آموزشی تکنیک قاب‌بندی یا داستان در داستان

[Tara Motlagh]

گاهی اوقات، داستان درونی به عنوان خروجی ایده‌های کنار گذاشته شده‌ای است که نویسنده فکر می‌کند نمی‌توان از آنها گذشت، که تا حدی مشابه گنجاندن صحنه‌های حذف شده فیلم‌ها در انتشار نسخه‌های فیلم خانگی است.

 

[Tara Motlagh]

اغلب بیش از یک سطح از داستان‌های درونی وجود دارد که منجر به داستانی عمیقاً تو در تو می‌شود. Mise en abyme اصطلاح فرانسوی برای یک ابزار ادبی مشابه است (همچنین اشاره به عمل قرار دادن تصویر یک صفحه کوچک بر روی یک صفحه بزرگتر در نشان‌شناسی دارد).

 

[Tara Motlagh]

در قاب‌بندی، عموماً شخصیت‌های داستان بیرونی مخاطبان داستان درونی هستند؛ مثل پدر یا مادری که دارند برای فرزندشان داستانی می‌خوانند. در موقعیت‌های دیگر، شخصیت داستان بیرونی خود نویسنده‌ی داستان درونی یا ایفاکننده‌ی نقشی در آن است. بعضی‌مواقع هم پیش می‌آید که داستان درونی حاصل توهمات یا افکار شخصیت‌های داستان بیرونی است.

 

[Tara Motlagh]

نیازی نیست که از دید شخصیت‌های قاب‌بند، داستان درونی لزوماً افسانه یا قصه باشد. از نامه، دفترچه خاطرات و شرح‌حال‌نویسی هم می‌توان به‌عنوان ابزار قاب‌بندی استفاده کرد.

 

[Tara Motlagh]

کلیپ‌ها و جُنگ‌های تلویزیونی عموماً از قاب‌بندی استفاده می‌کنند تا عناصر نامربوط و پراکنده‌شان را به یک کلیت واحد ربط دهند. قسمت‌های مخصوص خانه‌ی درختیِ وحشت سری خانواده‌ی سیمپسون به همین طریق از قاب‌بندی استفاده می‌کردند.

 

[Tara Motlagh]

گاهی یک سریال به‌طور کل روی یک قاب‌بندی مداوم بنا شده است؛ مثل سریال آشنایی با مادر که راجع به پدری است که نحوه‌ی آشنایی خودش با مادرِ فرزندانشان را برای آن‌ها توضیح می‌دهد و یا برنامه‌ی رادیویی ارادتمند شما، جانی دالر که هر یک از داستان‌های آن، توضیحاتی هستند که پیرامون حساب مخارج یک کارآگاه خصوصی ارائه می‌شوند. گزارش‌های ضبط‌شده هم به‌نوعی قاب‌بندی محسوب می‌شوند؛ خصوصاً گزارش‌هایی که بعد از وقوع کامل یک حادثه ضبط شده باشند.

 

[Tara Motlagh]

همچنین یکی از کاربردهای قاب‌بندی، تاکید روی این مساله است که راوی داستان قاب‌بندی‌شده خود نویسنده‌ی اصلی آن نیست. در این حالت، موقعیت برای خلق یک راوی غیرقابل‌اطمینان نیز فراهم می‌شود.

 

[Tara Motlagh]

نمونه‌هایی از قاب‌بندی در آثار داستانی معروف:

• رمان ماشین زمان نوشته‌ی اچ.جی.ولز، توسط یکی از مهمانان حاضر در جشن مسافر زمان تعریف می‌شود. در دو فصل اول و فصل آخر، او در حال دیکته کردن صحبت‌های مسافر زمان است.

 

[Tara Motlagh]

• من، روبات، کلکسیونی از داستان‌های کوتاه‌ نوشته‌شده توسط آیزاک آسیموف از قاب‌بندی مصاحبه با روبات‌شناس معروف، سوزان کالوین استفاده می‌کند تا این داستان‌های مختلف را به هم ربط دهد.

 

[Tara Motlagh]

• مطب دکتر کالیگاری اولین مثال استفاده شده از این عنصر در صنعت سینما است.