تاریخ ایران تاریخ آمل

[BARAN_KH_Z]

طبق تحقیقات باستان‌شناسی، استان‌های ساحلی دریای مازندران احتمالاً از ۰۰۰‘۷۵ سال پیش محل زیست انسان بوده‌است. در سال ۱۳۳۰ کارلتون استیونز باستان‌شناس آمریکایی اسکلت‌هایی از انسان نئاندرتال را که ظاهراً نیای کهن اقوام ساکن کرانهٔ دریای خزر بوده‌است در مازندران پیدا کرد.

آمارد
ویرایش
بیشترین نظریه تاریخ شناسان تاریخ اولیه و پیش از اسلام آمل به قوم مردم آمارد بر می‌گردد. مردم این قبیله آریایی پیش از ورود گروه‌های بعدی آریایی‌ها یعنی ماد، پارس و پارت در ایران زندگی می‌کردند. آماردها که جایگاهشان بین محل استقرار اقوام تپور و کادوس نشان داده شده‌است، در جوار مرو ساکن بوده‌اند. این قوم مهاجر از مردم مرو بوده و قومی بادیه نشین بوده‌اند که به تاخت تاز در اراضی اقوام دیگر می‌پرداختند و به روزگار کوروش تا حوالی ماد پراکنده گردیده بودند. قوم مارد پس از رانده شدن توسط مرویان به طبرستان (آمل) آمدند که در کنار رود هراز (ضلع غربی آن) سکنی گزیدند و شهر آمل پایتخت باستانی آن بوده‌است که اسم شهر آمل از نام آنان گرفته شده‌است.[۷۰] نام اصلی این قبیله آمو بود که در فارسی باستان به آمرد یا اَمرد به معنی زیان‌بخش و ویرانگر تبدیل شد. همچنین در برخی کتاب‌ها به آن‌ها «مارد» نیز گفته‌اند. آن‌ها مردمی جنگجو و هنرمند بودند و با همسایگان خود در کشمکش دایمی بودند. هم اسکندر مقدونی با آن‌ها جنگیده‌است هم فرهاد پنجم اشکانی که آن‌ها را به سوی خاراکس در غرب دریای خزر رانده‌است. برخی معتقدند شعبه‌ای از قبیله آماردها در کنار رود جیحون می‌زیسته‌اند.[۷۱] به گزارش دانشنامه ایرانیکا فرهاد اول اشکانی (۱۷۶–۱۷۱ قبل از میلاد) با هدف گسترش کنترل اشکانیان بر البرز و گسترش جاده شرق به غرب ماد، سرزمین آمارد را فتح کرد. این موفقیت با الحاق قبلی هیرکانی به پادشاهی اشکانیان آماده شده بود. فرهاد اول اشکانی آماردی‌ها را در خاراکس (گرمسار)، در نزدیکی گذرگاه دروازه‌های کاسپین که ماد را به پارت متصل می‌کند، ساکن کرد. احتمالاً وظیفه مهاجران تأمین امنیت جاده بوده‌است.[۷۲] به گفته ویلفرد مادلونگ، تپورها که در ابتدا در قسمت جنوب شرقی منطقه زندگی می‌کردند، در اوایل تحت تسلط هخامنشیان قرار گرفتند، آماردها توسط اسکندر بزرگ و بعداً توسط پارتیان شکست خوردند و در قرن دوم پیش از میلاد آنها را در اطراف ری اسکان دادند. قلمرو سابق آماردها توسط تپورها اشغال شده بود. بطلمیوس در ناحیه شرق دیلم در ساحل دریای مازندران تنها از تپورها یاد می‌کند. دیلم بخش کوهستانی گیلان بود

 

[BARAN_KH_Z]

آمل مرکز لبنیات، طیور و دامپروری، فولاد ساختمان و برنج ایران است. آب معدنی، گوشت، لبنیات، چوب، محصولات ماشین آلات فلزی و شمش عمده ترین صنایع تولیدی در این شهرستان می باشد. کشاورزی و گردشگری اساس اقتصاد هستند. پایگاه اقتصادی آمل در تولیدات استانی آن است. کشاورزی همواره بخش عمده ای از اقتصاد آمل و اطراف آن بوده است.آمل مرکز اقتصادی استان مازندران است که کشاورزی و گردشگری پایه اقتصاد آمل است. برنج، غلات، میوه ها، پنبه، چای، نیشکر و ابریشم در مناطق پست تولید می شود. آب معدنی، گوشت، لبنیات، چوب و شمش صنایع اصلی تولید هستند.۶۸ درصد صادرات مازندران در آمل انجام شده است. در قرن هجدهم - قرن نوزدهم آهن و فراورده های آهن آمل در سرتاسر ایران و خارج از کشور تا بغداد و دمشق داد و ستد می شد و جامعه کتان، برنج، صنایع دستی، عسل، چوب، حصیر و طلا برای تجارت خانه در روم و ... کشورهای خلیج اکنون صادرات محصولات غذایی، مرکبات، گل های زینتی، سیمان و ماسه، فرآورده های گوشتی، ماشین آلات صنعتی، کلزا، سیم برق، تجهیزات الکترونیکی و آب معدنی به چندین کشور از جمله افغانستان، روسیه، هلند، عراق، پاکستان، ترکمنستان، ترکیه، قطر، آنگولا، عمان، امارات متحده عربی، آذربایجانو آلمان صادر می شود.

 

[BARAN_KH_Z]

برنج مؤسسه تحقیقات برنج ایران در سال ۱۳۴۲ تأسیس شد و با ۵۰ سال فعالیت تحقیقاتی خود تأثیرات قابل توجهی بر کشت برنج در منطقه داشته است. مرکز تحقیقات برنج در آمل واقع شده است. محمدرضا شاه پهلوی در مراسم افتتاح جاده هراز آمل را پایتخت برنج و علم معرفی کرد. وینستون چرچیل اظهار داشت: تهران به دلیل امکانات حمل و نقل از طریق آمل، برنج از مازندران تامین می شود. برنج آمل یک محصول مرغوب محسوب می شود و به سراسر جهان صادر می شود. پایانه صادرات برنج ایران در آمل در سال ۱۳۹۵ تاسیس شد. مرکز تجارت و پایانه صادراتی بین‌المللی برنج ایران، ۳۰ مردادماه ۱۳۹۸ با حضور حسن روحانی معاون اول رئیس‌جمهور در آمل افتتاح شد. این مرکز با سرمایه گذاری خصوصی به مبلغ بیش از ۱ تریلیون ریال (۸.۵۸ میلیون دلار) در زمین در ۱۷ هکتار تأسیس شده است. امروزه جشن نهال برنج همه ساله در آمل برگزار می شود.

 

[BARAN_KH_Z]

صنعت آمل از شهرهای اولیه در تولید آجر، تنباکو، برنج، کاغذ و تفنگ از هزاران سال پیش است. برنج و میوه های تازه با کیفیت فوق العاده از محصولات عمده کشاورزان آمل می باشد. ۶۵ درصد صنعت استان مازندران در آمل واقع شده است. او یکی از مراکز گوشت و لبنیات ایران است. باغبانی، گلخانه از دیگر فعالیت های مهم این شهر است. شرکت سولیکو شامل لبنیات و گوشت کاله یکی از بزرگترین شرکتهای آسیایی واقع در آمل است. در حال حاضر سه شهرک صنعتی در یک شهرستان به نام های شهرک صنعتی، آمل، شهرک صنعتی بابکان و تشبندان فعال هستند. همچنین شرکت دیزل سازی سنگین ایران، موتور ساز خودرو و لکوموتیو کشتی در آمل مستقر است. اوراق بهادار ایران تولید کننده اوراق بهادار، اسکناس، چک، صفحات گذرنامه و شناسنامه توسط تکاب در آمل تولید می شود.

 

[BARAN_KH_Z]

بومی

سفالگری در این شهر رایج است. سفال ماده ای است که ظروف سفالی از آن ساخته می شود که انواع عمده آن شامل ظروف سفالی، سنگی و چینی است. محل ساخت این گونه اجناس را سفال نیز می گویند. سفال همچنین به هنر یا صنعت سفالگری یا ساختن سفال اشاره دارد. مرکز پرورش ماهی نیز در کوهپایه ها و اطراف شهر وجود دارد که شامل ماهی قزل آلا و ماهیان خاویاری می شود. امروزه درصد تولید آبزیان در آمل برابر با دریای خزر است.

 

[BARAN_KH_Z]

فرمانداری ویژه
ویرایش
فرمانداری آمل شامل فرمانداری مرکزی است که در سال ۱۳۲۴ با تصویب هیئت دولت تأسیس گردیده و با حکم وزیر کشور وقت آقای عبداله ملک‌زاده آملی به‌عنوان اولین فرماندار شروع به فعالیت نموده‌است. در سال ۱۳۹۰ مصوبه فرمانداری آمل به فرمانداری ویژه صادر و ایجاد شد

 

[BARAN_KH_Z]

شهرداری
ویرایش
شهرداری آمل سازمانی نیمه دولتی مربوط به شهر آمل است که زیر نظر شهردار اداره می‌شود. شهرداری آمل در سال ۱۳۰۱ از سوی وزارت کشور ابلاغی برای سید محمد حکیمی نیاکی که ریاست مرکز بهداشت را نیز به عهده داشتند صادر گردید و او را به عنوان ریاست بلدیه منصوب داشت. بلدیه آمل کار خود را با سه نفر پرسنل آغاز کرد که مسئولیت نظافت و رفت و روب خیابان‌ها و بهداشت محیط شهر و ساختار را به عهده داشتند

 

[BARAN_KH_Z]

قدیمی ترین محلات
ویرایش
اسپه کلا یکی از محلات قدیمی و ارباب نشین شھر به حساب میاید این محل ھمیشه بخش شھری بودہ و ھیچ گاہ روستا یا دھاتی نبود
بربری خیل قدمت این محل تقریبا به ۳۰۰سال پیش بر میگردہ و شجرہ طائفه از مھاجرت مردم قندھار به امل میاید
دروانسر یا بالا خیابان ھراز معروف به ورودی شھر این محله نیز یکی از قدیمی ترین محلات شھری به حساب میایید و از جادہ ھراز اولین محل برای ورود به شھر است
سبز میدان ھمواره بخش شھری بودہ و از اولین محلات امل بودہ و از قدیم به بازار پوشاک شھر معروف است
پایین بازار قدیمی ترین محله استان مازندران با قدمت بیش از ۹۰۰سال گنجینه ھای کشف شدہ از شھر زیر زمینی امل که در محله پایین بازار قرار دارد به ۱۳ قرن پیش بر میگردد

 

[BARAN_KH_Z]

پارک‌ها
ویرایش
پارک دهکده طلایی به عنوان بزرگ‌ترین پارک مازندران نیز نام برده می‌شود. این پارک در سال ۱۳۷۲ احداث شد. وسعت این پارک از پل میر بزرگ آغاز می‌شود و به پارک نارنجستان منتهی می‌شود. همچنین رود از کنار این پارک می‌گذرد. این پارک دارای امکاناتی مانند دریاچه و قایق پدالی، شهربازی برای بزرگسالان، شهربازی برای خردسالان، پیست اسکیت، پلاژ، پارکینگ، باغ وحش، فست فود و مغازها متعدد و امکانات رفاهی بهداشتی است.

 

[BARAN_KH_Z]

پارک مادر-پارک بانوان-پارک افرا-پارک بیدستان-پارک کاجستان-پارک معلم-پارک شهر-پارک سرای مهر و.... دیگر پارک های درون شهری هستند
پروژه ساماندهی رودخانه هراز که از بزرگترین پروژه های گردشگری کشور است دارای طول ۶.۵ کیلومتر میباشد که شمل پارک-پیست اسکیت-پیست دوچرخه سواری-جایگاه تفریحات ابی-ویو رودخانه هراز و بلوار ساحلی میباشد درحال حاضر پارک مینیاتوری که بخشی از این پروژه بزرگ است در حال اتمام است.همچنین قرار گیری کاروان های غذا در خیابان ازادگان به جذابیت این پارک افزوده
پارک جنگلی میرزا کوچک خان و هلومسر به عنوان دو پارک جنگلی نزدیک به شهر آمل هستند. پارک جنگلی نمونه گردشگری میرزا کوچک‌خان هراز در ۱۶ کیلومتری شهر آمل در جاده هراز در منطقه رزکه قرار دارد. این پارک توسط سهام عدالت مازندران اداره می‌شود. این پارک دارای امکانات تفرجگاهی آلاچیق، آب آشامیدنی، سرویس دستشویی، اجاق، میز و نیمکت، رستوران و قهوه‌خانه، سکوی چادر و وسایل بازی کودکان، جایگاه سوارکاری و سه مدخل ورودی است و همچنینی دارای جاذبه دو آبشار و درختان کهنسال و فضای سبز است. پارک جنگلی امامزاده عبدالله که به هلومسر معروف است نیز در ۵ کیلومتری شهر آمل قرار دارد و توسط شهرداری آمل اداره می‌شود و دارای امکانات رفاهی و جاذبه درختان مرتفع است.
پارک جنگلی بلیران از دیگر پارک‌های و منطقه‌های طبیعی نزدیک به شهر است که در روستای بلیران در بخش دشت سر قرار گرفته‌است و دارای طبیعتی بکر است و همه ساله گردشگران زیادی را در سطح منطقه ملی به سمت خود می‌کشاند. بلیران دارای چشمه آب، رود و درختان انبوه است