آموزشی تعریف لحن در داستان، شناخت و تنظیم آن

[آرشیت]

۷لحن پرکاربرد در داستان
رسمی: ساده و خالی از احساس است و در نوشته‌های غیرداستانی و علمی کاربرد دارد.

 

[آرشیت]

غیررسمی: دوستانه، صمیمی و شبیه به گفت‌وگوهای روزانه است که به زبان محاوره بیان می‌شود.
شوخ‌طبع: لحنی صمیمی است که برای تقویت طنز، و از کنایه‌ها و اصطلاحات خنده‌دار استفاده می‌شود و گاهی ادب نیز در آن رعایت نمی‌شود.

 

[آرشیت]

شاعرانه: این لحن کمی به شعر نزدیک است و گاهی کلمات در آن، دارای وزن و هماهنگی هستند.

مالیخولیایی: لحنی گنگ، مبهم و بی‌نظم است.

 

[آرشیت]

وهم‌آلود: این لحن دارای توصیف‌هایی مرموز و دلهره‌آور است.

خسته: در این لحن، جمله‌ها کش‌دار و کلمات در پی هم و خسته‌کننده می‌آید.

 

[آرشیت]

شناسایی لحن در داستان
با توجه به ژانر داستان، می‌توان پی‌برد که لحن آن چگونه است؟ مثلا ژانر جنایی با لحن معمایی و ترسناک هم‌خوانی دارد، ژانر درام و عاشقانه، نیازمند لحن غیررسمی و دوستانه است.

 

[آرشیت]

همچنین در نوشته‌های غیرداستانی، اگر لحن و بیان جمله‌ها بار منفی داشته باشد، متوجه می‌شویم که نویسنده فردی منفی‌نگر است یا اگر نوشته پر از نکته باشد، جزئی‌نگر بودن نویسنده مشخص می‌شود.

 

[آرشیت]

با توجه به نکته‌ای که بیان شد، لازم است که بگوییم لحن در داستان، باید با مضمون داستان و ذهنیت نویسنده هماهنگی داشته باشد تا ارتباط بین عناصر داستانی به‌درستی حفظ شود.

 

[آرشیت]

برای شناسایی دقیق لحن و دیگر نکات نویسندگی، مطالعه‌ کتاب “میانبرهای رمان” اثر لورا ویتکامب پیشنهاد می‌شود؛ زیرا این کتاب درمورد طرح‌نویسی، پی‌ریزی لحن و دیگر عناصر، توضیحات کاملی ارائه کرده و مانند نقشه راهی است به سمت یادگیزی اصولی نکات نویسندگی.

 

[آرشیت]

نمونه‌ایی از لحن در داستان
در این قسمت، بخشی از داستان «قلب اشفاگر» اثر «ادگار آلن پو» را برایتان آورده‌ایم. در بخش زیر، صفت‌ها و فعل‌های زیادی وجود دارد که به لحن دیوانه، عصبی و گناهکار نویسنده که روی شخصیت داستان اعمال کرده‌است، اشاره می‌کند:

 

[آرشیت]

اکنون بدون شک رنگم کاملا پریده بود؛ هرچند با صدایی سلیس‌تر و رساتر حرف می‌زدم. یا این همه، صدا شدیدتر می‌شد. چه کار می‌توانستم بکنم؟ صدایی بم، خفه و تند بود. درست مثل صدای ساعتی که لای پارچه پیچیده باشند.