آموزشی اهمیت توصیفات در رمان

[Kosarvalipour]

همیشه یکی از مهمترین سوالات در شروع نگارش هر داستانی این است که: از کجا شروع کنیم؟

بهترین کار این است که از «توصیف یک صحنه» شروع به نوشتن کنیم. این کار در همه زمینه‌های نوشتاری مانند نمایشنامه‌نویسی و فیلمنامه‌نویسی شایع است و اگر آثار ادبی نویسندگان بزرگ را نیز مطالعه کنیم متوجه می‌شویم که آنها هم از توصیف صحنه، داستان را شروع کرده‌اند یا به پایان رسانده‌اند.

پس برای نوشتن تنها لازم است که زمان یا مکان وقوع ماجرا را توصیف کنیم. خواننده باید بداند که داستان در چه موقعیتی اتفاق می‌افتد.

 

[Kosarvalipour]

برای صحنه‌پردازی و توصیف در داستان‌نویسی بهتر است مکان داستان را به سمت و سویی ببریم که منجربه شناخت شخصیت اصلی شود. نه زیاد طولانی که برای خواننده کسل‌کننده باشد و نه بیش از حد کوتاه که خواننده فرصت درک مکان و زمان را پیدا نکند و این سوال برایش بدون جواب بماند که محل وقوع داستان کجاست.

استفاده هوشمندانه از صحنه و کاربرد درست توصیف، بر حس حقیقی بودن داستان می‌افزاید و این انتخاب درست مکانِ وقوع داستان، به قابل قبول بودن سیر حوادث و اتفاقات کمک می‌کند. این داستان‌ها می‌توانند تخیلی، فانتزی و یا واقعی باشند چون در هر صورت یک داستان خوب و گیرا نیاز به بسترسازی مناسب دارند.

 

[Kosarvalipour]

نکته: ممکن است برای شخصیت‌های داستان خود صحنه‌ای خلق کنیم که واقعی نیست و زاییده ذهن خلاق ما است؛ اما باید به نحوی آن را توصیف و شرح دهیم که در ابتدا برای خود ما و بعد از آن برای خوانندگان‌ باورپذیر باشد.

برای آنکه مهارت صحنه‌پردازی و توصیف در داستان را کسب کنیم باید به این حقیقت واقف باشیم که شخصیت‌ها و اتفاقات نیاز به بستری دارند تا در آن تصمیم بگیرند، دست به اقدام بزنند و نتیجه اقداماتشان را ببینند. تفاوتی نمی‌کند که داستان این شخصیت در یک اتاق رخ می‌دهد و یا یک شهر یا حتی کشور و جهانی فراواقعی. یک نویسنده‌ی توانا باید این بستر یا صحنه را به نحوی طراحی و توصیف کند که شخصیت داستان بتواند در آن رشد کند و از سوی دیگر خواننده نیز به راحتی آن را در ذهن خود تصویر کند.

 

[Kosarvalipour]

توصیف صحنه به خصوص در داستان‌های خیالی و همچنین داستان‌های تاریخی خیلی مهم است چون خواننده هیچ چشم اندازی از آن مکان و یا برهه تاریخی ندارد و این هنر نویسنده است که بتواند با جملات کلیدی مکان و بستر داستان را توصیف کنید.

 

[Kosarvalipour]

لازم به یادآوری است که داستان ممکن است از ابتدا تا انتها محدود به یک مکان خاص نباشد. یا شخصیت‌های داستان یک‌جا ثابت نباشند و مرتب به مکان‌های مختلف بروند. حتی ممکن است صحنه‌ی داستان در جایی باشد که مدام درحال حرکت است

 

[Kosarvalipour]

مثلا در یک قطار یا ماشین. وقتی فصل یا صحنه‌ای از داستان به پایان می‌رسد و نویسنده قصد دارد صحنه جدید را در مکان جدیدی شروع کند باید دوباره صحنه‌پردازی را به شیوه‌ای هوشمندانه در داستان خود اجرا کند.

 

[Kosarvalipour]

ایجاد صحنه مناسب، به حال و هوای داستان و شخصیت‌پردازی کمک زیادی می‌کند. برای مثال اگر نویسنده بخواهد یک صحنه قتل را طراحی کند، یا بخواهد داستان ترسناکی بنویسد، مکان‌هایی مانند خرابه‌ها و یا محیط‌هایی سرشار از غم و وحشت به او کمک می‌کند تا خواننده را با خود به همان محیط ببرد و همان حس‌هایی را تجربه کند که شخصیت داستانی درحال تجربه‌ی آن‌هاست.

 

[Kosarvalipour]

زمان داستان نیز برای خلق صحنه مهم است. خواننده باید بداند داستان در چه برهه از زمان اتفاق می‌افتد. اگر داستان در زمان گذشته اتفاق می‌افتد تاریخ دقیق آن چیست؟ در چه قرنی است؟ چه فصلی از سال؟ چه روزی از ماه است؟ چه ساعتی از روز؟ محیط اجتماعی، سیاسی و در کل وضع جامعه چگونه است؟