پیراپزشکی بیماری کزاز چیست و چگونه منتقل می‌شود؟

[Trodi]

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

آیا می‌دانستید که در گذشته، بیماری کزاز یکی از مرگبارترین بیماری‌ها محسوب می‌شد و تنها در قرن بیستم، سالانه جان صدها هزار نفر را در سراسر جهان می‌گرفت؟ این آمار تکان‌دهنده نشان می‌دهد که کزاز همچنان یک تهدید جدی برای سلامت انسان‌ها به شمار می‌رود. این بیماری که به نام‌های بیماری تیتانوس نیز شناخته می‌شود، می‌تواند از طریق یک زخم ساده و به ظاهر بی‌اهمیت، زندگی فرد را به خطر بیندازد.

 

[Trodi]

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده، هدف ما ارائه اطلاعات جامع در مورد بیماری کزاز (بیماری تتانس) است. می‌خواهیم شما را با علائم، روش‌های تشخیص، درمان و راه‌های پیشگیری از این بیماری آشنا کنیم تا بتوانید با اطمینان بیشتری از سلامت خود و عزیزان‌تان محافظت کنید.

 

[Trodi]

فهرست محتوا
بیماری کزاز چیست؟
بیماری کزاز چگونه است؟ (مکانیسم عمل بیماری)
راه انتقال بیماری کزاز چیست؟
آیا بیماری کزاز واگیردار است؟
بیماری کزاز چه علائمی دارد؟
علائم کزاز خفیف (کزاز موضعی)
علائم کزاز در بزرگسالان
بیماری کزاز در کودکان
تشخیص بیماری کزاز
درمان بیماری کزاز
پیشگیری از بیماری کزاز در انسان
باورهای نادرست درباره کزاز
کلام پایانی
سوالات متداول

 

[Trodi]

بیماری کزاز چیست؟
تاریخچه بیماری کزاز به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. در گذشته این بیماری به دلیل نبود واکسن و درمان‌های موثر یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر به‌ویژه در میان سربازان و نوزادان بود. کزاز یک عفونت باکتریایی جدی است که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به انقباضات شدید عضلانی و حتی مرگ شود. اما عامل بیماری کزاز چیست؟ این بیماری توسط باکتری‌ای به نام کلستریدیوم تتانی ایجاد می‌شود که در خاک، گرد و غبار و محیط‌های آلوده وجود دارد. در ادامه می‌توانید تصویر بیماری کزاز را مشاهده کنید:

 

[Trodi]

این بیماری نه تنها در انسان، بلکه در سایر گونه‌های جانوری نیز رخ می‌دهد. با این حال، تصورات غلطی درباره راه‌های انتقال آن وجود دارد. برای مثال، برخی افراد به اشتباه فکر می‌کنند که کزاز از طریق تماس مستقیم با حیواناتی مانند گربه منتقل می‌شود. اما باید بدانید که بیماری کزاز از گربه یا سایر حیوانات به طور مستقیم منتقل نمی‌شود؛ بلکه انتقال آن از طریق زخم‌های باز و تماس مستقیم با خاک و فضولات حیوان یا انسان آلوده به هاگ باکتری صورت می‌گیرد.

 

[Trodi]

بیماری کزاز چگونه است؟ (مکانیسم عمل بیماری)
بیماری کزاز در انسان زمانی ایجاد می‌شود که باکتری کلستریدیوم تتانی از طریق زخم‌های باز وارد بدن شود. این باکتری در محیط‌های کم اکسیژن (مانند زخم‌های عمیق) رشد می‌کند و سمی به نام تتانوسپاسمین تولید می‌کند. این سم از طریق جریان خون و سیستم عصبی به مغز و نخاع می‌رسد و عملکرد طبیعی اعصاب را مختل می‌کند. نتیجه این اختلال، انقباضات شدید و غیرقابل کنترل عضلانی است که می‌تواند به مشکلات جدی مانند دشواری در تنفس یا حتی مرگ منجر شود.

 

[Trodi]

محل بیماری کزاز در بدن به طور خاص سیستم عصبی مرکزی، یعنی مغز و نخاع است. برخلاف تصور برخی افراد، کزاز یک بیماری پوستی نیست. اگرچه ورود باکتری از طریق زخم‌های پوستی اتفاق می‌افتد اما تاثیر اصلی بیماری روی سیستم عصبی است، نه پوست. به عبارت دیگر، اصطلاح بیماری پوستی کزاز نادرست است زیرا کزاز یک عفونت سیستمیک است که از طریق زخم به بدن وارد می‌شود و سیستم عصبی را هدف قرار می‌دهد.

 

[Trodi]

راه انتقال بیماری کزاز چیست؟
تصویر گرافیکی که نشان می‌دهد چگونه باکتری از طریق زخم وارد بدن می‌شود
بیماری کزاز از طریق زخم باز وارد بدن می‌شود.
بیماری کزاز از طریق راه‌های مختلفی می‌تواند وارد بدن شود اما مهم‌ترین و شایع‌ترین راه آن، ورود باکتری از طریق زخم‌های باز است. هر نوع زخمی، از خراش‌های کوچک گرفته تا بریدگی‌های عمیق و سوختگی‌ها می‌تواند محل ورود باکتری کزاز باشد. وسایل آلوده به باکتری کزاز نیز می‌توانند راه انتقال بیماری باشند.

 

[Trodi]

به عنوان مثال فرو رفتن میخ زنگ‌زده، سوزن آلوده یا هر وسیله دیگری که با خاک یا کود حیوانی آلوده شده باشد، خطر ابتلا به کزاز را افزایش می‌دهد. گازگرفتگی حیوانات، به خصوص گازگرفتگی سگ و گربه، نیز از راه‌های انتقال کزاز محسوب می‌شود؛ چرا که دهان حیوانات می‌تواند آلوده به باکتری کزاز باشد.

 

[Trodi]

آیا بیماری کزاز واگیردار است؟
یکی از سوالات رایج این است که آیا بیماری کزاز واگیردار است؟ پاسخ منفی است. کزاز از فرد به فرد منتقل نمی‌شود، یعنی تماس با فرد مبتلا یا استفاده از وسایل مشترک مانند لیوان یا لباس نمی‌تواند باعث انتقال بیماری شود. این ویژگی کزاز را از بسیاری از بیماری‌های عفونی دیگر متمایز می‌کند. با این حال به دلیل خطر بالای ابتلا از طریق زخم‌های آلوده رعایت نکات بهداشتی و پیشگیرانه بسیار ضروری است.