امام شناسی حضرت ایوب

[رازآفرین]

9. شرم و حیا از خداوند برای شفای خویش:از دیگر ویژگی‌های ایوب نبی، شرم و حیای وی از درخواست عافیت از خدا برای خویش بود. می‌گویند:در مدّت بیماری او از اطراف و راه‌های دور و نزدیک، بیماران و کسانی که دارای مشکل بودند، نزد او می‌آمدند و از او می‌خواستند برایشان دعا کند، و او برایشان دعا می‌کرد و خدای متعال به واسطه دعای او آنها را شفا می‌داد. به او گفتند:چرا برای خودت دعا نمی‌کنی؟! گفت:شرم دارم از خدای تعالی که هشتاد سال در نعمت و عافیت او بودم، اکنون چند روزی که مرا مبتلا کرد، از او عافیت بخواهم! (روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، ج ‏13، ص 262)

 

[رازآفرین]

بر اساس آنچه از امام صادق(ع) نقل شده است، بلایی که بر ایوب وارد شد به دلیل این نبود که کفران نعمتی کرده باشد، بلکه بر عکس به جهت شکر نعمت بود که ابلیس بر او حسد برد و به پیش‌گاه خدا عرضه داشت، اگر او این همه شکر نعمت تو را به جا می‌آورد، برای آن است که زندگی وسیع و مرفهی به او دادی، و اگر مواهب مادی دنیا را از او بگیری هرگز شکر تو را به جا نخواهد آورد. مرا بر دنیای او مسلط کن تا معلوم شود که مطلب همین است.

 

[رازآفرین]

خداوند برای این‌که این ماجرا سندی برای همه رهروان راه حق باشد، به شیطان این اجازه را داد، او آمد و اموال و فرزندان ایوب را یکی پس از دیگری از میان برداشت، ولی این حوادث شیطان از خدا خواست بر زراعت و گوسفندان او مسلط شود، این اجازه به او داده شد و او تمامی آن زراعت را آتش زد و گوسفندان را از بین برد، باز هم حمد و شکر ایوب افزون شد. دردناک نه تنها از شکر ایوب نکاست، بلکه شکر او افزون شد!

 

[رازآفرین]

سرانجام شیطان از خدا خواست که بر بدن ایوب مسلط گردد و سبب بیماری شدید او شود، و این چنین شد، به طوری که از شدت بیماری و جراحت قادر به حرکت نبود، بدون ‏آن‌که کمترین خللی در عقل و درک او پیدا شود. خلاصه، نعمت‌ها یکی بعد از دیگری از ایوب گرفته می‌‏شد، ولی به موازات آن مقام شکر او بالا می‌‏رفت تا این‌که جمعی از راهبان به دیدن او آمدند و گفتند:بگو ببینیم تو چه گناه بزرگی کرده‌‏ای که این چنین مبتلا شده‌‏ای؟!

 

[رازآفرین]

ایوب گفت:به عزت پروردگارم سوگند که من هیچ لقمه غذایی نخوردم، مگر این‌که یتیم و ضعیفی بر سر سفره با من نشسته بود، و هیچ طاعت الهی پیش نیامد، مگر این‌که سخت‌ترین برنامه آن‌را انتخاب نمودم. در این هنگام بود که ایوب از عهده تمامی امتحانات در مقام شکیبایی و شکرگزاری برآمده بود، زبان به مناجات و دعا گشود و حل مشکلات خود را با تعبیری بسیار مؤدبانه و خالی از هر گونه شکایت از خدا خواست.

 

[رازآفرین]

به دنبال آن، درهای رحمت الهی گشوده شد، مشکلات به سرعت برطرف گشت و نعمت‌های الهی افزون‌تر از آنچه بود به او روی آورد. (تفسیر القمی ج ‏2، ص 239 – 242)
پس از آن‌‌که ایوب(ع) از آزمون دشوار الهی سربلند بیرون آمد، خداوند به او دستور داد پایش را بر زمین بکوبد تا چشمه آبی خنک بجوشد که هم برای شست‌وشوی تنش مفید و هم برای نوشیدن گوارا باشد:«اُرکُض بِرِجلِکَ هذا مُغتَسَلٌ بارِدٌ و شَراب». (قرآن الکریم - آیه 42 سوره ص)

 

[رازآفرین]

گزارش شده است که ایوب(ع) از این چشمه آب گوارا قدری نوشید و چیزی نگذشت که سلامت و جوانی خود را باز یافت. (نعمت الله، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، ص 207)
از قرآن کریم استفاده می‌شود، پس از آن‌که خداوند همه‌ی بیماری‌های ایوب را شفا داد، فرزندانی که مرده یا بر اثر بیماری طولانی ایوب، او را رها کرده بودند، به گردش جمع شدند:«و ءاتَیناهُ اَهلَهُ و مِثلَهُم مَعَهُم»؛ (سوره انبیاء، آیه 84)

 

[رازآفرین]

و خاندانش را به او بازگرداندیم و مانندشان را بر آنها افزودیم. «و وهَبنا لَهُ اَهلَهُ و مِثلَهُم مَعَهُم»؛ و خانواده‌‌‏اش را به او بخشیدیم، و مانند آنها را بر آنان افزودیم. (سوره ص، آیه 43)
در همین راستا از امام صادق(ع) نقل شده است:خداوند خانواده و فرزندان ایوب را چه آنان‌که پیش از ابتلا مرده بودند، و چه آنان‌که هنگام ابتلا از دنیا رفته بودند، زنده گردانید. (مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏8، ص 745)

 

[رازآفرین]

البته گفتنی است که بیماری حضرت ایوب(ع) به گونه‌ای نبود که باعث تنفر و باعث دوری مردم از وی شود؛ زیرا چنین حالتی زیبنده پیامبران نیست، اما بیماری، از بین رفتن مال و سرمایه، و از بین رفتن فرزندان و خانواده برای امتحان است. (مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏8، ص 745)

 

[رازآفرین]

قرآن به صورت مجمل و در آیاتی اندک به داستان ایوب(ع) پرداخته است. در یکی از این آیات، به داستان سوگند خوردن ایشان و زدن همسرشان با برگ ریحان اشاره شده است:«وَ خُذْ بِیَدِکَ ضِغْثاً فَاضْرِبْ بِهِ وَ لا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ»؛ (تفسیر القرآن الکریم، ص 430)