌ای قرار دهید، اطمینان حاصل کنید که در تمام بخش‌های متن این تغییر را اعمال کردید.

 

[شاهدخت]

به خاطر داشته باشید که معمولاً در متون علمی از علامت اختصاری زیاد استفاده می‌شود. بهتر است که در ترجمه آنها از معادل استفاده شود. اگر تمایل دارید که علامت اختصاری را به کار ببرید، بهتر است در اولین مواجهه با آن، معادل کامل آن را ذکر کنید.

 

[شاهدخت]

مترجم بايد

محتواي متن و قصد نويسنده را بخوبي درك كند.
از دانشي وسيع در زبان مبدأ و مقصد برخوردار باشد.
از ترجمه لفظ به لفظ كه هم به مفهوم متن اصلي و هم به زيبايي آن لطمه وارد مي‌كند، بپرهيزد.
شكل‌هاي گفتاري رايج و متداول در دو زبان را بشناسد و به كار گيرد.
از طريق انتخاب و ترتيب مناسب كلمات، تأثيري همه جانبه و لحني مناسب متن اصلي به ترجمه ببخشد.

 

[شاهدخت]

نکته آخر اینکه به یاد داشته باشید:

خوب ترجمه کردن امری است که مستلزم تمرین و ممارست است و لازم است چندین بار ترجمه کنید و فضایی باشد تا بتوانید نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید و دوباره یک کار جدید ترجمه کنید؛