آموزشی تلمیح چیست

[Mahi.otred]

تلمیح : یعنی اشاره نویسنده به داستان ، ایات قرآن و ...

 

[Mahi.otred]

یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم مخور
کلبه‌ احزان شود روزی گلستان غم مخور

این شعر از حافظ است که اشاره به داستان حضرت یوسف(ع) و پدرش دارد. زمانی که حضرت یوسف به دست برادرانش در چاه افتاد و دور از پدر ماند. پدر ایشان یعنی حضرت یعقوب (ع) پسرش را بسیار دوست داشت و از دوری او بسیار غمگین شد. این شعر هم به ان داستان اشاره دارد.معنای کلی شعر اینست که سختی ها یک روزی پایان می یابد و ما نباید غمگین باشیم اما اینجا شاعر به داستان حضرت حضرت یعقوب (ع) اشاره می کند که از غمگینی زیاد چشمان ایشان کور شد.

 

[Mahi.otred]

• مثال 1 : شاه ترکان سخن مدّعیان می‌شنود شرمی از مظلمهٔ خون سیاوش باد

تلمیح است به داستان سیاوش در شاهنامه فردوسی

 

[Mahi.otred]

• مثال 2 : پدرم روضه رضوان به دو گندم بفروخت من چرا ملک جهان را به جویی نفروشم

تلمیح است به داستان رانده شدن حضرت آدم از بهشت به خاطر خوردن میوه ممنوعه

 

[Mahi.otred]

• مثال 3 : پيراهنى كه آيد از او بوى يوسفم ترسم برادران غيورش قبا كنند

تلمیح است به داستان پیراهن یوسف

 

[Mahi.otred]

• مثال 4 : غمناك نبايد بود از طعن حسود اى دل شايد كه چو وابينى، خير تو در اين باشد

تلميح است به آيۀ شريفۀ:« عَسىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ»

 

[Mahi.otred]

• مثال 5 : عشق و شباب و رندى مجموعۀ مراد است چون جمع شد معانى گوى بيان توان زد

تلمیح است به دو فن از فنون بلاغى يعنى فن معانى و فن بيان

 

[Mahi.otred]

• مثال 6 : صوفى از باده به اندازه خورد نوشش باد ور نه انديشۀ اين كار فراموشش باد

تلميح است به ضرب المثل معروف:« اندازه نگهدار كه اندازه نكوست»