آموزشی بُرد صدا

[شاهدخت]

گوش
بسیاری از هنرجویان فن بیان وقتی در سر کلاس از آنها خواسته میشود که برد صدای خود را افزایش دهند یا بلند تر صحبت کنند، داد میزنند! و وقتی از آنها خواسته میشود که داد نزنند بلکه با همان لحن آرام بلندتر صحبت کنند؛ آنها شروع میکنند و با همان میزان بلندی قبلی صحبت میکنند، و وقتی به آنها گفته میشود که این همان صدای قبلی است میگویند: نه! این بلندتر بود!

 

[شاهدخت]

علت این انکار آن است که گوش آنها هنوز توان تشخیص سطوح مختلف صدای خود را پیدا نکرده است. بنابراین خود متوجه این موضوع نیستند. این اولین گامی است که برای پیشرفت فن بیان خود باید بردارند! تقویت گوش!

 

[شاهدخت]

تمرین:
از این پس هنگام گوش دادن به موسیقی سعی کنید به جای لذت بردن، کمی به خود زحمت داده و صدای سازهای مختلف را از هم تفکیک کرده و ببنید بلندی صدا در کدام ساز بیشتر است و کدام کمتر، چند ساز در موسیقی به کار رفته و …
در هر جمعی هستید سعی کنید میزان بلندی یا آهستگی صدای افراد را اندازه بگیرید و دقت کنید چه کسی صدایش بلندتر و چه کسی صدایش آهسته تر است. سپس وقتی زبان گشودید و سخنی گفتید، گوشتان را نیز به کار بیاندازید و ولوم صدا ی خود را نسبت به آنها بسنجید!

 

[شاهدخت]

هنوز یک توانایی مانده!
بعد از تقویت گوش که البته نیازمند صرف مدتی توجه و تمرین است باز مشکل عدم توانایی در تغییر برد صدا پابرجاست و وقتی از هنرجویان میخواهیم بلندی صدای خود را کم و زیاد کنند و با ولوم های مختلف صحبت کنند، باز میبینیم که تغییر چندانی در سطح صدای آنها ایجاد نمیشود. اما با این تفاوت که این بار خود متوجه این مسئله هستند. دیگر نمیگویند من که صدایم را کم و زیاد میکنم…

این خود گام بزرگی است. زیرا هنرجو از مرحله انکار خارج شده و پذیرای تغییر و بهبود است.

بعد از این مرحله است که باید به سراغ اندام دیگری برویم که نقش بسیار زیادی در برد صدای ما دارد:

 

[شاهدخت]

دیافراگم
شاید اسم دیافراگم به گوشتان نخورده باشد. اما اگر کمی مطالعه کنید خواهید دانست که دیافراگم یک عضو در بدن ما است که تاثیر به سزایی در تنفس ما ایفا میکند. و اگر کمی بیشتر مطالعه کنید خواهید فهمید که تنفس نقش اصلی را در ایجاد صدا به عهده دارد. چگونه؟

 

[شاهدخت]

یادتان هست که گفتیم وقتی از هنرجو میخواهیم که برد صدا را افزایش دهد، او داد میزند؟ وقتی داد میزند صدای او زیر و نازک میشود. علت این است که او ماهیچه های گلوی خود را منقبض کرده و هوا را با فشار بیشتری به تارهای صوتی برخورد میدهد. که نتیجه اش میشود داد یا جیغ! که ما این را نمیخواهیم. ما میخواهیم بدون فشار به گلو بلندتر صحبت کند. اما نمیتواند! چرا؟ چون برای بلند حرف زدن نباید ماهیچه های گلو را منقبض کند بلکه باید ماهیچه های دیافراگم خود را منقبض کند.

 

[شاهدخت]

دیافراگم ماهیچه ای است که با انقباض و انبساط خود میتواند حجم بسیار زیادی از هوا را به تارهای صوتی ما برخورد دهد و باعث ایجاد صداهای قوی و رسا شود. بدون اینکه صدا شبیه به پرخاش یا داد یا جیغ شود!