آموزشی تمرین مربوط به مجاز

[ZaHARa]

11. در کدام گزینه، مجاز به علاقه کلیه وجود دارد؟


1) سر آن ندارد امشب که برآید آفتابی
تو خود آفتاب خود باش و طلسم کار بشکن
(شفیعی کدکنی)

2) باور مکن که من دست از دامنت بدارم
شمشیر نگسلاند پیوند مهربانان
(سعدی)

3) دست مکش به موی او، مات مشو به روی او
تا نکشد به خون دل، دامن دیده تو را
(فروغی بسطامی)

4) رودکی چنگ بر گرفت و نواخت
باده‌انداز کو سرود انداخت
(رودکی)

 

[ZaHARa]

12. کدام گزینه درباره تفاوت مجاز به علاقه محلیه و حالیه، درست است؟


1) اگر آنچه در کلام آمده، محل یک چیز باشد و منظور گوینده کلام از آن، خود آن چیز باشد، مجاز به علاقه محلیه خواهیم داشت.

2) اگر معنای اصلی یک واژه در کلامی، محل وجود یا وقوع آن واژه باشد، آرایه مجاز به علاقه محلیه وجود خواهد داشت.

3) اگر به جای به کار بردن یک واژه در کلام، حالت و صفتی مربوط به آن واژه را به کار ببریم، مجاز به علاقه حالیه ساخته‌ایم.

4) مجاز به علاقه محلیه، نوعی از آرایه مجاز و مجاز به علاقه حالیه، نوعی از آرایه استعاره است.

 

[ZaHARa]

13. در کدام‌یک از گزینه‌های زیر، آرایه مجاز به علاقه تضاد وجود دارد؟


1) دست از سر ما بردارید و ما را راحت بگذارید.

2) آن دوست دانشمندت را ببین که چه کار احمقانه‌ای انجام می‌دهد.

3) صورت چون ماهت را به جهان نشان بده تا نور آن، همه عالم را روشن کند.

4) نرگس خمارش را از چشم‌های من پنهان می‌کرد.

 

[ZaHARa]

14. علاقه و قرینه مجاز موجود در عبارت زیر، در کدام گزینه درست آمده است؟

معلم در حالی‌که در کلاس راه می‌رفت، می‌گفت: «همه روستا باید برای مبارزه با ظلم، تلاش کنند.»


1) واژه «معلم» در این عبارت، مجاز از «همه معلم‌ها» است. / علاقه: جزئیه / قرینه: «همه روستا»

2) «کلاس» در این عبارت، مجاز به قرینه محلیه از «دانش‌آموزان کلاس» است. / قرینه: «راه می‌رفت» و «می‌گفت»

3) «ظلم» در این عبارت، مجاز از «عدم وجود ظلم» است. / علاقه: تضاد / قرینه: تلاش برای مبارزه با ظلم

4) «همه روستا» مجاز از «همه افراد ساکن در روستا» است. علاقه: محلیه / قرینه: تلاش برای مبارزه با ظلم از توانایی‌های انسان است نه «روستا»

 

[ZaHARa]

15. در کدام گزینه از گزینه‌های زیر، مجازی به علاقه جزئیه وجود دارد؟


1) با زاهدان خشک مکن گفتگوی عشق
شمشیر چوب را جگر کارزار نیست
(صائب تبریزی)

2) ز طمع خدمت او شد رونده تیغ و قلم
یکی به دست مبارز دگر به دست دبیر
(عنصری)

3) هم از امروز سخن باید گفت
که خبر داشت که فردایی هست
(پروین اعتصامی)

4) گو به پیراهن مشو ایمن که مکافاتی هست
لاجرم خون سیاوش طلبد کیخسرو
(آشفته شیرازی)

 

[ZaHARa]

16. در کدام گزینه، فرق مجاز و استعاره را آورده‌ایم؟


1) این دو، آرایه‌های متفاوتی هستند و هیچ شباهت یا وجه اشتراکی با هم ندارند.

2) آرایه استعاره نوعی از آرایه مجاز است که علاقه آن، شباهت است. یعنی بین معنای حقیقی و غیرحقیقی آن، شباهت وجود دارد.

3) آرایه مجاز، نوعی استعاره است و آرایه استعاره به آرایه تشبیه نیز شباهت دارد.

4) هر دو آرایه مجاز و استعاره، نوعی تشبیه هستند که یا مشبه یا مشبه‌به در آن وجود دارد.