آموزشی انواع سبک نویسندگی

[اولدوز]

آشنایی با انواع سبک های نگارش و شیوه استفاده از آن ها


در این مطلب به چهار نوع اصلی در سبک های نگارش می پردازیم و همچنین، شیوه ی استفاده از آن ها را مرور می کنیم.


یکی از عناصر مهمی که در درک و خلق داستان ها، و به طور کلی، ادبیات به مخاطبین و نویسندگان کمک می کند، آشنایی با چهار سبک اصلی در نگارش و آموختن چگونگی استفاده از آن ها است. اگر رویای نویسنده شدن را در سر دارید، آشنایی با سبک های مختلف نگارش نه تنها مهارت های شما در کارتان را بالا می برد، بلکه به شما می آموزد که چگونه به شکل بهتری با مخاطبین ارتباط برقرار کنید. در این مطلب به چهار نوع اصلی در سبک های نگارش می پردازیم و همچنین، شیوه ی استفاده از آن ها را مرور می کنیم.

 

[اولدوز]

سبک نگارش چیست؟





سبک های نگارش در واقع همان فرم یا گونه ی اثری هستند که در حال خلق آن هستیم. واضح است که اگر در حال نوشتن یک کتاب آشپزی هستید، سبک نگارش شما با زمانی که می خواهید یک رمان عاشقانه ی پر تب و تاب بنویسید، کاملا متفاوت خواهد بود! هر کدام از سبک های نگارش، در خدمت هدفی متفاوت هستند، و به همین خاطر، ویژگی های متمایزی را همراه با خود به اثر شما اضافه می کنند. اما حالا که می دانیم سبک نگارش چیست، بهتر است با چهار نوع اصلی آن آشنا شویم؛ سبک هایی که به شکلی فراگیر و پیوسته توسط نویسندگان و اهالی ادبیات مورد بحث قرار می گیرند: «سبک توضیحی»، «سبک توصیفی»، «سبک روایی» و «سبک ایجابی».

 

[اولدوز]

سبک توضیحی

این سبک همانطور که از نامش مشخص است، با هدف توضیح یا تفسیر موضوع مورد نظر به کار گرفته می شود. بیشتر آثاری که در این دسته بندی جای می گیرند، سوژه را با جزئیات زیاد توضیح می دهند و یا اطلاعات و دستورالعمل هایی را در مورد موضوعی مشخص به مخاطبین ارائه می کنند. با این که گونه های مختلفی از آثار نوشتاری وجود دارد که می توان آن ها را در دسته بندی «سبک توضیحی» قرار داد، در اغلب موارد می توان با مطرح کردن چند سوال، سبک آن ها را مشخص کرد: آیا اثر قصد دارد چیزی را با جزئیات زیاد توضیح دهد؟ آیا اطلاعاتی را در اختیار ما می گذارد؟ آیا اثر به سوالاتی از قبیل «کدام، چرا و چگونه» پاسخ می دهد؟
روزنامه ای اقتصادی، نمونه ای از نگارش به «سبک توضیحی» است که در آن، اطلاعات، حقایق و بینش هایی درباره ی موضوعی مشخص (در این مورد اقتصاد و تجارت) در اختیار مخاطبین قرار می گیرد. همانطور که گفته شد، آثار نوشتاری متفاوتی از «سبک توضیحی» استفاده می کنند، از جمله مقاله های روزنامه ها و مجله ها، کتاب های غیر داستانی، کتاب های آموزشی، کتاب های خودپروری، تحقیقات علمی، و دستورالعمل ها.
زمانی که مشغول نوشتن به «سبک توضیحی» هستید، هدف اصلی شما به عنوان نویسنده، آگاه کردن مخاطبین از اطلاعات و حقایق مربوط به موضوع مورد نظرتان است. به عنوان نمونه، اگر درباره ی تاریخ اسباب بازی ها می نویسید، باید تحقیقات متعدد و حقایقی جالب را در اثرتان بگنجانید. به این نکته توجه داشته باشید که این که سبک نگارش، برای مجاب کردن و یا عوض کردن نظر مخاطبین به کار گرفته نمی شود. مثلا در نوشتن درباره ی بستنی ها به این سبک، نویسنده نمی تواند بگوید «همه باید بستنی بخورند!» و تلاشی برای مجاب کردن مخاطبین انجام دهد. نویسنده در «سبک توضیحی» باید نظر شخصی خود را از اطلاعات و حقایق مربوط به موضوع مورد بحث، دور نگه دارد. کتاب ها و مقاله هایی که چگونگی انجام کاری را آموزش می دهند، از نمونه های محبوب نگارش توضیحی به شمار می آیند.

 

[اولدوز]

سبک توصیفی

«سبک توصیفی» معمولا پرداختی عمیق تر از «سبک توضیحی» به موضوع دارد. در حالی که نگارش توضیحی ممکن است دربردارنده ی برخی جزئیات و اطلاعات وصفی باشد، نگارش توصیفی از بسیاری از عناصر نگارش و آرایه های ادبی از جمله استعاره و تشبیه استفاده می کند. هدف نگارش توصیفی، وارد کردن مخاطبین به دنیای اثر است، به شکلی که انگار آن ها مستقیما در حال تجربه ی رویدادها هستند. اغلب آثار داستانی در دسته بندی «سبک توصیفی» جای می گیرند و همینطور برخی آثار غیرداستانی از جمله شرح حال ها.
اگر در حال خلق داستان هستید، هر چه توصیفات بیشتری را با واژه هایتان ارائه کنید، مخاطبین بیشتر می توانند با داستان شما ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این، نویسندگان از کاراکترهای داستان هایشان سوال هایی می پرسند تا به درک بهتری از جزئیات آن شخصیت ها برسند. جزئیات درباره ی محیط، رویدادها و افرادی که در داستان حضور دارند، به مخاطبین کمک می کند جهان مورد نظر شما را بهتر تصور و درک کنند. این سبک در خلق شعر نیز به کار گرفته می شود، و توصیفات متعدد در شعرها، در خلق صحنه یا احساسی مشخص کاربرد دارد. برخی از آثاری که از «سبک توصیفی» استفاده می کنند، عبارتند از: شعر و ترانه، سفرنامه ها، ژورنال های شخصی، و برخی داستان ها.
«بهار من تنها همین است / تک نهال بامبو / و یک شاخه ی بید» هایکو اثر «کوبایاشی ایسا»
البته آثاری که فقط «سبک توصیفی» را به کار می برند، معمولا چندان طولانی نیستند. در واقع به هیچ وجه شایع نیست که صد در صدِ یک رمان به شکل توصیفی نوشته شود، و سبک نگارش بعدی ما، یعنی «سبک روایی» در آن به کار نرود.

 

[اولدوز]

سبک روایی

«نگارش روایی»، بسیار پیچیده تر از «نگارش توصیفی» است. در حالی که اثری نوشته شده به «سبک توصیفی»، مثلا یک شعر، ممکن است صحنه یا حتی رویداد و افرادی را توصیف کند، معمولا به سطحی عمیق تر نمی رود، پرداختی به افکار درونی شخصیت ها نمی کند و خبری از داستانی کامل با آغاز، میانه و انتهای مشخص به همراه دیالوگ نیز در آن نیست. تقریبا تمام رمان های داستانی در این طبقه بندی قرار می گیرند، و همینطور شعرهای حماسی و افسانه های به نسبت طولانی.
در نگارش روایی، داستانی برای روایت وجود دارد: یک پیرنگ مشخص که با محیط، شخصیت ها، دیالوگ، کشمکش و پایان بندی کامل می شود. یک اثر روایی معمولا خط زمانی یا ترتیبی مشخص از رویدادها را در خود دارد که در طول روایت داستان، کشمکش ها و در نهایت پایان بندی را رقم می زند. برخی از آثاری که از «سبک روایی» استفاده می کنند، عبارتند از: رمان های داستانی، زندگی نامه ها، فیلمنامه ها، شعرهای حماسی، اسطوره ها و افسانه ها.

 

[اولدوز]

حس می کند که سردرد از پشت گردنش به بالا می خزد. قد راست می کند. نه، این یاد سردرد است، هراس از سردرد است، و هردوی این ها چنان زنده است که دست‌کم برای لحظه ای از شروع خود سردرد تشخیص‌شان نمی دهد. راست می ایستد و منتظر می ماند. عیب ندارد. عیب ندارد. دیوارهای اتاق نمی لرزد؛ چیزی از پشت گچ دیوار زمزمه نمی کند. این خود اوست، آن جا ایستاده، با شوهری در خانه، با خدمتکارها و فرش ها و بالش ها و چراغ ها. این خود اوست. از رمان «ساعت ها» اثر «مایکل کانینگهام»
تشخیص آثار روایی معمولا کار چندان سختی نیست، اگرچه گاهی اوقات می توان آن ها را با آثار نوشته شده به «سبک توصیفی» اشتباه گرفت. تفاوت اصلی در تشخیص این دو سبک از یکدیگر، وجود یا عدم وجود خط داستانی یا پیرنگی بسط داده شده است. اگر چنین خط داستانی یا پیرنگی وجود دارد، به احتمال قریب به یقین در حال مطالعه ی اثری به «سبک روایی» هستید.

 

[اولدوز]

سبک ایجابی

«سبک ایجابی» گونه ای از نگارش است که هدفش، تأثیرگذاری بر مخاطبین در باور به چیزی یا انجام کاری است. همانطور که از واژه ی «ایجابی» مشخص است، مقصود از به کار گرفتن این سبک، مجاب کردن مخاطبین به پذیرش نظرات خود و سازگار کردن افکار آن ها با اهداف نویسنده است. به این خاطر که این سبک به منظور قانع کردن مخاطبین مورد استفاده قرار می گیرد، معمولا به تحقیقات مستند و تحلیل های مبتنی بر منطق نیاز دارد و علاوه بر آن، نویسنده باید برای برقراری ارتباطی عاطفی با مخاطبین مورد نظر تلاش کند.
یکی از آثار کلاسیکی که می توان از آن به عنوان نمونه ای خوب از نگارش به «سبک ایجابی» نام برد، کتاب «عقل سلیم» اثر «توماس پین» است که در زمان «جنگ استقلال آمریکا» به رشته ی تحریر درآمد و نویسنده در آن تلاش می کند تا شهروندان را مجاب کند که جدایی از انگلستان، بیشترین اهمیت را برای آن ها دارد.

 

[اولدوز]

انواع سبک داستان‌نویسی و توضیح انواع ژانر

انواع سبک داستان‌نویسی

۱ . داستان کوتاه

داستان کوتاه، روایت نسبتا کوتاهی است که در آن گروه محدودی از شخصیت‌ها در یک صحنه منفرد مشارکت دارند و با وحدت عمل و نشان دادن برشی از زندگی واقعی یا ذهنی در مجموع تاثیر واحدی را القا می‌کنند. از نظر کمی، داستان کوتاه روایتی است کوتاه‌تر از رمان با کمتر از ۱۰ هزار کلمه که حوادث و اشخاص آن محدودند و برخلاف رمان که ممکن است تاثیرات متعددی بر خواننده بگذارد، تاثیر واحدی را القا می‌کند؛ بنابراین داستان کوتاه فشرده و خلاصه رمان نیست، بلکه ماهیت و ساختمان آن متفاوت است.

در داستان کوتاه از واقعه صحبت می‌شود؛ بدین معنی که اغلب داستان‌های کوتاه دارای یک واقعه بزرگ مرکزی است که حوادث و وقایع دیگر برای تکمیل و مستدل جلوه دادن آن آورده می‌شود .

در داستان کوتاه یک نفر در مرکز ماجرا است که قهرمان داستان یا شخصیت اصلی است و معمولا یک نفر یا دو نفر به عنوان شخصیت‌های فرعی در کنار او برای پیشبرد حادثه داستان قرار می‌گیرند.

داستان کوتاه شکل هنری تازه‌ای است که پیشینه آن به سال ۱۳۰۰ شمسی برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که محمدعلی جمالزاده نخستین مجموعه داستان خود « یکی بود یکی نبود » را به چاپ سپرد. صادق هدایت یکی دیگر از داستان‌نویسان کوتاه است که داستان‌نویسی با او به راه درست و اصیل خود می‌افتد.
انواع سبک داستان‌نویسی و توضیح انواع ژانر

 

[اولدوز]

داستان بلند

داستان بلند به داستان‌هایی اطلاق می‌شود که خصوصیات رمان و داستان کوتاه را هر دو در خود داشته باشد. در این نوع داستان‌ها شخصیت‌های فرعی وجود دارند که خواننده را همیشه به سوی شخصیت‌های اصلی هدایت می‌کنند. نویسنده در داستان‌های بلند ابتدا باید شخصیت‌های اصلی داستان را انتخاب نماید و بر اساس معنایی که باید از آنها القا شود، شخصیت‌های فرعی را نیز وارد داستان کند و در شعاع حرکت این اشخاص قرار دهد.

حداقل حجم داستان‌های بلند کمتر از نصف حجم رمان‌ها است، (رمان‌ها معمولا کمتر از یکصد صفحه نیستند). داستان‌های بلند پایبند یک ماجرا هستند و این کش‌دار بودن ماجرا ممکن است از حوصله خواننده خارج باشد.

با توجه به اینکه ایجاز در داستان‌های بلند کمرنگ است و خود داستان هم در تمرکز یک ماجرا است، نوشتن آن نسبت به رمان کار راحت‌تری است.

صادق هدایت، لئون تولستوی و ارنست همینگوی از معروف‌ترین نویسندگان داستان‌های بلند هستند.

 

[اولدوز]

۳ .رمان

اصطلاح رمان از زبان فرانسوی وارد زبان فارسی شده و در ادبیات داستانی ایران، قالب ادبی مدرنی به شمار می‌رود.

رمان در اصطلاح، روایتی است نسبتا طولانی که شخصیت‌ها و حضورشان را در سازمان‌بندی مرتبی از وقایع و صحنه‌ها تصویر می‌کند. در واقع برای طول هر رمان اندازه‌ای مشخص نشده است. نویسنده در رمان به شرح و نقلی از حوادث زندگی می‌پردازد که در برگیرنده عواملی چون کشمکش، شخصیت، عمل داستانی، صحنه، پیرنگ و درون‌مایه است.

رمان با دن کیشوت اثر سروانتس نویسنده و شاعر اسپانیایی در خلال سال های ۱۶۰۵ تا ۱۶۱۵ تولد یافته است.

رمان فارسی نسبت به این نوع ادبیات داستانی در غرب، پدیده‌ای نوظهور است. اگرچه رمان فارسی بیشتر سرگذشت خود را در گرایش‌های عوام‌پسند ریسمان تاریخی که به تقلید از ترجمه‌های غربی نوشته می‌شد، طی کرده است اما ظهور حقیقی رمان در زبان فارسی تحت تاثیر دو جریان رخ داد؛ اول کاربرد زبان ساده در نثر توسط علی‌اکبر دهخدا و دوم با محمدعلی جمالزاده که با استفاده از زبان مردمی و محاوره‌ای، رمان را به ابزاری فعال، زنده و کارآمد در عرصه داستان‌نویسی معاصر ایران بدل کرد.

بنابراین رمان ایرانی قدمتی حدود صد ساله دارد و اولین رمان‌های ایران در آخرین سال‌های قرن گذشته و اولین سال‌های قرن حاضر نوشته شده‌اند.

از بهترین رمان‌های ادبیات فارسی می‌توان اثر مدیر مدرسه جلال آل‌ احمد و سووشون سیمین دانشور را نام برد.

انواع سبک داستان‌نویسی و توضیح انواع ژانر