عربی جامد و مشتق

[DOonYa]

به مثال زیر توجه کنید.

تَرْجَمَ ← يُتَرْجِمُ ← تَرْجِمُ ←مُتَرْجَم
ترجمه‌شده
تَرْجَمَ: این یک فعل غیر ثلاثی مجرد است. مضارعش یُتَرْجِمُ می‌باشد. حرف مضارعه (ی) را حذف می‌کنیم. م مضموم را به جای (ی) قرار می‌دهیم. عین الفعل را مفتوح می‌کنیم. و در نهایت اسم مفعول مُتَرْجَم می‌باشد. و به‌معنای مترجم، ترجمه‌شده است

 

[DOonYa]

اسم مکان و اسم زمان​

اسم مکان بر مکان و محل انجام کار دلالت دارد.
اسم زمان بر زمان انجام کار دلالت می‌کند.

چگونگی ساختن اسم مکان و اسم زمان​

اسم مکان و زمان از افعال ثلاثی مجرد: بر دو وزن مَفْعَل و مَفْعِل ساخته می‌شود و با توجه به معنا اسم مکان و یا زمان بودنشان را تشخیص می‌دهیم.

مَسْجِد، مَشْرِق، مَطْبَخ، مَغْرِب
مسجد، مشرق، آشپزخانه، مغرب

همان‌طور که مشاهده می‌کنید مسجد بر وزن مَفْعِل می‌باشد و از معنا متوجه می‌شویم که اسم مکان است.

 

[DOonYa]

اسم مکان و زمان از افعال غیر ثلاثی مجرد: در این حالت درست مانند اسم مفعول عمل می‌کنیم.
در واقع یعنی اسم مکان و اسم زمان و اسم مفعول از غیر ثلاثی مجرد یکسان هستند و ما از طریق معنا آنان را از هم تشخیص می‌دهیم.
مُجْتَمَع
جامعه
اسم مکان
گاهی اوقات وزن مَفْعَل و مَفْعِل با ة می‌آید.
مَدْرَسَة
مدرسه

 

[DOonYa]

صفت مشبهه​

صفت مشبهه: برصفت ثابت یا نسبتاً پایدار دلالت دارد.

• صفت مشبهه از فعل لازم بنا می‌شود.
• صفت مشبهه معادل (صفت مطلق) یا (ساده) در زبان فارسی است.

صفت مشبهه دارای وزن‌های متعددی می‌باشد اما مشهورترین وزن‌های آن: فَعِيل، فَعِل، فَعْل و فَعْلَان می‌باشند.

 

[DOonYa]

دقت کنید تنها وزن ملاک تشخیص ما نیست بلکه حتماً باید معنای وصفی هم داشته باشند. مثلا قمیص بر وزن فعیل است اما معنای وصفی ندارد لذا صفت مشبهه نمی‌باشد و جامد است.

• فَعِيل ← قَلِیل
• فَعِل ← فَرِح
• فَعْل ← سَهْل
• فَعْلَان ← عَطْشَان

 

[DOonYa]

اسم مبالغه​

اسم مبالغه بر بسیاری و کثرت صفتی دلالت دارد. برای مثال: رَزَّاق: بسیار روزی دهنده، شَکُور: بسیار شکرگزار.
اسم مبالغه قیاسی نیست ولی بیش‌تر باوزن‌های فعَّال، فعَّالة، فَعُول و فَعِیل می‌آید.

 

[DOonYa]

اسم تفضیل​

اسم تفضیل: برای نشان دادن برتری میان دو موصوف از اسم تفضیل استفاده می‌کنیم. و ترجمه آن با تر و ترین است.

• وزن اَفْعَل برای مذکر ← اَکْبَر، اَعْظَم
• وزن فُعْلَی برای مؤنث ← کُبْرَی، عُظْمَی

چه زمانی اسم تفضیل را با تر و چه زمانی با ترین ترجمه کنیم؟
اگر بعد از اسم تفضیل حرف جر مِنْ آمد با تر ترجمه می‌کنیم و اگر نیامد با ترین.
هُوَ اَكْبَر مِنِّي.
او از من بزرگ‌تر است.

 

[DOonYa]

اسم​

نام ابزاری است که با آن کاری انجام می‌گیرد. و دارای سه وزن می‌باشد و آن عبارت از وزن‌های:
مِفْعَل، مِفْعَلَة، مِفْعَال
مانند:
مِبْرَد
سوهان
مِكْنَسَة
جارو
مِسْمَار
میخ