ایده ایده برای خلق شخصیت‌هایی با سندروم‌ها و اختلالات روانی

[Tara Motlagh]

تفاوت با بدبینی معمولی

• بدبینی معمولی: "ممکنه فلانی از من خوشش نیاد، باید مواظب باشم."

• هذیان گزند و آسیب: "فلانی می‌خواد منو مسموم کنه و سال‌هاست با دیگران علیه من نقشه می‌کشه" — حتی بدون هیچ مدرک واقعی.

 

[Tara Motlagh]

علائم و نشانه‌ها در رفتار و خلق‌وخو

1. رفتارهای دفاعی یا حمله پیشگیرانه
• فرد ممکنه برای «محافظت» از خودش دست به خشونت بزنه
• مثال: تعقیب یا تهدید کسی که فکر می‌کنه در حال جاسوسی از اونه

2. بی‌اعتمادی مطلق
• حتی به نزدیک‌ترین افراد هم اعتماد نمی‌کنه
• تماس‌ها، پیام‌ها، هدایا یا پیشنهاد کمک رو «تله» می‌بینه

3. انزوا و گوشه‌گیری اجتماعی
• برای «کمتر دیده شدن» از جمع فاصله می‌گیره
• ممکنه خانه رو ضدشنود کنه، دوربین نصب کنه، یا پرده‌ها رو همیشه بکشه

4. تحریف برداشت‌ها
• اتفاقات معمولی رو نشانه تهدید می‌دونه
(مثلاً: دیدن دو نفر که آرام صحبت می‌کنن = «دارن علیه من حرف می‌زنن»)

5. تغییرات خلق‌وخو

• اضطراب مزمن
• تحریک‌پذیری بالا — کوچک‌ترین رفتار دیگران رو تهدید می‌بینه
• خشم ناگهانی در مواجهه با «نشانه‌های خیالی تهدید»

6. مشغولیت ذهنی مداوم
• ساعت‌ها یا روزها به «اثبات» باورش فکر می‌کنه
• لیست یا پرونده می‌سازه از «شواهد» خیالی

 

[Tara Motlagh]

پیامدها

• اختلال در روابط: حتی خانواده و دوستان هم دشمن فرض می‌شن

• مشکلات شغلی: چون همکاران یا مدیر رو «توطئه‌گر» می‌دونه

• خطر خشونت: ممکنه علیه «مظنون» اقدام فیزیکی کنه

• افزایش استرس و فرسودگی روانی

 

[Tara Motlagh]

۶. اختلال تجزیه ی هویت

اختلال تجزیه هویت (Dissociative Identity Disorder - DID) یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌برانگیزترین اختلالات روانی است که هم برای تحقیقات علمی جذاب است و هم برای داستان‌نویسی، چون ماهیتش پر از رمز و ابهام است. (DID)، که در گذشته اختلال چندشخصیتی نامیده میشد، یک بیماری روانی وحشتناک است که در فیلم و سریال‌های بسیاری به آن برمی‌خوریم اما به شدت اشتباه درک شده است. به طور کلی، کمتر از 1% از افراد مبتلا به اختلال تجزیه ی هویت 3-2 شخصیت دارند (و گاهی بیشتر). این افراد مرتبا بین شخصیتهای خود در گردشند و ممکن است چند ساعت یا چند سال روی یک شخصیت ثابت بمانند. ممکن است هر زمان و بدون هشدار قبلی بین هویتهای خود جابه جا شوند و متقاعد ساختن فرد به این که مبتلا به این اختلال است تقریبا غیر ممکن می باشد. به همین دلیل، افراد مبتلا به اختلال تجزیه ی هویت نمیتوانند زندگی عادی داشته باشند و معمولا در تیمارستان زندگی میکنند.

تعریف:

DID اختلالی است که در آن یک فرد دو یا چند هویت یا شخصیت مجزا در ذهنش دارد که هر کدام الگوهای فکری، رفتاری، خاطرات و حتی صدا یا زبان بدن متفاوتی دارند.
این شخصیت‌ها («آلتر»ها یا alter personalities) به‌طور متناوب کنترل رفتار فرد را به دست می‌گیرند.

 

[Tara Motlagh]

نشانه‌های اصلی

• وجود حداقل دو هویت مجزا که هرکدام برداشت، فکر و واکنش‌های خاص خود را دارند

• فراموشی یا گسست حافظه، مخصوصاً برای رویدادهایی که در کنترل یکی از آلترها رخ داده

• احساس بیگانگی از بدن یا اعمال خود (خود را مثل تماشاگر زندگی دیدن)

• تغییر ناگهانی خلق‌وخو، صدا، حالت چهره یا مهارت‌ها

• تجربه‌ی احساسات یا افکاری که «مال خود فرد نیستند»

 

[Tara Motlagh]

علل احتمالی

• آزار جسمی، جن*س*ی یا عاطفی شدید در کودکی (شایع‌ترین علت)

• تروماهای مکرر و حل‌نشده

• گاهی ترکیب آسیب روانی + آسیب مغزی یا عوامل ژنتیکی

• مکانیسم دفاعی ناخودآگاه برای «تقسیم» درد و خاطرات به بخش‌هایی که توسط آلترها حمل می‌شود

 

[Tara Motlagh]

تأثیرات بر رفتار و خلق‌وخو

• تغییرات ناگهانی در توانایی‌ها (مثلاً یک شخصیت چپ‌دست و دیگری راست‌دست باشد)

• تناقض‌های رفتاری (یک شخصیت مهربان و اجتماعی، دیگری خشن و منزوی)

• ناسازگاری با هویت اجتماعی (مشکلات شغلی یا روابطی به‌خاطر جابه‌جایی کنترل)

• احتمال خودآزاری یا رفتارهای پرخطر از طرف یک آلتر بدون آگاهی آلتر دیگر

 

[Tara Motlagh]

نمونه‌های مشهور

• فیلم و کتاب Sybil (شخصیتی با ۱۶ هویت متفاوت)

• فیلم Split (الهام‌گرفته از پرونده واقعی بیلی میلیگان که ۲۴ شخصیت داشت)

 

[Tara Motlagh]

۷. اختلال ساختگی یا تمارض بیمارگونه

اکثر افراد با اولین نشانه‌های آبریزش بینی از فکر به سرماخوردگی یا بیماری احتمالی به خود می‌لرزند اما افراد مبتلا به اختلال ساختگی اینطور نیستند. دغدغه و میل به بیماری ویژگی این اختلال ترسناک است. درواقع، اکثر افراد مبتلا به اختلال ساختگی عمدا خودشان را مریض می‌کنند تا خدمات درمانی دریافت کنند (این مورد با خودبیمارانگاری فرق دارد). گاهی افراد صرفا خودشان را به مریضی می‌زنند، حیله‌ای که شامل داستان‌های من درآوردی، فهرست بلندی از علائم و رفتن از یک بیمارستان به بیمارستان دیگر می‌شود. این دغدغه‌ی بیماری اغلب ریشه در آسیب روحی در گذشته یا بیماری جدی دارد. اختلال ساختگی کمتر از 5% از جمعیت کلی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و اگرچه درمانی ندارد اما اغلب با روان درمانی قابل کنترل است.
اختلال ساختگی (Factitious Disorder) یکی از عجیب‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین اختلالات روانیه، چون فرد عمداً علائم بیماری رو ایجاد یا جعل می‌کنه، اما نه برای منافع مالی یا قانونی، بلکه صرفاً برای جلب توجه یا گرفتن نقش «بیمار».

 

[Tara Motlagh]

تعریف

فرد مبتلا به اختلال ساختگی به عمد بیماری جسمی یا روانی رو در خودش ایجاد یا جعل می‌کنه، یا حتی علائم واقعی رو بزرگ‌نمایی می‌کنه.
این کار معمولاً با دروغ‌گویی بیمارگونه، آزمایش‌های بی‌مورد و اقدامات خطرناک برای سلامتی همراهه.

📌 انواع

• اختلال ساختگی بر خود (Munchausen Syndrome)

• فرد بیماری رو در خودش جعل یا ایجاد می‌کنه.
• ممکنه دارو مصرف کنه یا مواد خطرناک تزریق کنه تا بیمار به نظر برسه.

• اختلال ساختگی بر دیگری (Munchausen by Proxy)

• فرد، معمولاً یک مراقب (مثل والد)، علائم بیماری رو در شخص دیگری (مثلاً کودک) ایجاد یا جعل می‌کنه.
• انگیزه: جلب توجه و تحسین به عنوان «مراقب فداکار».
• بسیار خطرناک و حتی کشنده، چون قربانی معمولاً کودک یا فرد ناتوانه.